Thomas Robert Malthus (1766-1834)

Thomas Robert Malthus heeft al ruim tweehonderd jaar geleden zijn eerste essay 'An Essay on the Principle of Population' gepubliceerd. Het is aanleiding geweest tot discussie en heeft geleid tot veel vervolgtheorieën. Men dacht de 'pessimist' en zijn theorie ontkracht te hebben een aantal decennia geleden, maar de twijfel doet keer op keer haar intrede en Malthus 'ideeën blijven altijd een rol spelen in filosofische, economische en politieke kringen.

Hoofdlijnen van de theorie

De theorie van 'Malthus heeft een structuur die door veel critici werd gezien als 'te basaal' en 'onrealistisch'. De theorie zou enkel van kracht blijven mits er geen veranderingen plaats zouden vinden en er geen technologische vooruitgang geboekt zou gaan worden. Er is met innovatieve technologie volgens critici nooit rekening gehouden. De essay van 'Malthus, An Essay on the Principle of Population, is geschreven in het jaar 1798. De theorie stelt dat de wereldwijde bevolkingsgroei een snellere groei zou doormaken dan de voedselcapaciteit. De voedselcapaciteit zou de vraag naar voedsel niet aankunnen. Er zou simpelweg geen genoeg brood op de plank kunnen komen. Mensen zullen aan honger gaan leiden, zullen leiden aan ziektes, en oorlog zou nodig zijn om de bevolkingspopulatie weer op niveau van de voedselcapaciteit te brengen. Een zogenaamd natuurlijk evenwicht. Een erg pessimistisch doemscenario.

Tweede publicatie

In 1803 publiceerde Malthus een tweede essay en tevens een iets mildere. Geschreven op een historisch keerpunt in de geschiedenis, waarbij hij op de vooravond stond van technologische ontwikkelingen die de wereld voorgoed zouden veranderen, publiceerde Malthus het volgende. 'Men moet een preventieve pas op de plaats nemen omtrent de geboorte van nakomelingen, met name diegene die weten dat ze hun nakomelingen geen proper bestaan kunnen bieden. Alleen dan zal men de voedselcapaciteit op peil kunnen houden om de monden te voeden'.

Misvatting

De critici hadden enkele decennia na de laatste publicatie van dit artikel geen goed woord over voor deze theorie. Met de kennis van toen en enkele technologische ontwikkelingen later werd de theorie met de grond gelijk gemaakt. De theorie hield geen rekening met de mogelijkheid tot snellere productie van voedsel. Bijvoorbeeld uitvindingen die gewassen sneller konden laten groeien.

Stagnatie in de bevolkingsgroei

Malthus laat in geen enkele publicatie een twijfel bestaan over het feit de bevolkingsgroei exponentieel zou blijven groeien. Dit is tevens een misvatting gebleken. In Europa is door een hoger welvaartsniveau (in tegenstelling tot de Malthus 'theorie) een stagnatie in de groei van de bevolking waargenomen. De verwachting van onder andere het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) is dat zich dit de komende decennia voort zal zetten. De enige reden dat er binnen enkele decennia nog groei zal plaatsvinden is door immigratie.

Nu er nog altijd een enorm aantal mensen in de wereld aan honger lijden, en dit aantal lijkt te groeien, zal de theorie opnieuw een rol gaan spelen in het bedenken van oplossingen voor dit probleem. Malthus heeft een belangrijke rol gespeeld en zijn pessimisme is de trigger gebleken voor de discussie omtrent de aanpak van honger, en hoe men de voedselcapaciteit kan blijven vergroten.