De I Tjing – een magisch boek

Er zijn veel versies over hoe de I Tjing zou zijn ontstaan. Een van de overleveringen verhaalt over de Chinese mythologische wijsgeer Foe Si, een intelligente helderziende en visionair met tal van andere paranormale gaven. Hij leefde in de dageraad der mensheid en creëerde een onwrikbaar wiskundig model waarin alle veranderingselementen van het universum zijn vervat, ofwel de 64 symbolen of hexagrammen die elk uit zes lijnen bestaan. Voor velen in China, maar ook in het Westen, is de I Tjing het belangrijkste en meest magische boek dat ooit geschreven is. Een juweel uit de wereldliteratuur en van onschatbare waarde voor de mensheid.

Inhoud

• I Tjing – Boek der Veranderingen
• Wijsheids- en orakelboek
• Tao en de I Tjing
• Tai chi
• Moderne tijd – over magie en het Human Genome Project (HGP)
• Gebruik van de I Tjing als orakelboek

I Tjing – Boek der Veranderingen

Het Chinese woord I betekent kortweg 'verandering'. In feite heeft het veel betekenissen. En Tjing wil zeggen 'boek'. Het 'Boek der Veranderingen' behoort tot de belangrijkste werken uit de wereldliteratuur. Het betreft een omvangrijke collectie wijsheids- en orakelspreuken. Diepzinnige teksten die van generatie op generatie werden doorgegeven. De I Tjing bestaat uit de basistekst en de commentaren, waarbij in de basistekst de afbeeldingen van de 64 hexagrammen zijn vervat, met daarnaast de namen ervan, de uitleg en de interpretatie van de horizontale lijnen waarmee elk hexagram is vormgegeven.

Confucius
De commentaren zouden van de hand van Confucius zijn, maar daarover zijn de historici sterk verdeeld. In filosofisch opzicht beschouwt men de I Tjing als een orakelboek dat de tegenstellingen (yin en yang) in evenwicht brengt, waarbij de gang der gebeurtenissen als een doorlopende ontwikkeling wordt gezien en bepaalde zaken in het leven dus onvermijdelijk zijn. In het Westen doen velen de I Tjing af als waarzeggerij, terwijl het boek in feite een neerslag is van de wijsheid en filosofie die in het oude China gangbaar was, waarbij het taoïsme de basis vormde.

Wijsheids- en orakelboek

Door de eeuwen heen hebben dichters en sinologen maar ook Chinese denkers en heersers, onder wie Confucius en Lau-tze, zich intensief met de I Tjing beziggehouden en het altijd als een geschenk beschouwd voor mensen die zoekende zijn. Dat neemt niet weg dat in het Westen het begrijpen van de symbolen en teksten vaak als onduidbaar worden afgedaan. Dankzij uitstekende vertalingen van de I Tjing is dit wijsheids- en orakelboek toegankelijker geworden en als weerspiegeling van de denk- en gedragspatronen volgens velen zeer bruikbaar voor de moderne mens.

Tao en de I Tjing

Men kan stellen dat de Chinese filosofie volledig op de I Tjing berust. Zoals het in vervlogen tijden gebruikelijk was dat westerse heersers zich omringden met waarzeggers en adviseurs die bedreven waren in de astrologie, zo vroegen Chinese vorsten de I Tjing om advies zodra er besluiten moesten worden genomen die het rijk – en dus ook het lot van de betreffende heersers – aangingen. Dat wil beslist niet zeggen dat het een elitair boek was. Boeren en arbeiders raadpleegden de I Tjing over vrijwel alles wat het leven aanging, van zaaitijden tot voorgenomen huwelijken.

Tai chi

In het taoïsme vormt tao (tau) – ofwel het eeuwig onveranderlijke – de basis van het eeuwig veranderlijke, ofwel het leven in al zijn facetten zoals dat in de I Tjing fraai weerspiegeld is. Tao komt ook op fascinerende wijze tot uiting in tai chi, de Chinese bewegingsleer en zelfverdedigingskunst die ook in het Westen zeer populair is en die voor een deel berust op de I Tjing.

Moderne tijd – over magie en het Human Genome Project (HGP)

De symboliek van de I Tjing heeft de gemoederen altijd beziggehouden. De Zwitserse psychiater en psycholoog Carl Jung (1875-1961) zag in de I Tjing parallellen met zijn leer aangaande de archetypen. Hij noemde het een 'magisch boek'. En toen het Human Genome Project in gang was gezet, ontdekten wetenschappers overeenkomsten tussen de genetische codes van het menselijk DNA en de hexagrammen die in de I Tjing zijn vervat.

Genetische code
De codering van de genetische informatie (eiwitsynthese) in 64 triplets komt overeen met de hexagrammen die in de oude Chinese filosofie de levenswetten representeren. Sommige geleerden beschouwen de relatie tussen het DNA en de I Tjing als de uiting van een en dezelfde universele formule, waarbij er alleen sprake is van verschillende codes terwijl het patroon exact gelijk is.

Gebruik van de I Tjing als orakelboek

De I Tjing werd en wordt niet alleen als wijsheidsboek, maar ook als orakel gebruikt. Men kan echter niet stellen dat de I Tjing de toekomst voorspelt. Met het gooien van zesmaal drie muntjes op een vlakke ondergrond, of bij het gebruik van de duizendbladstelen – of gewone stokjes, zo men wil – wordt van de betreffende persoon de levensomstandigheid van dat moment zogezegd 'in beeld' gebracht, alsof de tijd even stilstaat, hoewel men over die zienswijze eveneens van mening kan verschillen. De aan de I Tjing gestelde (levens)vraag in combinatie met het 'verstilde moment' moet als de vingerwijzing van een persoonlijke ontwikkeling worden beschouwd – een moment in een voortgaand proces dat nooit stilstaat en dat altijd aan verandering onderhevig is. Dat moment draagt echter de juiste wijze van handelen in zich om tot een positieve uitkomst of verdere ontwikkeling te komen.

Yin en yang
Conform de taoïstische basis van de I Tjing als orakel(boek) wijst het Boek der Veranderingen de weg in het continue spel der wisselingen van yin en yang, ofwel de negatieve en positieve krachten. Daarbij dient men te voorkomen dat ogenschijnlijk tegengestelde krachten vernietigende energieën losmaken. De vingerwijzingen zijn dan ook gericht op neutralisatie van die krachten, het opheffen van de tegenstellingen, zodat er nieuwe mogelijkheden ontstaan. De I Tjing wijst daarbij de weg, waarbij de 'weg van het midden' centraal staat, ofwel 'de gulden middenweg', zoals de westerse uitdrukking luidt.

Lees verder

• De I Tjing biedt toekomstperspectief
• Zenmeditatie – de 10 ossen of bewustzijnsniveaus
• Tai chi voor een gezond leven
• Chinese terracottaleger voor bange keizer
• De invloed van planeten op gezondheid en ziekte