Wat is intuïtie en hoe verbeter je het?

Wat is intuïtie? Er zijn verschillende manieren om dit begrip uit te leggen, en er bestaan ook meerdere uitdrukkingen voor. Misschien ken je onderbuikgevoel of buikgevoel of instinct. Deze termen komen ongeveer op hetzelfde neer maar geven vooral wat extra vorm aan het begrip intuïtie. Toch is je intuïtie meer dan alleen maar een gevoel wat je hebt.

Een voorbeeld van intuïtie

De makkelijkste manier om intuïtie te omschrijven is door een voorbeeld te geven. Stel, iemand presenteert aan jou een product en is daar heel enthousiast over. Sterker nog, diegene krijgt iedereen om je heen ook enthousiast. Toch voel je dat er iets 'niet in de haak' is. Jij bent degene die besluit of je bedrijf het product gaat inkopen of niet. Je doet na de presentatie gedegen onderzoek en komt erachter dat de fabrikant die het product levert inderdaad niet te vertrouwen is.

Dit is een geval waarbij je intuïtie, oftewel je onderbewuste, het werk heeft gedaan. Omdat je er niet altijd gelijk op vertrouwt, zoek je uit waarom je dit gevoel hebt. In sommige gevallen kun je niet achterhalen waarom iets al dan niet goed aanvoelt. Je kunt er dan voor kiezen om je gevoel te volgen of om een risico te nemen en je gevoel te negeren. Hoe beter je op je gevoel kunt vertrouwen, hoe groter de kans dat je een goed besluit neemt. Je onderbewustzijn is namelijk slimmer (en rationeler) dan je denkt.

Intuïtie in de huidige maatschappij

Intuïtie speelt een belangrijke rol, zelfs als we het niet als zodanig herkennen. Er zijn veel directeuren die personeel 'op gevoel' aannemen. Een 'goed gevoel' of de welbekende 'klik' is zelfs de meest doorslaggevende factor in sollicitatiegesprekken. In de marketing zijn diverse voorbeelden te vinden van mensen die op basis van een buikgevoel beslissingen namen. Veel marketeers denken vanuit een gevoel, dat ze vervolgens opbouwen met argumenten. Je zou denken dat het andersom gaat, maar dit is (zowel in de marketingwereld als daarbuiten) minder vaak zo dan je denkt. Sterker nog: niet iedereen heeft door dat een gevoel bepaalt waarom je een bepaalde (zakelijke) beslissing neemt, omdat je je eerder concentreert op de argumenten die je ervoor hebt bedacht.

Soorten intuïtie

Volgens sommigen is er niet slechts één soort intuïtie maar zijn er meerdere. Deze vormen zijn in onderstaande op te delen:

• Ontdekkende intuïtie - Je kent dit misschien wel van het lichtbolletje bij een stripfiguur. Opeens heb je het! Vaak gebeurt dit als je lang over een probleem nadenkt en het dan even van je afzet. In je slaap of tijdens een andere activiteit bedenk je opeens de oplossing.
• Actiegerichte intuïtie - Hierbij heb je het gevoel dat je iets moet doen of besluiten en denk je dat dit juist is. Je handelt er gelijk naar.
• Voorspellende intuïtie - De meeste mensen denken hieraan als ze denken aan de zweverige intuïtie. Toch kan het heel praktisch zijn. Je stapt op het juiste moment in een belegging, omdat je er 'een goed gevoel' bij hebt. Het blijkt een gouden zet.
• Waardebepalende intuïtie - Stel, je denkt erover om een nieuwe baan aan te nemen. Je twijfelt. Vaak is het onbewust je waardebepalende intuïtie die de doorslag geeft. Je zet wel alle plus- en minpunten op een rij, denkt na over praktische zaken als afstand tot je nieuwe werk en arbeidsvoorwaarden, maar uiteindelijk kies je voor de baan waar je hart bij ligt.
• Verlichtende intuïtie - Deze vorm zou 'de zweverigste' vorm zijn. Je snapt opeens je plek in de wereld en vindt berusting in hoe de dingen zijn. Bij ernstig zieken die een bepaalde rust of acceptatie vinden in hun dreigende overlijden komt dit wel eens voor, maar het kan ook een geluksmoment zijn waarbij je denkt: 'Ja, mijn leven klopt, ik ben gelukkig met wat ik heb.'
• Creatieve intuïtie - Deze intuïtie komt bij auteurs vaak voor. Ze bedenken in grote lijnen een verhaal en tijdens het schrijfproces ontwikkelen de gebeurtenissen en personages zich 'als vanzelf'.

Is intuïtie vrouwelijk?

Er zijn er die het hebben over vrouwelijke intuïtie. Het is echter een fabel dat alleen vrouwen op hun onderbuikgevoel kunnen vertrouwen. Op basis van opvoeding leren vrouwen meer op hun gevoel te vertrouwen en empathischer te zijn. Dit is echter niet biologisch en kan dus af- en aan worden geleerd, ondanks je geslacht.

Logische benadering van intuïtie

Doordat men bij intuïtie over een gevoel praat, krijgt het vaak een wat zweverig karakter. Er zijn echter logische verklaringen te vinden voor een onderbuikgevoel. Men zegt bijvoorbeeld dat iemand die hoogbegaafd is bepaalde stappen in het denkproces overslaat. Men komt sneller tot een bepaalde conclusie die voor anderen (nog) niet logisch lijkt, maar wel klopt.

Voor intuïtie zou een vergelijkbaar principe op kunnen gaan. Onbewust heb je veel kennis opgeslagen die je gebruikt om situaties in te schatten. Op het moment dat je gevoel zegt dat iets niet klopt of dat je een bepaald besluit moet nemen omdat het 'goed voelt', kan het zijn dat je enkele stappen in het bewuste denkproces hebt overgeslagen om tot deze conclusie te komen. Vaak (maar niet altijd) kun je de logica achteraf herleiden door alsnog de stappen van het denkproces na te gaan.

Vertrouwen op je intuïtie - hoe train je dit?

We hebben tegenwoordig veel informatie tot onze beschikking en dit kan iemand onzeker maken. Stel: je koopt een nieuw paar schoenen. Het komt veel voor dat iemand eerst eindeloos rondkijkt (soms in diverse winkels en/of online) om uiteindelijk toch terug te keren naar (een van) het eerste paar schoenen. Waarom koop je die niet gelijk, als ze toch goed zijn? Simpel: je wilt zoveel mogelijk informatie hebben (en weet dat je die eenvoudig kunt verkrijgen door rond te kijken) om een goed onderbouwde keuze te maken.

Zo kan het ook gaan met je intuïtie. Je verwacht dat je meer informatie nodig hebt om een inschatting te maken. Dit hoeft niet altijd zo te zijn. Experimenteer er eens mee. Onthoud wat je gevoel je ingeeft. Heb je de behoefte om dit voor jezelf uit te kunnen leggen of om meer informatie te verkrijgen voor je iets besluit, doe dit dan vooral. Kom je erachter dat je uiteindelijk besloot wat je gevoel je ingaf, en ervaar je dit vaker, dan kun je besluiten om een keer je intuïtie het werk te laten doen.