Flakka: de gevaarlijke werking en effecten van de zombiedrug

Nederland heeft relatief gezien een erg soepel drugsbeleid. Softdrugs zoals wiet zijn hier legaal verkrijgbaar in coffeeshops. Gelukkig zijn in Nederland niet alle drugs vrij beschikbaar. Sommige drugs staan namelijk bekend als erg verslavend en gevaarlijk. Er is bijvoorbeeld een drug die zulke gevaarlijke en ernstige heeft dat het ook wel bekend staat als de 'zombiedrug'. Het gaat hier om de designerdrug flakka. Maar wat is de werking van deze drug en welke gevaarlijke effecten zijn eraan verbonden?

De zombiedrug flakka

Flakka, ook wel bekend als gravel, is een designerdrug en is dus een kunstmatig aangepast natuurlijk product. Door deze aanpassing is de werking veranderd en versterkt. De oorspronkelijke, natuurlijke grondstof was cathinon. Dit is het werkzame bestanddeel in qat, een licht stimulerende drug. De grondstof is aangepast tot α-Pyrrolidinopentiophenone. Dit is het werkzame bestanddeel in flakka. De drug wordt meestal genomen in poeder- of pilvorm. Flakka kwam in de jaren 60 op in de Verenigde Staten en vormt daar in de 21e eeuw nog steeds een groot gezondheidsprobleem. In New York City alleen al werden anno 2015 iedere week 150 mensen in het ziekenhuis opgenomen met problemen na het nemen van flakka. De populariteit van flakka is waarschijnlijk deels te verklaren doordat het slechts enkele euro's kost, in tegenstelling tot andere designerdrugs. Het is een relatief goedkope manier om aan drugs te komen, maar hierbij komen wel ernstig en extreem gevaarlijke effecten kijken.

Werking van flakka

Mensen nemen flakka met als doel om een euforisch gevoel en licht hallucinatoire ervaring te krijgen. De werkzame stof in flakka werkt als noradrenaline-dopamine-heropnameremmer. Noradrenaline en dopamine zijn neurotransmitters. Het zijn dus stofjes die een belangrijke functie hebben in je hersenen en zenuwstelsel. Als een hersencel noradrenaline afgeeft, zorgt dat voor een euforisch en opgewonden gevoel. Normaal gesproken wordt een deel van de noradrenaline weer terug opgenomen in de hersencel. Dit voorkomt dat je té euforisch en té opgewonden wordt. Het afgeven van dopamine door een hersencel zorgt ook voor een blij gevoel. De werkzame stof in flakka voorkomt de heropname van dopamine en noradrenline in de hersencellen. Hierdoor zullen de stofjes maar blijven werken. Dit zorgt ervoor dat je enorm euforisch en blij wordt. Dit kan echter overgaan in angstig en psychotisch gedrag.

De gevaarlijke effecten van flakka

Zoals hierboven al staat beschreven, komen de effecten van flakka door het overschot aan noradrenaline en dopamine dat gecreëerd wordt. Op basis hiervan kan worden beredeneerd wat zoal de effecten van flakka zijn en hoe dit kan leiden tot extreem gevaarlijke situaties:

• Blijdschap
• Veel energie
• Verwijde pupillen
• Hoge hartslag
• Geen zin om te slapen
• Geen eetlust

Escalatie

Deze symptomen klinken nog redelijk onschuldig. Echter als de drug langer in het lichaam aanwezig is, worden ook de effecten heviger. Een te grote hoeveelheid noradrenaline en dopamine kan ervoor zorgen dat je uiteindelijk in een delirium terechtkomt: bij deze psychische stoornis raak je ernstig verward en ben je tijdelijk volledig van de wereld. Op dit moment kunnen gebruikers alle controle over zichzelf kwijtraken. De mensen kunnen agressief worden en hallucineren. Er zijn verhalen beschreven van flakka-gebruikers die enkele uren na inname van de drug bijvoorbeeld naakt over straat liepen, zichzelf voor rijdende auto's wierpen, van balkons af sprongen en alles in hun omgeving kapot wilden maken. Voor zowel de gebruiker zelf als omstanders is dit een potentieel levensgevaarlijke situatie. Door dit gedrag, waarbij een persoon zichzelf volledig verloren lijkt te zijn, staat flakka ook wel bekend als de 'zombiedrug'.

Regelgeving over de drug

Doordat er zulke heftige effecten aan de zombiedrug flakka zitten, is het spul in veel landen verboden. Het gaat dan om een verbod op α-Pyrrolidinopentiophenone, de werkzame stof. De stof is onder andere verboden in verschillende staten van de VS, Australië, Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Italië en Polen. Ook in Nederland is flakka illegaal.

Wil je hulp of meer informatie?

Heb je zelf problemen met drugsgebruik of wil je meer informatie over de werking, effecten en gevaren van drugs? Neem dan contact op met je huisarts of de dichtstbijzijnde afdeling van de GGD.