Afghanistan vanaf de negentiende eeuw tot aan ISAF

Afghanistan heeft een rijke geschiedenis, maar heeft tevens een geschiedenis die door geweld en oorlog gekenmerkt is. De geschiedenis van een land als Afghanistan is belangrijk om het land in het heden te kunnen begrijpen. Hoewel het gebied een lange geschiedenis heeft, gaat het ontstaan van het land Afghanistan terug tot de negentiende eeuw. Deze ontstaansgeschiedenis is essentieel om het ontstaan van het latere Talibanregime te kunnen begrijpen.

Afghanistan in de negentiende eeuw

Afghanistan is in haar gehele geschiedenis regelmatig overheerst door vreemde mogendheden. In de negentiende eeuw zijn er bijvoorbeeld een aantal Arabische stammen die het land bezetten. De Islam wordt vanaf dat moment de leidende godsdienst in het land. In de negentiende eeuw zijn het ook de Britten die een poging doen om het land te bezetten. Het gevolg zijn een aantal Brits-Afghaanse oorlogen. Deze eeuw is ook belangrijk voor het ontstaan van het Afghanistan zoals we het nu kennen, want in die tijd werden de grenzen bepaald. Niet door de Afghanen zelf, maar door Britten en Russen. De bedoeling was om van het land een buffer te maken tussen het Russische en het Britse Rijk.

Afghanistan onder Britse invloed

Ondanks de afspraak om Afghanistan als buffer te gebruiken, werd het land toch onder Britse invloed geplaatst. Dit duurde tot 1919, als Afghanistan de oorlog met de Britten verklaard. Een verdrag in 1921 is het gevolg. Hieronder zou Afghanistan een zelfstandig soeverein land worden. Allerlei vernieuwingen waren het gevolg, een grondwet, nieuwe munt, nieuwe rechtspraak en een nieuw onderwijssysteem. Het land werd steeds meer beïnvloed door het westen en moderne technologie deed zijn intrede in het land. Dat niet iedereen in Afghanistan het hier mee eens was, bleek uit de opstanden tegen het gezag. Een opstand in Jalalabad in 1928 maakte een einde aan de westerse tijd. Pogingen werden nog gedaan om met buitenlandse hulp het land toch weer modern te maken vanaf 1933.

Oorlog tegen de Russen

In de Tweede Wereldoorlog koos het land niet voor de kant van de geallieerden of de as-mogendheden, maar bleef het neutraal. Dit beleid van neutraliteit werd voortgezet in de koude oorlog, tot 1973. In 1973 werd door een staatsgreep de invloed van de Afghaanse communisten steeds groter. Dit mondde uiteindelijk uit in een burgeroorlog tegen het communisme. De Sovjetunie besloot daarop de Afghaanse communisten te militaire steun te bieden, maar de uitgezonden Sovjet troepen kregen de Mudjahedin (Afghaanse verzet) niet neergeslagen. Tijdens deze oorlog ontvluchtten ongeveer vijf miljoen Afghanen hun land. Na de val van de communisten verviel het land in chaos. Een burgeroorlog was het gevolg.

Burgeroorlog en de Taliban

Tijdens de burgeroorlog konden de Taliban in de negentiger jaren de macht grijpen in Afghanistan, waarbij zij het land nog verder terug wierp in de tijd door haar middeleeuws aandoende regime. Het enige voordeel dat dit regime had, was dat het tenminste een vorm van stabiliteit gaf in het grootste deel van het land. Ondanks de stabiliteit in het grootste deel van het land, werd er in verschillende delen van het land nog gestreden tegen lokale warlords.

Osama bin Laden en ISAF

Op 11 september 2001 zag Osama bin Laden zijn plannen werkelijkheid worden en werd Amerika opgeschrikt door een terroristische aanval. Vanwege de steun die de Taliban aan het terroristische netwerk van Osama bin Laden gaf, werd Afghanistan het eerste doelwit voor de Verenigde Staten en haar “War on Terror”. De daarop volgende oorlog liep uit in een groot succes voor de Verenigde Staten en haar bondgenoten in Afghanistan zelf. Na deze oorlog moest het land opnieuw opgebouwd worden. Voor dit doel werd ISAF (International Security Assistance Force) opgericht. Een groot aantal landen heeft onder de vlag van ISAF een bijdrage geleverd aan de wederopbouw van Afghanistan, waaronder Nederland.