Waalbrug Nijmegen

De Waalbrug, de trots van Nijmegen. Ooit de grootste boogspanning van Europa, maar dat was in 1936. Tegenwoordig voldoet de Waalbrug niet meer aan de eisen en er komt dan ook een tweede Waalbrug. Het is de vraag of deze nieuwe brug net zo kenmerkend zal worden voor Nijmegen als de huidige Waalbrug.

Waalbrug

Koningin Wilhelmina opende 16 Juni 1936 de brug over de Waal, het was 's middags 3 uur en vanaf dat moment was de Waalbrug een feit. Reeds in 1905 werkten een commissie onder leiding van Cornelis Adriaan Peter Ivens aan het plan om een oeververbinding over de Waal te realiseren. Minister Kraus van Waterstaat was een andere mening toegedaan en vond dat de bestaande spoorbrug verbreed moest worden. De gemeente bleef bij hun stelling dat het verkeer gescheiden moest blijven van het verkeer over het spoor. De Waalbrug zou dan ten oosten van het centrum moeten komen liggen. Uiteindelijk keurde de minister van Waterstaat het plan in 1908 goed.

Kosten

Na jarenlange discussies werd in 1912 een rapport gepresenteerd waarin de ligging van de brug en ook de kosten kenbaar gemaakt werden. Kosten voor de Gemeente Nijmegen 1.900.000 gulden. De subsidie van de Waterstaat bedroeg 700.000 gulden. Mocht de bouw van de Waalbrug duurder uitvallen dan zou de Waterstaat deze kosten betalen. Totale kosten van de Waalbrug kwamen dus op 2.600.000 gulden

Plan dreigt in het water te vallen

Er was een plan en er kwam geld, maar zakenlui in Nijmegen dachten aan hun eigen geld. Het verdwijnen van de veerpont zou volgens deze zakenlui economisch gezien een ramp zijn. Het duurde tot 1922 voordat het plan weer op de agenda kwam. Men was er inmiddels wel van overtuigd dat de veerpont niet meer voldeed aan de eisen van het steeds drukker wordende verkeer. Ook Gedeputeerde Staten was deze mening toegedaan en de minister van Waterstaat ging zich tevens met de ontstane stagnatie van de bouw van de Waalbrug bemoeien. Hij betichtte de gemeente Nijmegen ervan niet mee te willen werken aan de bouw van de brug.

Uiteindelijke bouw

Oktober 1931 ging het dan toch gebeuren. Ten oosten van de Belvedère werd met het bouwen begonnen. Deze bouw (de Waalbrug werd ontworpen door W.J.H. Harmsen en G. Schoorl) duurde tot Juni 1936 en de Waalbrug was vanaf dat moment een feit. De grootste boogspanning van Europa was in Nijmegen gerealiseerd.

Vernietiging en herbouw

Lang mocht dit heugelijk feit niet blijven bestaan. 10 Mei 1940 werd de brug door de Nederlandse Genie opgeblazen om op die manier de Duitse invasie te dwarsbomen. Tijdens de bezetting door de Duitsers werd de Waalbrug herbouwd. Tijdens het offensief van de geallieerden waren de Duitsers van plan om de Waalbrug op te blazen. Volgens de boeken heeft Jan van Hoof, lid van de Geheime Dienst Nederland, ervoor gezorgd dat aangebrachte explosieven onschadelijk gemaakt werden. Helaas stokte vervolgens de bevrijding van Nederland doordat de geallieerden de Rijnbrug bij Arnhem niet konden veroveren.

Hoeveelheid verkeer

Onderzoek door Master studenten van de Technische Universiteit Delft heeft een interessant idee opgeleverd. Er wordt gesteld dat de huidige inrichting mogelijkheden biedt om meer verkeer te verwerken. Door het openstellen van de busbaan tijdens de spits hebben automobilisten sneller toegang naar het centrum en de ophoping van verkeer bij het Traianusplein zal door het openstellen van de busbaan ook beduidend minder worden. De zogenaamde Waalsprinter, bus die over genoemde busbaan rijdt, zal volgens het onderzoek niet noemenswaardig zijn.