Jongeren in de kerk begeleiden met jongerenpastoraat

Met het oog op het welzijn van jongeren is het belangrijk dat het jongerenpastoraat als een 'vangnet' om jongeren heen staat. Bij het maken van een methode voor jongerenpastoraat is het belangrijk dat de vele facetten van dit werk aandacht krijgen. Het 'catechesepastoraat' kan daar een bijdrage aan leveren.

Inleiding

Er zal door de juiste personen of zelfs door instanties vanuit een christelijke structuur een juiste pastorale aanpak voor handen moeten zijn. Daarbij beseffende dat er niet altijd een antwoord is te vinden, maar tegelijkertijd kan voor de jongere de aandacht en het serieus genomen worden al een aanzet tot herstel zijn. Tijdens de catechisatie kan die aandacht er zijn.

Jongerenpastoraat als preventiemiddel

Jongerenpastoraat is laagdrempelig en daarmee hoeft de jongere niet 'uit de boot te vallen'. Jongeren kunnen worstelen met vragen rondom zingeving, twijfel aan het bestaan van God en van de bijbel, etc. Parallel daaraan kunnen er bijvoorbeeld problemen zijn op het gebied van gezinsproblematiek , occulte zaken, en verslaving. Hoe kan de christelijke gemeente antwoord geven op deze ontwikkelingen. In de omgang met jongeren wordt er van de kerk een houding verwacht. Tevens verwachten de jongeren op bepaalde vragen een antwoord, ook al vragen ze daar niet om. Mede doordat volwassenen ver van de belevingswereld van jongeren af kunnen staan kan niet op alle vragen een antwoord worden geven. De kerk heeft wat dat betreft een hevige concurrentiestrijd te voeren met allerlei ontwikkelingen zoals, internet, muziek, uitgaan, werken, carrière, etc. Als jongeren lid zijn van een gemeente dan mag daar best veel aandacht aan besteed worden. De gemeente draagt een ‘fakkel’ die brandend gehouden moet worden om straks over te dragen aan de volgende generatie.

Jongeren hebben bewust of onbewust begeleiding nodig door:

• Geestelijke groei: door vreugdevolle of ingrijpende gebeurtenissen, prediking, jeugddiensten, pastoraat etc. Er komt meer behoefte aan diepgang.
• Geestelijke achteruitgang: jongeren kunnen gedesillusioneerd zijn, onzeker, minderwaardigheidsgevoel, door toenemende problemen waaronder, gezinsproblematiek, verslaving, criminaliteit etc.

Methode

Jongerenpastoraat ïntegreren in de catechese. Het jongerenpastoraat zal door de catecheten worden gedaan.

Overzicht

• Elke groep heeft twee mentoren.
• Mentor ‘groeit’ je mee met de groep.
• Mentoren blijven gezamenlijk catechese geven maar verdelen de groep tevens in tweeën met het oog op het individuele jongerenpastoraat. Op die manierkrijgt elke mentor een klein groepje jongeren 'toegewezen' waar hij de aandacht voor heeft en gesprekken mee voerd.
• Het is goed dat de mentor gedurende het hele seizoen deze jongeren opdraagt in het gebed en voor elk persoonlijk blijft bidden
• De mentor is verantwoordelijk voor ‘zijn’ deel van de groep voor individuele gesprekken, bezoek aan catechisatie, contact met ouders.
• Elke jongere krijgt minimaal 2 gesprekken per jaar.
• Om een structureel en inzichtelijk geheel te krijgen is het goed om een éénduidig logboek bij te houden.
• In het logboek worden aantekeningen gemaakt van catecheselessen, gesprekken, vragen, etc. (geen vertrouwelijk gegevens !)
• Het logboek blijft bij de groep.
• Gebed. Gebed moet een centrale plaats innemen in deze vorm van pastoraat. Bid mét en vóór de jongeren. Tijdens de pastorale gesprekken is het goed om het gebed ter sprake te brengen. Begin met gebed en vraag gebedspunten aan de jongeren

De verdeling van de individuele gesprekken kan de mentor naar eigen inzicht invullen.
Een individueel gesprek kan bijvoorbeeld na de les plaats vinden omdat men dan al een ‘ingang’ heeft en al aanwezig is. Zie verder bij Werkwijze.

Doelstelling

Het doel van deze vorm van jongerenpastoraat is;
‘Het jongerenpastoraat heeft als doel om het kind en/of de jongere gedurende de groei naar (geestelijke)volwassenheid, in samenwerking met de ouders en andere gemeenteleden, te begeleiden en toe te rusten in het geloof in de Drie-enig God, Vader, Zoon, en Heilige Geest, en van het leven en werk en de toekomstverwachting van onze Here Jezus Christus.’

Deze doelstelling kan onderverdeeld worden in enkele subdoelen:

• Het kind en jongere het gevoel geven voltallig lid te zijn van de gemeente
• Verbeteren van de motivatie om naar catechisatie/zondagschool te komen.
• Welzijn en het geloofsleven meer (persoonlijke)aandacht geven.
• Vroegtijdig knelpunten en problemen signaleren.
• Jongeren motiveren om aan (diaconale) kerkelijke activiteiten deel te nemen
• Structuur en inzicht in het jongerenpastoraat

Praktische benodigdheden

• (Voldoende) vrijwilligers
• Geschikte ruimte voor gesprekken
• Logboek
• Training vrijwilligers

Werkwijze en structuur

Hieronder treft u een beknopt overzicht aan van de werkwijze van het jongerenpastoraat.

Individueel gesprek

Catecheten/zondagschool leraren gaan met elke jongere een individueel gesprek aan. Jongeren krijgen minimaal twee gesprekken per seizoen. (Voor de zondagschool is het nodig om een bezinning op gang te brengen over kinderpastoraat en hoe dat vorm kan krijgen)

Doelgerichte toerusting en motivatie

• Minimaal twee groepsbijeenkomsten met vrijwilligers per jaar organiseren voor training/toerusting.(begin en einde van het seizoen)
• Ook persoonlijke coaching moet aandacht krijgen. Tijdens een les kan een coach/jeugdouderling aanwezig zijn. Na de les bespreekt men de les en geeft elkaar feedback.
• Een andere vorm van toerusting is intervisie. Na de les of, op een ander moment, komen een aantal mentoren bij elkaar voor een sessie intervisie.
• Er kan ook gekozen worden voor een combinatie van die twee.

Voorbeeld handelswijze bij signalering van een vraagstuk:

• Observeren: situatie en persoon waarnemen.
• Signaleren: ‘er valt mij iets op bij die jongen/meid’
• Herkennen: ‘is dat normaal voor die persoon’
• Interpreteren: ‘Ik denk dat die jongen/meid een probleem heeft met…..’
• Toetsen:‘ ik overleg met collega’s en lees er wat over’
• Een gesprek met jongere aangaan: ‘komt, wat ik zie/hoor/signaleer, overeen met wat de jongen/meid vindt?
• Analyseren: ‘Ik overleg met andere werkers. Wat is er precies aan de hand? Is er een probleem? Voor wie? Vindt de jongere het ook een probleem? Zijn de ouders op de hoogte? Moet er iemand of een instantie op de hoogte worden gebracht of doorverwijzen naar hulpverlening?
• Terugkoppeling naar jeugdouderlingen.
• Mentor neemt contact op met een jeugdouderling.
• Jeugdouderling in jeugdsectie overlegt met wykouderling of er over deze jongere en het gezin meer bekend is.
• Jeugdouderlingen overleggen gezamenlijk welke actie genomen moet worden.
• Jeugdouderling die de melding heeft gekregen koppelt aan de betreffende mentor terug welke actie wordt genomen en wat de rol van de mentor hierin kan zijn.