Voor- en nadenken, wat is het verschil?

Denken! Iedereen doet het, omdat er beslissingen mee worden gemaakt. Het ligt ten grondslag aan hoe we reageren, maar ook hoe we problemen oplossen en hoe de toekomst op basis daarvan wordt ingericht. Ten aanzien van het denken worden twee hoofdvormen onderscheiden, zijnde voor- en nadenken. Wat is het verschil, waarom is voordenken noodzakelijk om toekomstige problemen te vermijden en hoe wordt het toegepast?

Voor- en nadenken

• Gezegend met een stel hersenen
• Denken doen we altijd
• Er zijn gerezen problemen en nadenken
• Risico’s afdekken en voordenken
• Denken trainen
• Ouder worden

Gezegend met een stel hersenen

De mens onderscheidt zich van andere dieren, zoals de chimpansee door het hoge denkvermogen, redenatie en zelfbewustzijn. Het geeft ons probleemoplossende eigenschappen en inbeeldingsvermogen. De voorhoofdskwabben van de hersenen vormen daarbij een zeer essentieel onderdeel. Noodzakelijke neurologische verbindingen en zenuwen bepalen wie wij zijn en hoe wij verder reageren. De capaciteit van redenatie en inbeeldingsvermogen zorgt ervoor dat we over huidig opgerezen problemen nadenken, maar ook dat we stilstaan bij toekomstige omstandigheden. Wat houdt nadenken in en hoe verschilt het met voordenken?

Denken doen we altijd

Als we boodschappen doen, de auto besturen of de maaltijd klaarmaken, we doen het omdat we erbij denken. Denken vormt de basis van alle handelingen, acties en beeldvorming. Beweging kan als automatisme worden gedaan, echter in de meeste gevallen moet er een minimaal denkvermogen aanwezig zijn om acties uit te voeren. Zonder denken zijn we als het ware kasplantjes, waarbij de wil is verdwenen. De hersenactiviteit is dus van wezenlijk belang voor wie we zijn, hoe we reageren en hoe redenatie tot stand komt. Redeneren is het leggen van verbanden tussen bepaalde informatie, zodat er conclusies uit getrokken kunnen worden.

Er zijn gerezen problemen en nadenken

Meest kenmerkende omstandigheid van denken is als er problemen voordoen. Oftewel de omstandigheid dwingt ons om oplossingen aan te dragen door erover na te denken. Het denken vindt dus plaats, nadat een omstandigheid reeds is voorgevallen danwel als men acties op dat moment moet uitvoeren. Oftewel actie is reactie, waarbij nadenken van groot belang is. Hoe is dit anders indien er sprake is van voordenken?

Risico’s afdekken en voordenken

Indien personen of ondernemingen plannen maken voor de toekomst, dan moet daartoe een helder stappenplan opgesteld te worden. Het kan daarbij om brainstormen gaan, het ontwerpen van constructies of juist het uitzetten van de methode van aanpak om de beste resultaten op termijn te behalen. Er kan bijvoorbeeld een SWOT analyse worden toegepast. De risico’s worden daarbij in kaart gebracht, waarnaast ook mogelijke kansen in beeld komen. Door maatregelen vooraf te bedenken kunnen risico’s worden vermeden, waarnaast kansen worden benut. Zeker binnen het ontwerp is voordenken essentieel, zodat bijvoorbeeld de bouw van een constructie zonder problemen verloopt. Oftewel men heeft alle conflictsituaties vooraf in kaart gebracht, door vooraf te denken zodat alles vlekkeloos gaat.

Denken trainen

Hoe vaak men denkt en hoe hard men ergens over nadenkt, bepaalt voor een zekere mate het denkvermogen. Vaak stevig voor- of nadenken zorgt ervoor dat men op een hoger niveau kan aanbelanden, waardoor het vinden van antwoorden ook vereenvoudigd gaat. Dat heeft te maken met ervaring, welke als back-up is opgeslagen in het geheugen. Herkenning zorgt ervoor dat we complexe omstandigheden eerder zien aankomen en sneller oplossingen kunnen aandragen. Die relatie geeft dus aan dat het trainen in denken belangrijk is, zodat we verder kunnen groeien. Meer voor- en nadenken over problemen, vraagstukken of omstandigheden zorgt ervoor dat we meer denkcapaciteiten aanleren. Daartoe zijn de hersenen relatief flexibel, omdat neurologische verbindingen dagelijks gedurende het leven worden aangemaakt.

Ouder worden

Zodra we ouder worden neemt de kans op neurologisch verval toe. Hoe snel dit gaat hangt van de opbouw van afvalstoffen in de hersenen af. Bij ziekten zoals dementie, Alzheimer of Parkinson worden hersencellen in toenemende mate aangetast, waardoor het geheugen en dus ook denkcapaciteit afneemt. Hoe snel dit verloopt hangt van de concentratie van afvalstoffen (amyloidose, lipopigmenten of heparansulfaat) af en hoe zenuwen of neurologische verbindingen worden benadeeld. Iedereen krijgt te maken met enig verval. Het is bij het ouder worden dan ook van belang om te blijven denken. Stimulatie zorgt ervoor dat de mens scherp blijft. Boeken lezen, erop uitgaan, puzzelen, quizjes doen, zijn allemaal bezigheden welke de geest stimuleren. Voordenken over de toekomst en nadenken bij huidige vraagstukken is dus noodzakelijk om een scherp stel hersens te behouden.