Te veel nadenken: besluiteloosheid, piekeren en twijfelen

Gecontroleerd nadenken is vaak nodig om tot een goede beslissing te komen, al moeten we kijken dat we onszelf niet verliezen in besluiteloosheid en piekeren door te veel gaan nadenken. Ook de keuzestress in deze maatschappij maakt dit er niet makkelijker op. Doorheen ons leven creëren we door vorige ervaringen automatische denkschema's om onze leefwereld snel te kunnen organiseren. Op die manier moeten we niet continu over alles nadenken. Dit maakt soms wel dat we te snel een oordeel vellen over iets. Toch kan het soms beter zijn om 'niet te lang na te denken, maar te doen', omdat we anders vervallen in te lang twijfelen.

Automatische denkschema's

Om onze wereld snel en overzichtelijk te structureren maken we gebruik van automatische denkschema's. Al een geluk dat we door hetgeen ons maatschappelijk en sociaal is aangeleerd, niet meer uitgebreid moeten nadenken over het feit dat we bijvoorbeeld dagelijks eten op bepaalde momenten, moeten gaan slapen, werken, hoe we de tv moeten aanzetten, hoe we moeten telefoneren etc...

Gecontroleerd nadenken over iets

Hierbij werd ook de tegenhanger van het automatisch denken besproken, namelijk 'het gecontroleerd nadenken over iets'. De valkuil hierbij was dat we door gecontroleerd te nadenken over een levenssituatie onszelf kunnen uitputten. Dit in combinatie met een sombere stemming en gevoelens van neerslachtigheid zullen aanleiding geven tot piekeren.

Besluiteloosheid

Mensen die van nature de aanleg hebben om veel na te denken, vervallen vaak in besluiteloosheid. Maar, de wereld draait door en iedereen moet vooruit.

Te veel nadenken leidt tot piekeren

Als we om ons heen kijken, kunnen we ons heel veel zorgen maken over of we wel de juiste keuze gemaakt hebben, of iets niet anders kon, over hoe we problemen kunnen oplossen. Maar de realiteit is dat we dan vaak de oplossing die we zoeken door over iets na te denken, veel te complex gaan maken en hierdoor nog meer gaan nadenken. Hierdoor komen we in een vicieuze cirkel terecht. Door geen 'perfecte' oplossing te vinden, gaan we ons beginnen zorgen maken en kunnen we geconfronteerd worden met sombere gevoelens en besluiteloosheid. Te veel nadenken zal dus in dit geval leiden tot piekeren.

Twijfelen

Twijfel is de tussenperiode om van een gedachte naar een handeling te gaan en in onze complexe maatschappij moeten we hier zo snel mogelijk komaf mee maken, of we blijven steken op het punt waar we ooit begonnen: denken.

Voorbeeld: de eeuwige twijfelaar op het vlak van relaties

Een goed voorbeeld om aan te tonen dat te veel nadenken en te lang twijfelen niet goed is, is als we kijken naar de zogenaamde eeuwige twijfelaar op het vlak van relaties. Deze man of vrouw kan maar geen keuze maken om zich in een relatie te storten en blijft dus alleen. Deze persoon blijft ter plaatse trappelen: twijfel om een beslissende keuze te maken; twijfel om een daad te stellen. En dit voorbeeld toont aan dat we in het leven soms beter snellere beslissingen nemen, in plaats van alle mogelijkheden eerst te willen overzien. Een volledige perfecte partner vinden is quasi onmogelijk en dit kunnen we ook projecteren naar het feit van te veel nadenken: te veel nadenken leidt tot te weinig actie en te weinig vooruitgang in het leven. En wat om het eens positiever te bekijken: een beslissende keuze maken kan vaak beter uitvallen dan dat we vooraf dachten!

Keuzestress

Ook het enorme aanbod aan keuzes in de maatschappij, maakt dat we kunnen geconfronteerd worden met keuzestress. Dit is zo op heel veel vlakken: relaties, consumeren, studiekeuze, beroep etc... Deze factor heeft een belangrijke invloed op hoe snel we van een gedachte naar een daad zullen overgaan.

Van denken naar doen

Net zoals de uitspraak: geen woorden maar daden, kan dit ook geprojecteerd worden naar 'niet denken maar doen', al mag dit natuurlijk ook niet te letterlijk worden opgenomen. Nadenken over iets kan ons wel degelijk naar mooie eindresultaten brengen, maar het denken mag hier geen allesoverheersende rol gaan spelen.