Effectief reageren op asociaal gedrag bij anderen
In de “Onbewust Asociaal” campagne van SIRE wordt door de overheid geprobeerd om mensen bewust te maken van hun eigen gedrag door ze een spiegel voor te houden. Maar hoe ga je nu in de praktijk om met mensen die, in jouw ogen, asociaal gedrag vertonen midden in een sociale situatie? En misschien net zo belangrijk: Hoe doe je dat zonder weerstand op te roepen bij diezelfde mensen? Hoe ga je op een goede manier om met asociaal gedrag en agressie van mensen in je omgeving?
Anderen aanspreken op hun gedrag is niet altijd gemakkelijk. Zeker niet als je weet dat 95% van de mensen wel eens onbewust asociaal gedrag vertoont (onderzoek SIRE, Stichting Ideële Reclame). Zo blijkt bijvoorbeeld dat 13% van de mensen te hard praat of belt in openbare ruimtes en dat 11% zich agressief gedraagt in het verkeer. Wanneer je ervoor kiest om iemand aan te spreken op zijn of haar gedrag wil je dit waarschijnlijk succesvol doen en zo weinig mogelijk weerstand oproepen.
De volgende suggesties zouden kunnen helpen om resultaat te boeken bij iemand die zich asociaal opstelt, terwijl je tegelijkertijd de andere partij toch zoveel mogelijk in zijn of haar waarde laat:
Geef een objectieve reactie
Door je boodschap objectief te brengen wordt het voor de ander relatief moeilijk om een weerwoord te geven. Stel iemand heeft in de trein zijn I-Pod relatief luid staan en je stoort je daaraan. Zeg dan bijvoorbeeld niet: “Je muziek staat te hard”, wat een subjectieve weergave is van jouw beleving. Kies ervoor om wat je waarneemt als constatering te brengen zoals “Ik kan je muziek horen”.
Laat weten wat voor het effect het gedrag heeft op jou
Wel is het juist een aanrader om het effect dat het gedrag van de ander op jou heeft persoonlijk en subjectief te maken. Bijvoorbeeld: “Jouw muziek stoort me, omdat ik had willen lezen”. Hiermee stel je je op als mens en laat je tegelijkertijd de ander de ruimte om met een oplossing te komen voor jouw probleem. Hierdoor heb je kans dat het gesprek positief verloopt.
Probeer je vraag te laten klinken als een beleefd verzoek
Hoewel je waarschijnlijk geïrriteerd bent op het moment dat je iemand aanspreekt op zijn of haar gedrag, is het goed om te weten dat veel mensen allergisch zijn voor instructies. Probeer daarom je boodschap te laten klinken als een verzoek. Opnieuw laat je hiermee de ander meer de kans om zijn of haar gedrag zelf bij te sturen.
Toonzetting telt
De manier, waarop je boodschap overkomt, is voor een groot deel afhankelijk van de toon waarop je iets zegt. Wanneer je boodschap beleefd is en goed doordacht qua woordkeuze, kan hij nog steeds weerstand oproepen doordat de toon bijvoorbeeld agressief is. Houd je toon zoveel mogelijk neutraal of welwillend.
Laat de ander in zijn waarde
Het is misschien beter om iemand niet te veroordelen, die in jouw ogen afwijkend en/ of storend gedrag vertoont, door hem of haar klinkklaar asociaal te noemen. Het gedrag van diegene, die je aanspreekt, zegt namelijk niet alles over de persoon als geheel. Probeer dus zoveel mogelijk om te algemene stereotypering te vermijden en beperk je tot het uitzonderlijke en ongewenste gedrag, waar het in die specifieke context om gaat.