Hoe zinvol is een brainstormsessie?

Tijdens een brainstormsessie wordt er gezocht naar een creatieve oplossing voor een probleem (out-of-the-box denken). Het gebeurt tegenwoordig geregeld dat bedrijven een vergadering beleggen waarin een groep mensen samenkomt in een brainstormsessie. Maar hoe zinvol is zo'n brainstormsessie en kan het niet effectiever? In sommige bedrijven worden brainstormsessies al aan banden gelegd omdat er te weinig uitkomt. Dus niet alles kan, alles mag, hoe gekker, hoe beter, maar denken binnen bepaalde kaders en met wel degelijk kritiek op de uitvoerbaarheid van de ideeën van anderen. Is dit de oplossing of kan het effectiever?

Geloof in de kracht van het individu

In de praktijk blijkt dat het effectiever is tien mensen te vragen uitgebreid over een probleem na te denken en een oplossing in te leveren voor de volgende vergadering dan hier gezamenlijk over na te denken. Men zegt één plus één is twee, maar vaak gaat dat niet op, ook en zelfs juist alleen kan een mens tot mooie oplossingen komen.

Wat is hiervan de oorzaak?

• Door het luisteren naar anderen tijdens de brainstormsessie worden sluimerende ideeën bij jezelf niet verder ontwikkeld, en daardoor niet geuit. Praten, luisteren en denken tegelijkertijd is nou eenmaal niet voor iedereen weggelegd.
• Sommige mensen zijn bang dat hun idee niet goed genoeg wordt gevonden en durven het dus niet te vermelden. Kritiek tast hun eigenwaarde aan en daar zitten ze niet op te wachten.
• Tijdens een vergadering zijn mensen vaak wat gemakzuchtiger, ze doen wat minder hun best om zelf een idee te genereren en uit te werken. Ook zijn ze wat minder gemotiveerd omdat het krediet van een goed idee niet naar hunzelf gaat maar naar de hele groep.
• Mensen overschatten vaak hun eigen bijdrage aan een brainstormsessie.
• Brainstormsessies worden vaak niet zo goed en zorgvuldig voorbereidt als zou moeten en eindigen daardoor vaak ook na het uiten van creatieve ideeën, maar pas daarna wordt het interessant. Cluster de ideeën, wat lijkt op elkaar en waarin zitten de verschillen en hoe pas je de ideeën in de praktijk toe.
• Dominante figuren vormen soms de boventoon waardoor mensen met hem mee gaan denken, brainstormsessie verzandt in groepsdenken. Meestal is dit niet bijzonder effectief.
• Het gevaar van een brainstormsessie is dat de oplossing in de breedte (veel ideeën) in plaats van in de diepte (resultaatgericht) wordt gezocht.

Brainstormen in je eentje, waarom is dit effectiever?

• Je hebt de mogelijkheid om in alle rust zonder afleiding na te denken en een idee uit te werken. Je kan meer de diepte in wat de kwaliteit van je idee ten goed komt.
• Het is jouw idee, jij wordt hierop beoordeeld, niet de groep. Dit zorgt dat je beter je best doet om met iets goeds te komen.
• Ieder individu krijgt de mogelijkheid om in gedachten aan zijn eigen idee te werken. Denken in een groep zorgt meestal dat bepaalde mensen de boventoon voeren en anderen gaan luisteren naar hun ideeën en hierin mee proberen te gaan en dat terwijl de mensen die het meeste praten, niet altijd de beste ideeën hebben.

Wanneer in een vergadering de eerder ingeleverde ideeën gepresenteerd worden, kan men elkaars ideeën beoordelen, om toelichting vragen en bespreken. De uitkomst wordt dan misschien wel een combinatie van verschillende ideeën, het is helemaal niet gezegd dat er gekozen wordt uit één van de plannen die reeds op tafel liggen. Dit zijn veel zinvollere vergaderingen dan een brainstormsessie met vaak wel een duidelijk resultaat.

Natuurlijk is een brainstormsessie in sommige gevallen wel zinvol

Dit is het geval wanneer er een probleem is ontstaan waar alle deelnemers graag een oplossing voor willen. Er is dus een duidelijk doel. De gespreksleider moet structuur bieden aan de sessie zodat er na afloop een duidelijk eindresultaat is, waar serieus wat mee wordt gedaan. Brainstormen is een groepsproces en hoe meer de deelnemers betrokken zijn bij het probleem en de oplossing, hoe groter de inzet en hoe zinvoller de brainstormsessie.