Steeds meer zzp'ers: zelfvertrouwen en doorzetten vereist

Werken voor een baas is een situatie die velen al jaren kennen of gekend hebben. Maar daarnaast zijn er ook altijd zelfstandigen geweest. Meestal zijn dat mensen die eigenlijk zowel baas als werknemer zijn met een eenmansbedrijf. Maar daar is een groep zelfstandigen bijgekomen, de zogenaamde zzp'ers. In veel gevallen betreft het daarbij ex-werknemers die om welke reden dan ook ontslagen zijn en voor zichzelf zijn begonnen. Naast hun werkzaamheden komen er voor hen echter diverse andere bezigheden bij onder meer op het gebied van klantenwerving, administratie en belasting.

Vrijheid voor zzp'ers

De term zzp is een afkorting van Zelfstandige Zonder Personeel. Een zzp'er heeft met niemand een arbeidsovereenkomst afgesloten. Daardoor is er geen sprake van een gezagsverhouding tussen een baas en een werknemer. Hij of zij levert wel diensten of goederen aan klanten en opdrachtgevers. De term zzp wordt ook gehanteerd door de Nederlandse belastingdienst en de sociale zekerheidsinstellingen. Daarnaast wordt zzp ook gebruikt als term voor freelancers. De meeste zzp'ers vinden aspecten als vrijheid, eigen baas zijn en zelf de tijd in kunnen delen heel belangrijk.

Eigenlijk al lang zzp'ers

Eigenlijk bestaan zzp'ers al heel lang in beroepen als agrariër, binnenvaartschipper, horecaondernemer, rijschoolhouder, taxichauffeur en winkelier. Sinds de negentiger jaren van de vorige eeuw zijn daar steeds meer beroepen bijgekomen als coach op allerlei gebied, freelance journalist, interim-manager, metselaar, stukadoor, stratenmaker, timmerman, trainer en vertaler. De zzp'ers van die laatste beroepen verrichten werkzaamheden die voorheen meestal onder arbeidsovereenkomsten werden gedaan.

Schapen met vijf poten

Veel nieuwe zzp'ers kiezen noodgedwongen voor een zelfstandig bestaan omdat ze bijvoorbeeld op oudere leeftijd uit het arbeidsproces zijn geraakt. Maar die reden is niet de meest aanbevolen manier om zzp'er te worden. Voor een goed ondernemerschap is meer nodig dan alleen vakkennis, passie en ervaring.

• Succesvol: De zzp'ers die het redden zijn vooral degenen die goede zakelijke en netwerkende eigenschappen hebben en daarbij ook hun persoonlijkheid in de strijd gooien.
• Veelzijdig: zzp'ers zijn een soort schapen met vijf poten.
• Vooruitkijken en risico: Een succesvolle ondernemer durft ook vooruit te kijken, te vernieuwen en risico’s te nemen.

Zelfvertrouwen en doorzetten vereist

Als het misgaat ligt de reden meestal in het gebrek aan zakelijkheid omdat afspraken niet of niet volledig zijn vastgelegd of omdat niet met contracten wordt gewerkt. Aan marktomstandigheden kan een zzp'er helaas niet veel veranderen. Juist in slechtere tijden is het hebben van een groot netwerk van belang naast vakkennis en ervaring. Ook is een grote dosis zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen noodzakelijk om succes te boeken.

Fiscaal en arbeidsrechtelijk

Fiscaal en arbeidsrechtelijk geldt een aantal regels waar de zzp'er zeker veel aandacht aan zal moeten geven. In veel gevallen betreft dat onderwerpen waar de belangstelling minder naar uitgaat maar om latere problemen te voorkomen is het echt noodzakelijk daar voldoende mee bezig te zijn.

Tijdelijk dienstverband

Indien er sprake is van een langere opdracht kan de zzp'er met de klant of opdrachtgever overeenkomen om een tijdelijk dienstverband aan te gaan of de verloning via een uitzendbureau te laten lopen.

Parttime arbeidscontract

Een ondernemer kan ook een parttime arbeidscontract hebben naast zzp'er zijn waardoor hij of zij deeltijdondernemer is.

Oude baas

Werken als zzp'er voor de oude baas is alleen toegestaan vanaf drie maanden en een dag nadat de arbeidsovereenkomst met die baas is verlopen. De Belastingdienst zal anders oordelen dat het een voortzetting van het oude dienstverband is en er fiscaal en arbeidsrechtelijk nooit een ontslag heeft plaatsgevonden.

Alles zelf doen

Een zzp'er moet aan diverse verplichtingen voldoen. Hij of zij dient zich in te schrijven bij de Kamer van Koophandel waar ook voor de Belastingdienst een btw-nummer kan worden aangevraagd. Tevens moeten verzekeringen worden afgesloten en moet een goede administratie worden bijgehouden met zaken rond jaaraangifte en btw-afdracht. Maar het allerbelangrijkste is uiteraard om te zorgen voor klanten en opdrachten.

Getallen, voorspellingen en werkelijkheid

Veel instanties wagen zich soms aan het doen van voorspellingen maar de praktijk blijkt soms anders. Ook bepaalde tellingen kunnen niet altijd worden doorgetrokken naar de toekomst.

Tellingen platform

Volgens het platform Ikwordzzper.nl telde Nederland begin 2016 ruim een miljoen zzp’ers waarvan 62% mannen en 38% vrouwen. Veel van hen heeft er echter een loondienstbaan bij namelijk 15%. Maar het gaat niet altijd succesvol want binnen vijf jaar stopt bijna de helft van hen weer als zzp’er.

Rapport ING

In het rapport Naar een sterker MKB van de ING wordt verwacht dat het aantal bedrijven tot 2025 nog sterk zal toenemen. Een belangrijke oorzaak daarvan is de toename van het aantal zzp’ers. Voor startende ondernemers worden volgens het rapport steeds meer drempels weggenomen wat een stimulans kan zijn voor toekomstige zzp’ers.

Gegevens CBS

Het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) meldt echter op 18 november 2016 dat het aantal zzp’ers niet verder is toegenomen. Volgens het CBS hadden in het derde kwartaal van 2016 een miljoen mensen een hoofdbaan als zzp’er.

Belangenbehartiging voor zzp'ers

Ook voor zzp'ers bestaan verschillende organisaties voor belangenbehartiging zoals de FNV en Stichting ZZP Nederland.

FNV

De FNV is de eerste organisatie geweest die zich over de zzp'ers bekommerde. De FNV zet zich in om de positie van de zzp’ers te versterken onder meer door gerichte en actieve lobby in Den Haag. Ook biedt de FNV ondersteuning onder meer op gebieden van incasso, professionaliteit, rechtsbijstand en verzekeringen.

Stichting ZZP Nederland

De grootste belangenbehartiger voor zzp’ers is de Stichting ZZP Nederland, die vooral probeert om rond het ondernemerschap bepaalde misstanden en onduidelijkheden weg te nemen. Ook wil ZZP Nederland evenals de FNV een actieve rol spelen in Den Haag en gesprekspartner zijn in de politiek, bij de overheid en de Belastingdienst.