Gaslighting, een vorm van destructief misbruik

Gaslighting is een vorm van psychologisch misbruik waarbij de geest zodanig wordt gemanipuleerd dat het slachtoffer het zelfvertrouwen verliest en twijfelt aan zijn eigen geheugen, waarnemingen en gezond verstand. Bij gaslighting probeert de dader, heel vaak een persoon met een extreem narcistisch karakter, zijn slachtoffer van zijn gelijk te overtuigen door het verstrekken van onjuiste informatie. Vaak zijn mensen met een gevoelig en zorgzaam karakter slachtoffer van dergelijke vorm van mishandeling vanwege hun empathie en toegeeflijk karakter.

Psychologie

Een narcist zal verschillende gaslighting-technieken gebruiken om zijn slachtoffer te manipuleren waardoor deze zal beginnen twijfelen aan zijn eigen gedachten, herinneringen en acties. Hierdoor zal het slachtoffer een angst ontwikkelen om een eigen mening naar voor te brengen uit angst om mis te zijn of de situatie niet volledig meer te kunnen herinneren.

Bij de meest extreme vorm van gaslighting zal de dader zelf situaties creëren die het gebruik van gaslighting-technieken mogelijk maakt. Een eenvoudig voorbeeld hiervan is een misbruiker die de sleutels van het slachtoffer op een andere plaats legt dan ze gewoonlijk liggen en het slachtoffer ervan overtuigd dat hij of zij deze op die andere plaats heeft gelegd. Uiteindelijk zal hij zogezegd helpen om ze terug te vinden.

Uitvoering van gaslighting

Gaslighting is een vorm van manipulatie waarbij de perceptie van het slachtoffer wordt vervormd. Dit wordt meestal gedaan op een manier waarop de dader zijn eigen daden anders voorstelt, en dit in combinatie met een implicatie van de fouten van het slachtoffer. Hier zijn enkele voorbeelden hoe deze manipulatie concreet wordt uitgevoerd.

Het was niet mijn bedoeling

De dader misbruikt je door je voortdurend te onderbreken. Hij staat niet toe dat je je mening uitt, hij is dominant, veeleisend en buit je volledig uit. Wanneer je hem hierop wijst zal hij onschuldig pleiten door de verzachtende woorden: “het was niet mijn bedoeling om je te kwetsen”. Dit is enkel een manier om verantwoording te ontwijken aangezien zijn destructief gedrag zeer duidelijk onthult wat zijn bedoelingen zijn.

Het was maar om te lachen

Hij kleineert jou en geeft je een gevoel van minderwaardigheid en ongeschiktheid. In het bijzijn van anderen voel je je hierdoor inferieur. Wanneer je hem hierover aanspreekt lacht hij dit gewoon weg door letterlijk te zeggen: “het was maar om te lachen”. Volgens hem is het je eigen schuld daar je geen gevoel voor humor hebt.

Ik probeerde enkel te helpen

Hij bemoeit zich met je persoonlijke leven en relaties. Zijn bemoeizucht kent geen grenzen en gaat zelfs zo ver dat hij je bespioneert en je relaties probeert te saboteren door de perceptie die je relaties over jou hebben te manipuleren. Hij probeert zichzelf goed te praten door te beweren dat hij je enkel probeert te helpen. Uiteraard wil hij je doen laten geloven dat je een goeie vriend hebt aan hem, dus waarom zou je zijn hulp weigeren.

Iedereen maakt fouten

Het was vermoedelijk een menselijke fout of een pijnlijk misverstand. Hij wil je doen laten geloven dat hij het goed met je voor heeft en slechts een menselijke fout maakte. Een andere reden is dat je gewoon verkeerd hebt begrepen wat hij juist bedoelde. Spijtig genoeg komt dit weer op hetzelfde neer en probeert hij op een sluwe manier te ontsnappen aan zijn verantwoording. Op die manier merk je ook direct dat zijn schuldbekentenis niet oprecht was.

Je bent paranoïde of overgevoelig

Beide tactieken hebben als doel om je het gevoel te geven dat je reactie fout is. Ook al is het volkomen normaal om verontwaardigd te reageren wanneer iemand misbruik van je maakt, hij zal altijd laten uitschijnen dat je mentale stoornis aan de basis ligt van het zogezegde misbruik. Ofwel ben je paranoïde en wil hij je laten geloven dat je gek wordt, ofwel ben je overgevoelig met een sterke drang naar onafhankelijkheid waardoor je zo reageert.

Je hebt het altijd mis

Hij breekt je voortdurend af, kijkt neer op jou, lokt de ene ruzie na de andere uit, beweert altijd dat je het mis hebt en stimuleert anderen om ook zo te reageren. Hiermee wil hij zelftwijfel opwekken waardoor je hem niet in twijfel zult trekken.

Hij reflecteert zijn eigen gedragingen op jou

Hij is grof, intimiderend, vernederend en praat slecht over jou zodat je het gevoel krijgt dat je wel degelijk iets verkeerd deed. Uiteindelijk heb je er genoeg van en praat je met een vertrouwenspersoon over het misbruik. Op die moment zal de dader re rollen omdraaien en het laten doen lijken alsof jij slecht praat over hem en hem dus misbruikt. Hij zal zich wentelen in de rol van slachtoffer en jij bent de grote schuldenaar.

Omgaan met gaslighting

Het is belangrijk om te begrijpen dat iemand die gebruik maakt van gaslighting-technieken eigenlijk een lafaard is. Ze verschuilen zich achter het voorwendsel en verbergen hun ware bedoelingen. De eerste stap om hiermee om te kunnen gaan is door jezelf bewust te maken van je eigen geest en acties en van de acties die de dader onderneemt.

Gaslighters willen je een minderwaardigheidsgevoel geven door zichzelf superieur voor te doen. Probeer deze zogezegde hiërarchie te vergeten en zie wat er gebeurt. Wees je bewust van de gebruikte technieken. Wanneer je hier niet in slaagt kan je zijn terreur enkel beëindigen door hem te verlaten. Voorkom dat hij je gezond verstand vernietigd en je volledig afhankelijk maakt van hem.

Lees verder

• Internet narcisme
• Leven met een passief agressieve persoonlijkheid