Wet Pawa, solliciteren vanuit de WW voor passend werk
Als u nog maar kort werkloos bent, mag u naar werk zoeken dat aansluit op uw opleiding en werkervaring. U bent dan verplicht een baan te accepteren die op dat niveau u wordt aangeboden. Na een jaar onafgebroken werkloos te zijn geweest wordt op u wet PaWa van toepassing, die u verplicht ook onder uw niveau te gaan werken. Het is onduidelijk wat dit voor de werkzoekende inhoud en de websites van het UWV en het WERKbedrijf geven daarover nauwelijks informatie. Een uiteenzetting is op zijn plaats.Op zoek naar passend werk
Als u werkloos bent geworden, ontvangt u een uitkering afhankelijk van uw leeftijd en arbeidsverleden en dient u zich in te schrijven bij het UWV Werkbedrijf. De u toegewezen werkcoach zal u begeleiden bij het vinden van passend werk, waarbij u het eerste jaar mag vasthouden aan het niveau van uw laatste betrekking. Van u wordt verwacht dat u actief op zoek gaat en na drie maanden zal uw werkcoach beoordelen of dat inderdaad het geval is. Dit is de zgn. Poortwachtertoets. Als u de gemaakte afspraken niet bent nagekomen, kan het UWV u korten op uw uitkering. U kunt overigens ook het UWV WERKbedrijf aanspreken als het UWV WERKbedrijf u onvoldoende ondersteunt.De Wet Pawa
Sinds 1 juli 2009 geldt vervolgens de Wet PaWa (Passend Werkaanbod), die inhoudt dat het begrip passende arbeid aanzienlijk wordt verruimd voor werkzoekenden die een jaar of langer onafgebroken werkloos zijn geweest. Met deze wet, wil minister Donner, de toenmalige minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, voorkomen dat werklozen onnodig lang aan de kant blijven staan. Door de grote toestroom van werklozen kwam de richtlijn tot dusver nog niet goed van de grond. Maar nu de ergste crisis achter de rug lijkt, maakt het UWV wel werk van deze regel.In de praktijk betekent het dat, bij het zoeken naar werk na een periode van één jaar werkloosheid, niet meer gekeken hoeft te worden naar opleidingsniveau en dat ook het niveau van het laatst genoten inkomen niet meer bepalend is voor het accepteren van een nieuwe baan. Bovendien mag het loon lager zijn dan de uitkering die de werkzoekende ontvangt. In sommige gevallen kan het UWV het verschil tussen loon en uitkering echter vergoeden (zie Inkomstenaftrek).
Voor wie geldt deze nieuwe wet
Deze wet geldt voor werklozen die een WW-uitkering hebben en die sinds 1 juli 2008 minstens een jaar onafgebroken werkloos zijn. Dit wordt berekend vanaf het moment waarop u werkloos bent geworden na een aaneengesloten werkperiode van ten minste 4 weken.Let op: Als je vanuit volledige werkloosheid gaat werken, worden de inkomsten uit dat werk verrekend met de WW en niet met de gewerkte uren.
Passend werk
Volgend de wet PaWa kan het UWV aan deze werkloze minstens twee functies aanbieden die aan die nieuwe norm voldoen, waarbij hij of zij verplicht is dit werkaanbod te aanvaarden. Weigering van een werkaanbod door de klant of verwijtbaar gedrag dat er toe leidt dat een passende baan niet wordt aangeboden, kan leiden tot een blijvende weigering van de WW-uitkering. Of een vacature geschikt is, is afhankelijk van de krachten en bekwaamheden van de betreffende persoon waarbij het UWV tevens rekening houdt met fysieke, medische en sociale factoren. Tevens gelden de volgende regels:- Ook tijdelijk werk dat u via het UWV of uitzendbureau krijgt aangeboden moet u dan accepteren.
- Banen met een dagelijkse reistijd van meer dan 3 uur moet u al na een half jaar accepteren.
- Wordt u een baan aangeboden in een andere regio,dan moet u die baan "meestal" wel accepteren, zelfs als u daarvoor moet verhuizen.
Er doen inmiddels de meest wilde verhalen de ronde over werkloze professoren die als aspergesteker worden ingezet, maar in de praktijk is dat natuurlijk anders. De Wet PaWa valt en staat in ieder geval bij de bereidwilligheid van werknemers om hieraan mee te werken. Woordvoerster Marjanne de Groot zei daarover: "Als UWV kunnen we werkgevers niet dwingen om een hooggeschoolde medewerker voor een ongeschoolde baan aan te nemen. Niet veel werkgevers zullen graag iemand met een academische of hbo-opleiding aannemen voor ongeschoold werk. Zo’n medewerker zal al snel uitdagingen missen en daarom minder gemotiveerd zijn. Voor zowel werknemer als werkgever pakt dit niet goed uit”. Bovendien is zij van mening dat het eerder gaat om kleine verschillen in opleidings- en ervaringsniveau. Er wordt dan gedacht aan een mbo’er die tijdelijk een lager geschoolde functie accepteert.
Inkomstenaftrek
Krijgt u een WW-uitkering en gaat u weer aan de slag? Dan houdt u meestal uw WW-uitkering voor het aantal uren dat u werkloos blijft. Bent u langer dan 1 jaar werkloos op het moment dat u bij een werkgever aan de slag gaat? Dan is er waarschijnlijk sprake van inkomstenaftrek.Er is sprake van inkomstenaftrek als:
- u minstens 52 weken onafgebroken WW heeft gehad. Had u in deze 52 weken tussendoor korter dan 4 weken geen uitkering, dan beschouwt het UWV dit toch als ‘onafgebroken’.
- u in de week voordat u aan het werk gaat, volledig werkloos bent;
- u als werknemer aan het werk gaat;
Bij inkomstenaftrek kijkt het UWV naar het brutoloon dat u verdient als u weer aan het werk gaat. Is uw brutoloon lager dan 125% van uw bruto WW-uitkering, dan trekt het UWV 70% van uw inkomsten van uw uitkering af. U krijgt dus gedeeltelijk WW en u mag 30% van uw loon houden.
Re-integratietrajecten
Werklozen die in het kader van re-integratietrajecten worden begeleid, vallen natuurlijk ook onder deze wetgeving. Alle Re-integratiebureaus zijn geïnformeerd over de Wet PaWa. Men dient voor een ontslagwerkloze bij het opstellen van het Re-integratieplan rekening te houden met de maximale doorlooptijd van zijn dienstverlening aan de klant. Immers na verloop van een kalenderjaar moet het bedrijf rekening houden met het verplichte werkaanbod. Weigert de klant een passend werkaanbod te aanvaarden, dan dient het bedrijf dit per ommegaande aan UWV te melden.Tijdelijke ontheffing sollicitatieplicht
In bijzondere gevallen hoeft u tijdelijk niet te voldoen aan de sollicitatieplicht. Het UWV kan u in de volgende gevallen ontheffen van de sollicitatieplicht:- U heeft geprobeerd om weer aan het werk te komen maar dit lukt niet. U doet in het kader van een re-integratietraject minimaal twintig uur vrijwilligerswerk.
- U verricht intensieve mantelzorg.
- Er is een calamiteit in uw gezinssituatie, bijvoorbeeld een sterfgeval of een ernstige ziekte.
- U begint een eigen bedrijf.
Bezwaren
De Wet PaWa gaat uit van de situatie dat ook UWV daadwerkelijk functies heeft die zij u kunnen aanbieden, terwijl dit, zeker tijdens economische malaise, niet vaak het geval zal zijn. Bovendien heeft het UWV geen goede track record als het gaat om activiteiten voor werklozen, zoals Jongerenloketten, 45+ meetings, re-integratie en samenwerkingsverbanden.Ook kan deze aanpak leiden tot verdringing van laagopgeleiden op de arbeidsmarkt. Woordvoerster Marjanne de Groot geeft toe dat het dringen is aan de onderkant, nu mbo’ers veelal de banen voor laagopgeleiden innemen. “ We hebben te maken met een ruime arbeidsmarkt, werkgevers hebben nu nog volop keuze uit geïnteresseerde mensen. Maar met het aantrekken van de economie zal er minder sprake zijn van verdringing.” Ook op gebied van de hoogopgeleiden werkt de praktijk van de arbeidsmarkt niet zo. Er zit geen werkgever te wachten op een HBO’er of academicus voor lopendebandwerk. Een (te) zwaar gekwalificeerde kandidaat leidt al gauw tot de volgende vragen:
- Zal deze kandidaat wel gaan doen wat ik hem vraag?
- Gaat deze man de poten onder mijn stoel uit zagen?
- Hij wil/moet deze baan nu wel, maar als hij over een paar weken een aardiger baan ‘langs ziet komen’ is hij snel weer verdwenen.
Deze vragen en overwegingen leiden er meestal toe dat dergelijke te zwaar gekwalificeerde kandidaten worden afgewezen.
Een ander gevolg kan zijn dat mensen, als ze een baan wordt opgedrongen die niet past, gedemotiveerd worden of zelfs ziek thuis komen te zitten. Daarnaast bestaat het gevaar dat mensen die in een lagere baan terecht komen hun kennis en vaardigheden kunnen verliezen, waarvan zij in hun verdere loopbaan nadeel van kunnen hebben.
