Lichamelijke problemen bij ouderen; de ouderdom

Mensen worden steeds ouder en krijgen daardoor te maken met problemen die gewoonlijk worden geassocieerd met het bereiken van de oudere leeftijd. Om deze problemen te lijf te gaan is het belangrijk om ervoor te zorgen dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen door het stimuleren van sociale contacten, het leiden van een actief leven met een zinvolle tijdsbesteding en daarnaast het gebruiken van een volwaardige voeding.

Lichamelijke problemen bij ouderen

In het algemeen wordt er aangenomen dat de meeste functies van het menselijk lichaam na het dertigste levensjaar geleidelijk afnemen. De snelheid waarmee dat gebeurt verschilt per lichaamsfunctie en is persoonsgebonden. Het is niet zo dat elke oudere die ziek is een ouderdomsziekte heeft, ziekte op zich hoeft niets te maken te hebben met leeftijd. Wel kan een aandoening invloed hebben op andere organen en functies. Veel mensen krijgen op oudere leeftijd te maken met lichamelijke klachten, maar soms zijn psychische problemen aanleiding voor lichamelijke klachten. Oorzaken van het ontstaan van deze psychische problemen kunnen zijn:

• ziekte
• verhuizing
• overlijden van de partner

Psychische aanleiding

Bij lichamelijke klachten met een psychische aanleiding kan er onder andere sprake zijn van een (ernstige) ziekte. De oorzaak kan een verhuizing naar een verzorgingstehuis zijn of overlijden van de partner, waardoor de oudere alleen is komen te staan en verder geen of weinig sociale contacten heeft. Als het voor de oudere door lichamelijke klachten ook nog eens lastig is om naar buiten en/of naar andere mensen toe te gaan, kan men daar eenzaam van worden en zelfs depressief.

Veel voorkomende problemen tijdens de ouderdom

• duizeligheid
• vallen
• problemen met lopen
• gewichtsverlies
• incontinentie
• depressie
• dementie
• functionele achteruitgang

Afname spierkracht

Bij ouderen nemen de spierkracht en de lichamelijke conditie af. Dit kan zorgen voor een licht gevoel in het hoofd wat vooral voorkomt bij ouderen met diabetes. Ook kan de angst om te vallen duizeligheid veroorzaken of kan een verminderd zichtsvermogen ervoor zorgen dat men onvast ter been is. Ten slotte kunnen ook medicijnen duizeligheid veroorzaken.

Reumatische aandoeningen

Reumatische aandoeningen in heupen en knieën komen bij ouderen veel voor. Dit zorgt voor pijn, stijfheid bij het opstaan en afname van kracht en beweeglijkheid van de aangedane gewrichten, waardoor lopen moeilijk wordt en de oudere vaker valt.

Gewichtsverlies

Bij het ouder worden neemt de behoefte aan voedsel af, dat is normaal want oudere mensen verbruiken minder energie dan vroeger. Soms kost het de oudere ook teveel moeite om zelf een maaltijd te bereiden.

Depressie

Depressie is een veel voorkomende kwaal bij ouderen, waarbij medicijn- of alcoholgebruik het ontstaan van een depressie kan bevorderen. Ouderen kunnen namelijk anders op medicijnen reageren, soms nemen ze hun medicijnen verkeerd in of ze vergeten hun medicijnen in te nemen.

Dementie

Bij dementie takelt iemands persoonlijkheid af, hierbij gaat het verstandelijk functioneren achteruit. Eenzaamheid, eenzijdige voeding en het ontbreken van een zinvolle dagbesteding zijn zaken die een negatieve invloed hebben op het verloop van de ziekte. De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer.

In het algemeen kun je zeggen dat het functioneren van de sensorische, neurologische en motorische systemen en de organen afnemen bij het ouder worden.

Maatregelen om ouderen fit en mobiel te laten blijven

Om ouderdomsproblemen zo lang mogelijk uit te stellen en de veiligheid van de oudere te vergroten is het belangrijk om:

• sociale contacten te bevorderen
• voldoende te bewegen
• goede voeding te gebruiken

Sociale contacten en beweging

Sociale contacten kunnen worden gestimuleerd met buurtbewoners en medesenioren of door het bezoeken van activiteiten in het plaatselijke buurthuis waar tevens workshops en gymnastieklessen voor ouderen worden gegeven. Ook bieden de zwembaden speciale uren voor 65-plussers aan waarop men samen met andere ouderen ongestoord baantjes kan trekken.

Gezond en gevarieerd eten

Ouderen hebben meestal weinig eetlust, dat komt doordat ze lichamelijk minder actief zijn dan vroeger en hun stofwisseling eveneens langzamer is geworden. Meestal kunnen ze ook minder goed ruiken en proeven. Maar net als iedereen hebben oudere mensen een volwaardige voeding nodig om gezond en actief te blijven. Als men zelf niet langer in staat is om te koken kan er gebruik worden gemaakt van een maaltijdservice voor ouderen. Dan wordt er gezond en gevarieerd gegeten en kan er tevens met een dieet rekening worden gehouden.