De verschillende luistertypes

De onderzoekers Larry Barker en Kittie Watson onderscheiden vier verschillende luistertypes. Zij ontdekten dat elk mens een luistervoorkeur heeft. Ook merkten zij dat deze luistervoorkeur per situatie kan verschillen. Om goed te leren luisteren is het van belang om te weten welk luistertype je bent, zodat je weet hebt van je eigen sterke en zwakke punten. Daarnaast is het ook praktisch om de andere luistertypen je eigen te maken zodat je per situatie de beste luisterstijl kunt gebruiken.

Zelfreflectie

Een mens praat ongeveer 125 tot 150 woorden per minuut. We kunnen ongeveer 300 woorden per minuut beluisteren. Dit betekent dat er tussen het aantal gesproken woorden en het aantal woorden dat we kunnen horen ruimte zit. We kunnen die ruimte gebruiken voor andere dingen dan luisteren en dat is juist lastig. Je kan op die manier makkelijk afgeleid worden.

De extra ruimte kan ook goed gebruikt worden voor zelfreflectie tijdens het luisteren. Waar denk ik aan? Waarom let ik eigenlijk niet op? Vind ik het verhaal niet interessant? Of juist de manier waarop het verteld wordt?

Luistervoorkeuren

In Amerika is er onderzoek gedaan naar luisterstijlen en luistergewoontes van mensen. De onderzoekers Larry Barker en Kittie Watson brachten de verschillende luistervoorkeuren van mensen in kaart in het onderzoek. In de luistervoorkeuren komt naar voren hoe, naar wie, waar en naar wat voor soort informatie we het liefste luisteren.

Vier luistertypen

In het onderzoek werden vier luistertypen onderscheiden:

• Mensgerichte luisteraars
• Handelingsgerichte luisteraars
• Inhoudsgerichte luisteraars
• Tijdgerichte luisteraars

De vier luistervoorkeuren hebben elk hun zwakke en sterke punten. Het is daarom belangrijk om te bepalen welk luistertype jezelf bent. Het leert je dan om te bepalen in welke valkuilen je kan trappen in de communicatie met anderen. Nog beter zou het zijn om je alle vier de luistertype eigen te maken, zodat je per situatie een bepaalde luisterstijl in kan zetten om nog beter naar de spreker te kunnen luisteren.

Door goed te luisteren voelt de spreker zich geaccepteerd en kan hij op een vrije manier zijn verhaal vertellen. De spreker voelt zich serieus genomen, er wordt naar hem geluisterd, hij kan zijn verhaal vertellen zonder dat er doorheen gepraat wordt.

De mensgerichte luisteraar

De mensgerichte luisteraar is een mensenmens. Hij merkt de emoties en stemmingen van mensen op. Hij vindt het belangrijk om een relatie op te bouwen en is geïnteresseerd in anderen. Dit is ook de valkuil van dit type: hij wordt vaak geraakt door de emoties en gevoelens van de gesprekspartner. De mensgericht luisteraar wil graag in persoonlijk gesprek en kan hierbij te opdringerig overkomen.

De handelingsgerichte luisteraar

De handelingsgerichte luisteraar wil graag direct handelen. Hij wil graag beknopte besprekingen en het liefst alleen samenvattingen. Dit type trekt snel zijn conclusies, loopt graag op de zaken vooruit en wil niet luisteren naar langdradige sprekers. Hij zal dan ook anderen aanmoedigen om snel naar de kern van de zaak te komen.

De inhoudsgerichte luisteraar

De inhoudsgerichte luisteraar wil juist graag veel concrete informatie: spreadsheets, cijfers, statistieken en grafieken. Hij wil graag discussiëren om het juiste plan te trekken, vaak weet dit type al veel van het onderwerp waardoor hij intimiderend over kan komen. De inhoudsgerichte luisteraar kan ook verzanden in details, waardoor het (te) veel tijd kost voordat hij tot een conclusie of beslissing komt.

De tijdgerichte luisteraar

De tijdgerichte luisteraar beheert de tijd juist efficiënt. Hij jaagt sprekers op waardoor aan de ene kant geen tijd verspild wordt aan langdradige sprekers, maar aan de andere kant is er, door de tijdsdruk die hij oplegt, weinig ruimte voor creativiteit. Hij heeft geen geduld om mensen uit te laten spreken en valt de spreker regelmatig in de rede. Het is voor de tijdgerichte luisteraar van belang dat hij eerst de belangrijkste informatie krijgt. De eventuele voorbeelden en zijpaden zijn vaak aan hem verspild.

Beheersing van alle luistertypes

Het is prettig wanneer je alle vier de luistertypes kunt gebruiken. De communicatie met anderen kan hierdoor enorm verbeteren. Per situatie kun je dan inschatten welk luistertype het beste past bij de situatie. Aan de andere kant kun je ook als spreken beter inschatten welk luistertype er tegenover je zit en hier je verhaal op afstemmen.

Lees verder

• Effectief luisteren
• Het WIER-luistermodel: Inzicht in luistergedrag