Gewichtsdiscriminatie: wat is het en wat doet het met je

Hoe ruimdenkend je jezelf ook noemt, iedereen heeft vooroordelen over bepaalde (groepen) anderen. Ook over mensen met overgewicht hebben veel mensen vooroordelen. Maar waarom eigenlijk en wat doen deze vooroordelen met iemand? Loop je op een mooie zaterdag door de stad en tref je daar iemand met obesitas (ernstig overgewicht), dan heb je daar onbewust of bewust toch vaak bijgedachten bij. Zeker wanneer je deze persoon ondertussen lekker ziet genieten van een patatje, een biertje of een stukje taart. "Geen wonder dat hij/zij zo dik is," denk je dan... Ook al ken je de persoon in kwestie verder niet. Het overgewicht zie je dan als een gebrek aan zelfbeheersing: als de persoon in kwestie zichzelf niet zo zou laten gaan, zou hij/zij niet (zo veel) te zwaar zijn. Het teveel aan vet wordt dus veroorzaakt door een gebrek aan karakter, aan discipline en doorzettingsvermogen.

Andere vooroordelen over mensen met overgewicht

Mensen met overgewicht worden niet alleen gezien als ongedisciplineerd, maar ook als minder aantrekkelijk. Vooral vrouwen worden, ook vandaag de dag, min of meer geacht te voldoen aan bepaalde schoonheidsidealen. In onze cultuur hoort overgewicht daar niet bij. (In bepaalde andere culturen wordt overgewicht juist als zéér aantrekkelijk beschouwd, omdat het een teken is van welvaart.) Mannen hebben minder last van dit vooroordeel over hun overgewicht: te dik zijn wordt van mannen eerder geaccepteerd.

Waar zowel man als vrouw op beoordeeld worden, is op hun gezondheid. Die zou, in het geval van overgewicht, niet al te best zijn. Natuurlijk is (morbide) obesitas niet gezond, maar lang niet iedereen met overgewicht eet ongezond en/of beweegt te weinig. Er zijn legio mensen met overgewicht die wel degelijk gezond eten of voldoende lichaamsbeweging krijgen. Het vooroordeel dat te dikke mensen dús lui, ongezond en ongedisciplineerd zijn, heet gewichtsdiscriminatie.

Hoe vaak komt gewichtsdiscriminatie voor?

Gewichtsdiscriminatie komt helaas op grote schaal voor. Juist omdat mensen denken dat te dikke mensen ongezond en/of lui zijn, hebben mensen met overgewicht minder kans op een baan of een relatie. Dit heeft een grote impact op de gezondheid en het welzijn van de persoon in kwestie.

De gevolgen van gewichtsdiscriminatie

De Florida State University of Medicine heeft een onderzoek gehouden onder 6000 volwassenen met overgewicht. Uit het onderzoek blijkt dat mensen die gepest of gediscrimineerd worden vanwege hun postuur, zich vaker eenzaam voelen en minder tevreden zijn over hun kwaliteit van leven. Een negatieve spiraal ligt hierbij op de loer: mensen die zich schamen in het openbaar, gaan minder vaak naar buiten en vereenzamen hierdoor verder. Ook durven ze vanwege hun gewicht niet naar de sportschool of het zwembad. Afvallen gaat hierdoor minder gemakkelijk en het gewicht neemt alleen maar toe, zeker wanneer mensen ook nog eens gaan eten om hun negatieve emoties te verdringen.

Waarom heeft veroordeeld worden vanwege je gewicht zulke grote gevolgen?

Aan je afkomst, je geslacht of je geaardheid kan je niets veranderen. Word je hiermee gepest, dan is dat vervelend en pijnlijk, maar je kan troost halen uit de gedachte dat je nu eenmaal bent wie je bent en je hieraan niets kunt veranderen. Bij overgewicht ligt het anders. Juist omdat 'de samenleving' er van uit gaat dat te dik zijn een kwestie is van "eigen schuld", komen opmerkingen over je gewicht hard aan. Je wordt immers bespot om een eigenschap die je zou kunnen veranderen... is de gedachte.

Maar klopt dit wel?

"Ieder pondje gaat door het mondje" is in zoverre waar, dat overgewicht inderdaad ontstaat door verbranding van te weinig calorieën, dus minder calorieën dan dat je binnenkrijgt. Maar ook bepaalde ziektes leiden tot overgewicht, net zoals het slikken van sommige soorten medicatie. Antidepressiva en antipsychotica bijvoorbeeld zorgen bij veel mensen tot gewichtstoename. Maar het níet slikken van deze medicijnen is geen optie! Ook erfelijkheid speelt een rol: de ene persoon is vatbaarder voor overgewicht dan de andere. Gewichtsdiscriminatie is dus zeker niet terecht, maar veroorzaakt wel veel pijn en leed bij diegenen die er mee te maken krijgen.