Eerwraak een belangrijk aandachtspunt

Eerwraak is een kwestie van normen en waarden en heeft niets te maken met de Islam, zoals vele mensen denken. In de Islamitische Wetten is eerwraak zelfs niet toegestaan. Eerwraak komt in bepaalde landen meer voor, zoals in de landen in het Midden-Oosten. Maar in elk land kennen ze weer andere regels hiervoor. De laatste jaren lees je steeds meer over eerwraak in Nederland. Het botst met de Nederlandse cultuur, maar probeer die mensen dat maar uit te leggen.

Wat is eerwraak?

Eerwraak is een handeling vaak gepaard met fysiek geweld tegen de vrouw, maar het kan ook andersom. Het is wraak nemen na overtreding van morele en seksuele codes binnen een gemeenschap. Eerwraak is niet hetzelfde als bloedwraak. Het verschil ligt namelijk in de oorzaak en de manier waarop het gedaan wordt.Eerwraak stamt eigenlijk al af uit de Middeleeuwen, maar in sommige landen blijft het een belangrijke kwestie. Ook in

Eerwraak komt vaker voor in landen waar "schaamtecultuur" heerst, waarin het hebben van een eer een voorwaarde is om te kunnen functioneren in de maatschappij. Het gaat vaak om de zedelijke eer.

Wat is zedelijke eer?

In landen waar eerwraak wordt toegepast is de eer zeer belangrijk.

De eer is te verdelen in:

• Persoonlijke eer: voor ieder persoon verschillend. Elk mens heeft eigen redenen en evaluatie over wat juist en waar is en zal zijn eer dus op zijn eigen manier tot uiting brengen.
• Maatschappelijke eer: Om sociaal te kunnen functioneren in de maatschappij, moet iemand maatschappelijk volwaardig zijn, dus een maatschappelijke eer hebben.

Zedelijke eer is een onderdeel van maatschappelijke eer. In de Turkse wereld wordt dit "namus" genoemd en in Arabische landen "ird" of "ard". Voor vrouwen betekent deze eer dat ze kuis (maagd) is vóórdat ze een huwelijk aangaat. Voor mannen betekent het dat ze trouwen met "kuise" vrouwen.

Een vrouw kan haar maatschappelijke eer verliezen door vrijwillig sex te hebben vóór het huwelijk of wanneer ze al getrouwd zijn. Het verliezen van deze zedelijke eer, betekent dat de vrouw bevlekt is. Het wordt als schande gezien. Het kan ook zijn dat de vrouw gedwongen is tot sex of verkracht is. De zedelijke eer is dan aangetast, maar de vrouw is hierbij niet schuldig. In de gemeenschap waar de zedelijke eer van belang is, wordt vaak geroddeld vanwege de schande. Maar roddel mag in principe geen reden zijn tot eerwraak. Eerst wordt door de familie een onderzoek gedaan naar de waarheid. Als de roddel vals is, dan wordt de veroorzaker van de roddel aangepakt. Als het blijkt dat de vrouw vrijwillig schande heeft verricht, wordt de vrouw hard aangepakt. En als de vrouw verkracht of aangerand is, kan de dader hard aangepakt worden. Het "hard aanpakken" gebeurt helaas vaak met fysiek geweld, vaak ook met poging tot doodslag of moord.

Enkele misverstanden over Eerwraak:

• Eerwraak komt niet alleen voor in Islamitische landen, zoals Turkije of het Midden-Oosten. Het komt ook vaak voor in het Mediterrane gebied en in Zuid-Amerika.
  

(Amnesty International en Human Right Watch rapporteren geregeld van gevallen in Marokko, Turkije, Iran, Irak,Afghanistan, Pakistan, Somalië, Sudan, maar ook in Haïti, Brazilië en Colombia)

• Eerwraak is niet iets wat zich enkele jaren heeft ontwikkeld. Zelfs in de Middeleeuwen was het een gewoonte recht.
• Eerwraak heeft niets met het geloof te maken. Niet met de Islam, Jodendom of Christendom.
• Eerwraak is ook niet typisch turks, wat velen denken. Ook in andere culturen en tradities komt het voor.
• Eerwraak is eigenlijk ook niets vanuit een cultuur. Als je logisch nadenkt is een cultuur namelijk iets waar een land om bekend staat. Bekend staan met "eerwraak" lijkt me toch geen goede uiting van een land.

Eerwraak: wanneer wel en wanneer niet?

In families waar eerwraak een normale zaak is, zie je vaak dat de man de baas is. De man oefent vaak grote druk uit op zijn gezin en is streng om op die manier de eer van zijn gezin en familie te beschermen. Voor de vrouwen en meisjes die onder deze strenge regels onderdrukt worden, zoeken vaak een uitweg. Moeders zitten met hun kinderen bij familie of in vrouwenopvanghuizen. Meisjes die hier in Nederland zijn opgegroeid lopen weg van huis. Als de eer eenmaal geschonden is en de vrouw of dochter heeft het huis verlaten, gaat vader (veelal samen met zijn zoons of andere mannelijke familieleden) op zoek. Hij moet ze vinden! Immers zijn omgeving zou de aantasting van de zedelijke eer als schande beoordelen en dat moet de man nou net niet hebben. Als de vrouw of het meisje toch gepakt worden, volgen er vaak zeer gruwelijke omstandigheden.

De meisjes die in Nederland wonen, willen zich aanpassen in de Nederlandse cultuur en willen vaak ook een vriendje vóór het huwelijk. Mocht het zijn dat het meisje stiekum sex heeft gehad met haar vriend, dan wordt eerst uitgezocht of het meisje hier zelf voor heeft gekozen of dat ze gedwongen is. Als het meisje niet is gedwongen volgt daarna vaak een hevige discussie en wordt er met de familie van de jongen gesproken. De achtergrond van de jongen wordt achterhaald. Vaak, als de jongen ook niet getrouwd is, wordt besloten het meisje uit te huwelijken aan deze jongen, die de eer heeft geschonden. Wanneer het huwelijk geaccepteerd wordt is er niets aan de hand en probeert de vader van het meisje deze "verplichte" huwelijk zoveel mogelijk geheim te houden voor zijn omgeving. Wanneer de huwelijk niet doorgaat, bijv. de familie accepteert het meisje niet, of de jongen blijkt al getrouwd of verloofd te zijn, voelt de vader van het meisje zich verplicht dit te vergelden op de dader. Namelijk zijn dochter is niet meer kuis en zal dus moeilijk geaccepteerd worden wanneer ze wil trouwen met iemand anders.

Het bovengenoemde hebben vooral betrekking op Turkse en Marokkaanse gemeenschappen. Natuurlijk zijn er gezinnen binnen deze kring, die "moderner" denken en de eerwraak niet meer zo serieus nemen. Maar het komt nog voor!! Dat zien we op tv, in de kranten of we horen het in de buurt. In elke cultuur wordt de eerwraak anders aangepakt. De ene met geweld, de ander verplicht het slachtoffer met de dader te trouwen en weer anderen kunnen het gewoon uitpraten.

Vaak zijn de daders onder de 40 jaar. De oudere generatie mannen zijn meestal wat zachter van karakter. Zij proberen vaak "moord" of "geweld" te voorkomen. Dat wil niet zeggen dat deze oudere generatie tegen eerwraak is. Zij denken vaak eerder aan de gevolgen voor de dader, dan aan de vrouw. In de meeste gevallen wordt er ook geluisterd door de jongere generatie, vanwege respect tegenover ouderen.

Kunnen we eerwraak voorkomen in Nederland?

De eerwraak is de laatste jaren volop in beeld in de media. In 2005 vonden er 15 eerwraak moorden plaats in Nederland. Naar aanleiding daarvan is er in Zuid-Holland een project van start gegaan, gefinancierd door de overheid.

De Federatie Opvang heeft een brandbrief gestuurd aan minister Verdonk voor Integratie waarin gevraagd wordt de aanpak van eerwraak hoogste prioriteit te geven

De GGD-Rotterdam heeft het project bedacht en ziet er als volgt uit;

• Signalen van geweld dat te maken heeft met eerwraak zo vroeg mogelijk opvangen en escalatie zien voorkomen.
• Actieve betrokkenheid van de Allochtone gemeenschap (Zij moeten meewerken met politie en andere hulpverleners)
• Hulp- en zorgverleners, zoals huisartsen en leraren moeten een dreigend geweld herkennen
• Het centraal meldpunt is ASHG: Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld.
• Het kernteam: Eergerelateerd Geweld moet zorgen voor de actie na meldingen bij ASHG.
• Na een melding, volgt bescherming van slachtoffers en vervolging van daders.

De Rotterdamse politie werkt samen met de politie Haaglanden. Dat korps beschikt over een gespecialiseerde eenheid voor multi-etnisch politiewerk (MEP).

Het afgelopen jaar selecteerde de Haagse politie 415 misdrijven, waarbij het element "eer" een rol speelde. Het ging daarbij onder andere om mishandeling, bedreiging en verkrachting. Door vroegtijdig optreden van de politie werd voorkomen dat in al deze zaken het geweld verder escaleerde.Dankzij dit project zijn de eerwraak-gevallen in 2006 gedaald naar nul, wat dus wil zeggen dat het een goede aanpak is. Ook Amsterdam en andere grote steden zijn nu meer alerter op eerwraak en werken mee.

Wat is de straf die opgelegd kan worden?

In landen waar eerwraak een belangrijke rol speelt, komt de dader meestal gauw vrij als het om (zedelijke) eerwraak gaat. In Nederland is eerwraak geen reden om een lagere straf te krijgen. De handelingen van de dader worden gewoon beoordeeld hoe het "normaal" ook beoordeeld zou worden. Dus cultuur of geloof kunnen in Nederland niet leiden tot een lagere straf. Alhoewel er over gediscussieerd wordt. Maar zelfs moslimverenigingen en andere allochtone organisaties zijn fel tegen eerwraak.

Ten slotte mijn mening

Dat eerwraak in bepaalde gemeenschappen als een "normale handeling" wordt beschouwd vind ik echt afschuwelijk. Natuurlijk blijf ik ook liever maagd voor het huwelijk en natuurlijk wil ik maar één ware man in mijn leven hebben. Ik heb begrip voor hun normen en waarden, maar eerwraak in de vorm van moord of mishandeling gaat me te ver. En als het dan ook nog een "onschuldige" betreft helemaal! Tenslotte je leeft hier in Nederland. Je hebt hier te maken met de Nederlandse cultuur, waar je je zult aan moeten passen, hoe moeilijk dat dan ook kan zijn. Niemand verbied je je eigen cultuur te leven in Nederland, zo tolerant is het land nog (steeds) wel. Als je de normen en waarden in Nederland accepteert, behoor je ook de straffen in Nederland te accepteren. En wat ik bedoel is dat culturele achtergronden absoluut geen rol mogen spelen bij een strafzaak als verzachtend aspect. In dit geval dus eerwraak. De maatregelen tegen eerwraak mogen in "dit" land wel wat harder. Zedelijke eer moet bespreekbaar zijn en niet meteen aanleiding zijn tot eerwraak. Vrouwen en hun kinderen moeten betere bescherming krijgen. Slachtoffers melden vaak op tijd bij een dreiging de politie, maar deze doet er (nog) niet veel aan. De kinderen lijden er ook onder, wat ik zeer jammer vind. Ook zij hebben steun nodig. Eerwraak en andere vormen van geweld moeten eens ophouden! I love Peace....