Zwangerschap en geboorte in Somalië

Zwangerschap en geboorte worden in elk land anders beleefd. Natuurlijk zijn er overeenkomsten tussen de opvattingen binnen verschillende culturen, maar daarnaast heeft elk land zijn eigen rituelen, gebruiken en bijgeloof rond zwangerschap en geboorte. In dit artikel staat Somalië centraal.

Algemene leefregels

In Somalië worden de eetgewoonten van een zwangere vrouw heel belangrijk gevonden. Zo mag ze niets eten wat van een schaap afkomstig is. Ook honing zou gevaarlijk zijn de eerste maanden; het eten hiervan zou een miskraam uit kunnen lokken. Daarnaast is lever helemaal uit den boze. Dit zou kunnen leiden tot gehoor- en spraakproblemen. Men vindt men het belangrijk dat een zwangere vrouw extra verwend wordt en dat iedereen voor haar zorgt als ze niet lekker is. De eerste drie maanden worden als een bijzondere periode beschouwd. Men noemt het de wala'a. Vrouwen hebben dan onbedwingbare eetneigingen en zijn misselijk. In sommige gevallen zouden zwangere vrouwen zelfs moordneigingen hebben.

Bijgeloof

De vrouw moet de eerste 4 maanden absoluut toegeven aan haar vreemde eetbuien. Ook als ze iets wil hebben, wat heel moeilijk te krijgen is, moet de man zijn uiterste best doen het voor haar te vinden. Men gelooft dat wanneer de moeder niet kan toegeven aan haar lusten, de baby daar de sporen van zal dragen. Dit geldt niet alleen voor voedsel, maar ook voor voorwerpen. Zo zijn er verhalen bekend van een moeder die haar zinnen had gezet op een prachtige ring. Deze was echter te duur. De baby bleek een vlek op de rug te hebben in precies dezelfde vorm van de ring.
Het voor de bevalling in orde brengen van de baby-uitzet zou ongeluk brengen. Daarom wordt er niets in huis gehaald. Na de geboorte stromen de kado's binnen, zodat de ouder soms wel 6 maanden vooruit kunnen.

Geslachtsbepaling

In Somalië houdt men zich niet bezig met het beïnvloeden van het geslacht. De islam verbiedt een voorkeur uit te spreken. Je moet er hoe dan ook blij mee zijn. In de praktijk blijkt dat het in Somalië heel belangrijk is om zonen te krijgen. Oudere vrouwen noemen alleen het aantal zonen op, als men vraagt hoeveel kinderen zij heeft. Dochters tellen dan niet mee. In sommige gevallen scheiden mannen van hun vrouw als zij hem alleen maar dochters geeft.

De bevalling

De man hoort meestal een paar uur na de bevalling dat zijn kind is geboren en wordt niet op de hoogte gebracht dat de bevalling is begonnen. Dit heeft zijn oorsprong in cultuur en geloof. Op het platteland heeft de man het druk met zijn dagelijks werk. Een bevalling is een vrouwenaangelegenheid. In de grote stad Mogadishu is men vaak wat moderner, maar hier speelt weer een ander probleem. Op een kraamkamer in een ziekenhuis liggen soms wel 6 vrouwen tegelijk te bevallen. Een man mag niet naar een andere vrouw kijken als zij bepaalde delen van haar lichaam niet bedekt heeft. Dit is heel ongepast. In een dergelijke kraamkamer ontkom je daar niet aan. De placenta wordt na de bevalling weggegooid of begraven. Het moet in ieder geval het huis uit. Een afgevallen navelstompje van de pasgeborene wordt soms aan de staart van een koe of geit gebonden. Het kind mag dan alle kalveren die de desbetreffende koe krijgt zelf houden.

De kraamperiode

De pasbevallen vrouw wordt de eerste 7 dagen beschouwd als een gewonde. Dit heeft te maken met het feit dat de overgrote meerderheid van vrouwen in Somalië besneden is. Om infectie te voorkomen, moet de moeder de eerste 7 dagen absoluut rust houden.Volgens Somalisch gebruik mag de vrouw de eerste veertig dagen na de bevalling het huis niet verlaten. Als ze door omstandigheden toch het huis moet verlaten, dan draagt ze altijd iets van metaal bij zich. Dit kan een spijkertje zijn, of een ander klein metalen voorwerp wat ze vast kan houden. In de kraamtijd spelen drie kruiden een grote rol. Hulbad en habasood zijn bestemd om de vloeiing te stimuleren, terwijl hildid wordt aangewend om boze geesten af te weren. De kraamvrouw mag kleine taken doen binnenshuis als ze zich goed voelt. Idealiter wordt de zorg voor haar kind haar eigenlijk geheel uit handen genomen. In de wieg wordt aan het hoofdeind een koran en een mes gelegd om de geesten op afstand te houden. Om het polsje van de baby wordt een stoffen bandje gewikkeld wat bezwerende kruiden bevat en het voorhoofdje wordt ingesmeerd met mal-mal.

Feest

De eerste veertig dagen worden moeder en kind als onrein beschouwd. Na deze periode worden ze ritueel gereinigd. Daarna vindt het Walqal-feest plaats, waar familie, vrienden en de imam komen. Het hoofd van de baby wordt kaalgeschoren en hij komt voor het eerst buiten. Het is een belangrijke taak om de pasgeborene naar buiten te dragen. Vaak wordt dit door de imam gedaan. Het kind krijgt ook officieel nu zijn naam en wordt gezegend.