Hofhouding van Willem-Alexander en Máxima

Bij wisseling van de wacht verandert er meer dan alleen een koning die op het pluche van de koningin gaat zitten. De hofhouding verandert mee. De staf bestaat uit een paar honderd mensen, van schoonmaakster tot kindermeisje, van chauffeur tot hofdame, lakei en hofmaarschalk. Koning Willem-Alexander verving stap voor stap medewerkers van de hofhouding van Beatrix voor nieuwe mensen.

Rijksvoorlichtingsdienst

Op de avond van de bekendmaking van de abdicatie van koningin Beatrix (28 januari 2013) kwam de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) meteen met een mededeling dat er in de hofhouding het een en ander ging veranderen. Het is gebruikelijk dat bij het wisseling van staatshoofd bepaalde leden van de Hofhouding van Dienst hun functie ter beschikking stellen. De nieuwe koning heeft op die manier de ruimte om zijn eigen hofhouding samen te stellen. Vanuit de grondwet heeft hij daartoe het recht. Helemaal de vrije hand heeft hij daar niet in, want hij moet rekening houden met het openbaar belang.
Na de bekendmaking diende de staf, die uit ongeveer driehonderd personeelsleden bestaat, het ontslag in. De driehonderd personeelsleden zijn chauffeurs, lakeien, schoonmakers, secretares en al de mensen die de hofhouding draaiende houden.
De volgende stafleden van de hofhouding stelden hun functie ter beschikking:

• grootmeester;
• chef Militair Huis;
• algemeen secretaris;
• thesaurier;
• ceremoniemeester;
• hofmaarschalk;
• intendant;
• stalmeester;
• directeur Koninklijk Huisarchief;
• hoofd personeel en organisatie.

Op de plek

De koning verzocht de staf aan te blijven. Op 1 mei 2013 maakte de RVD bekend dat er vooralsnog geen verandering in het personeel werden doorgevoerd. De koning was de laatste jaren voor zijn troonsbestijging al betrokken bij het aanstellen van personeel, zodat er na de troonswisseling doorgewerkt kon worden met het bestaande en ingewerkte team.

Ceremoniemeester

Enkele functies kregen wel een nieuwe functionartis. Er kwam bijvoorbeeld meteen een nieuwe ceremoniemeester. Die aanstelling zat al in de pen. De nieuwe ceremoniemeester is A. Dorhout. De particulier secretaris J. Klarenbeek nam afscheid en de opperhoutvester en rentmeester J. Kuper ging met pensioen. A. Willems nam zijn taken over. Pien Zaaijer werd benoemd tot persoonlijk adviseur van de koning. Zij was dat al van Willem-Alexander en Máxima, toen die nog het prinselijk paar vormden.

Wijzigingen

In het eerste half jaar van het koningschap, voerde de koning nog enkele wijzigingen in het personeel door.
Ir. Drs. O.C. van Dijk werd de persoonlijke adviseur van de koning en koningin.
Drs. J.C. Snoek kreeg ook de functie van persoonlijk adviseur, maar dan speciaal als toesprakenschrijver. Opmerkelijk is dat de koning vier persoonlijke adviseurs heeft. Die functie kende de staf onder koningin Beatrix niet.
Chef van het Militaire Huis, Henk Morsink, nam per 1 januari 2014 afscheid. Hij neemt afscheid vanwege zijn leeftijd, maar werd weer aangesteld als adjudant-generaal in buitengewone dienst. Drs. J.A. van der Louw is zijn opvolger. Hij is tevens ‘adjudant-generaal van Zijne Majesteit de Koning.’
De koning benoemde Marco van Walstijn tot directeur ict. Ook dit is een nieuwe functie in de staf. De koning is, anders dan zijn moeder, ict-minded. Hij heeft een iPhone, iPad en computer.

Wereld wijde web

Stapje voor stapje modelleert Willem-Alexander de staf naar zijn inzicht. De koning kiest daarbij vooral voor mensen met deskundigheid op het gebied van communicatie en internet en niet zozeer uit de diplomatieke hoek zoals bij Beatrix het geval was.

Persoonlijke assistent van Willem-Alexander

Eind 2013 werd een nieuwe persoonlijke assistent benoemd, een kindermeisje. Eveline van den Bent neemt die taken waar. Zij is niet zozeer pedagogisch geschoold, maar volgde een opleiding notarieel recht. Ze werkt als sinds 2009 voor Máxima en Willem-Alexander. Ze was ondermeer op de tribune bij de Olympische Winterspelen in Vancouver 2010 te zien. Ze was er toen ook al voor de prinsjes Amalia, Alexia en Ariane.

Veranderingen in het vat

In 2014 verandert er wederom iets in de hofhouding. De algemeen secretaris van de koning, Jaap Leeuwenburg, zit tegen zijn pensioenleeftijd aan en hij wordt op 1 juni van dat jaar op de meest eervolle wijze ontheven van zijn functie. Leeuwenburg was vertrouweling van de koning en hij was het die de prins begeleidde in de route op weg naar de troon. De benoeming van Leeuwenburg tot algemeen secretaris van koningin Beatrix, in 2009, werd als een voorbode van de troonswisseling gezien. De benoeming van drs. Chris Breedveld als nieuwe directeur van het kabinet der Koningin in 2012, werd ook in dat licht gezien.
Op 1 juni 2014 wordt Eric Verwaal, sinds 2011 plaatsvervangend Algemeen Secretaris van Zijne Majesteit de Koning, benoemd tot zijn opvolger. Tot nieuwe plaatsvervangend Algemeen Secretaris is Freek Manche benoemd.

Eigen hofhouding voor Máxima

Máxima maakt werk van haar eigen hofhouding. Haar hofdames hebben een eigen chiffre met de letter M in plaats van de letter WA. Een chiffre is een referspeld met de initialen van de hofhouding waar ze bij horen. De chiffre met de letter M is uniek in Europa. Overal elders is er alleen een chiffre met de letters van het regerend staatshoofd. Geen van de partners van Europese vorsten heeft een eigen speld.
Koningin Emma zou de chiffre voor de hofdames hebben ingevoerd.

Algemene Zaken

De RVD behoort niet tot de hofhouding, maar is onderdeel van het ministerie van Algemene Zaken.
De RVD verzorgt sinds 1965 de voorlichting over het Koninklijk Huis. De nadruk ligt daarbij op de communicatie over de werkzaamheden van Koning Willem-Alexander, Koningin Máxima en Prinses Beatrix. De RVD verzorgt verder de woordvoering van de minister-president en het kabinet en de dienst is verantwoordelijk voor de voorlichting over het algemeen regeringsbeleid, de minister-president en het ministerie van Algemene Zaken.

Lees verder

• Hofhouding en Hofdame van de Koning
• Inhuldiging van Koning Willem-Alexander van Nederland
• Kennismakingstour van Koning en Koningin door Fryslân
• Koning – Koninklijk toilet of retirade
• Mediacode van RVD rond Koninklijk Huis