recensie

Boek: Bruggen bouwen, apologetiek van Alister McGrath

Het boek ‘Bruggen bouwen’ beschrijft het vakgebied 'apologetiek' en is geschreven door de Engelse theoloog Alister McGrath. Apologetiek gaat over het presenteren en verdedigen van het christelijk geloof. McGrath beschrijft op heldere en inspirerende wijze dat het christendom meer te bieden heeft dan het atheïsme. Maar hij ontdekte ook dat de christelijke kerk kansen laat liggen om de Goede boodschap over te brengen. Hij constateerde dat de kerk teveel in zichzelf was gekeerd. In zijn apologetiek beschrijving in het boek 'Bruggen bouwen' brengt hij de missie van de apostelen van destijds weer in een nieuw licht.

Auteur Alister McGrath

McGrath heeft gestudeerd aan de Universiteit van Oxford. Hij is opgeleid in de theologie en de scheikunde. In de jaren tachtig had hij diverse functies aan de Universiteit van Oxford. Later werd hij hoofd van Wycliffe Hall van 1995 tot 2005. Van 1999 tot 2008 was hij hoogleraar in de geschiedenis van de theologie. Later in dat jaar werd hij hoogleraar op de nieuw opgerichte leerstoel voor Religie, Pastoraat en Onderwijs aan King's College London. McGrath was christelijk opgevoed werd maar werd op oudere leeftijd ongelovig.

Atheïsme en christelijk geloof

McGrath was in de veronderstelling dat het atheïsme overtuigende bewijzen had tegen het christendom. McGrath kwam daarvan echter terug toen hij dit verder begon te bestuderen. Zijn eerdere positieve visie op het atheïsme stelde hij bij toen hij ervan overtuigd raakte dat ook het atheïsme zich schuldig had gemaakt aan machtsmisbruik en onderdrukking. Hij werd tenslotte christen omdat hij ontdekt had dat het christendom meer te bieden heeft dan het atheïsme. Met name was McGrath ervan overtuigd geraakt dat het christelijk geloof iemands leven in positieve zin zou kunnen veranderen.

Deel 1: beschrijving van apologetiek en creëren van openingen voor het christelijk geloof

Het boek is opgedeeld in twee delen. Het eerste deel begint met een omschrijving wat apologetiek is en waarom dat zo belangrijk is. Vervolgens gaat McGrath in over het zoeken en creëren van aanknopingspunten. Het aanknopingspunt is de theologische basis van een effectieve apologetiek. Als uitgangspunt wordt de leer van de schepping en verlossing genomen. Als we om ons heen kijken dan kunnen we niets anders dan ons verwonderen over al het prachtige in natuur. De schepping getuigd van haar Schepper.

Welke aanknopingspunten zijn er voor de apologetiek van het christelijk geloof
McGrath beschrijft verschillende aanknopingspunten en mogelijkheden om ze goed te benutten. Grote denkers als Plato en Augustinus worden genoemd en ook verschillende voorbeelden van Polkinghorne en C.S. Lewis worden beschreven.
Het gaat bij de aanknopingspunten in de christelijke apologetiek vooral om existentiële vraagstukken als; sterfelijkheid, zedelijkheid, wanhoop, vervreemding, lijden, hoop en wanhoop.

De stap van het geloof van instemming naar overgave
In dit deel wordt beschreven hoe overtuiging van de waarheid de brug kan worden zodat de Heilige Geest de ruimte krijgt om bij iemand binnen te komen. Voordat deze stap genomen kan worden moet iemand overtuigd zijn van de waarheden van het geloof. McGrath beschrijft aan de hand van praktische voorbeelden hoe dit in de praktijk kan werken.

Deel 2: Het overwinnen van hindernissen voor het geloof

Deel twee omschrijft praktische problemen waarom mensen niet tot geloof gebracht kunnen worden. McGrath is zich ervan bewust dat alleen God mensen tot geloof kan brengen maar, omschrijft ook heel duidelijk dat de apologeet gaven en talenten van God heeft ontvangen om ‘bruggen’ te bouwen. Het begin van het tweede deel gaat vooral over intellectuele hindernissen voor het geloof. McGrath beschrijft in vogelvlucht de historische context van het christendom; de invloed van de Middeleeuwen, de Reformatie, de Verlichting, het Marxisme, het Communisme en het Fascisme. McGrath is ervan overtuigd dat een goede apologeet de geschiedenis van zijn volk of werkgebied moet kennen.

Intellectuele hindernissen voor het geloof
Een fundamentele taak van de apologetiek is een situatie creëren waarin het mogelijk is om tot geloof te komen. McGrath benoemd een aantal moeilijkheden die mensen ervan kunnen weerhouden om tot geloof te komen. Vooral bij intellectuele mensen kan de apologeet veel vragen verwachten. Een veelvoorkomende vraag is die over het ´lijden´. In dit deel van het boek worden een aantal handvatten aangereikt die de apologeet in de praktijk kan toepassen.

Wereldbeschouwingen in botsing: Hedendaagse rivalen van het christendom
De apologeet moet het volgens McGrath als het ware ´uitschreeuwen´ dat alle wereldbeschouwingen´ buiten het evangelie dood´ zijn. Jezus was een ´eenvoudige´ leraar die een eenvoudig rationeel evangelie leerde. In de loop van de tijd zijn alle wereldbeschouwingen afgeleid van de leer van Jezus. McGrath stipt enkele grote denkers aan zoals Marx, Schleiermacher en Albert Einstein die invloed hebben gehad op de leer die nu nog op Universiteiten wordt geleerd. Ten slotte komt het feminisme, het postmodernisme en het new-age denken aan de orde.

Conclusie: van de theoretische apologetiek naar de praktische apologetiek

De conclusie van McGrath is dat de apologeet op een fijngevoelige arts lijkt. Hij moet bereid zijn om met mensen te praten, te luisteren, vast kunnen stellen wat de echte problemen zijn, en zoeken naar aanknopingspunten. Een creatieve apologeet is een toegewijde en zorgzame dienaar van Christus, die het evangelie op wat voor manier dan hoe aan mensen wil vertellen. McGrath geeft aan dat een van de beste manieren nog altijd het ‘verhaal’ is. Net zoals Jezus dat deed. Door een verhaal wordt een beroep gedaan op de verbeelding. Hij noemt het voorbeeld van ‘The Chronicles of Narnia´ van C.S. Lewis.
Het boek ´Bruggen bouwen´ is de moeite waard om te lezen voor mensen die werkzaam zijn in de evangelisatie, het jeugdwerk of op een andere wijze dienstbaar willen zijn in het koninkrijk van Jezus Christus. Het moedigt aan tot creativiteit en geeft concrete handvatten voor de praktijk.