Vierde sacrament: de Huwelijksviering

Het vierde sacrament binnen de katholieke kerk is het huwelijk. Een gelovige gaat samen met een ander persoon een verbintenis aan en sluit daarbij ook een verbond met God. Het bruidspaar belooft trouw aan elkaar en voor eeuwig samen te leven onder het toeziend oog van God!

Betekenis

God staat voor liefde, warmte en geluk en zijn wens is dat alle mensen elkaar liefhebben. Het huwelijk tussen twee personen wordt (meestal) uit liefde gesloten en maakt beide personen gelukkig. Als de bruid en bruidegom twee katholieke gelovigen zijn, geloven zij dat God met hen is en hun huwelijk bezegeld tijdens de huwelijksviering. Het is voor de gelovigen ook zeer belangrijk dat de geloofsgemeenschap hierbij aanwezig is, want niet enkel waardering van God is belangrijk! Toch wordt de huwelijksviering in de kerk wel overtrouw genoemd. Dit omdat de huwelijksviering officieel niet vereist is om een huwelijk af te sluiten. Eerst wordt namelijk getrouwd voor de burgerlijke stand, daarna kan het bruidspaar er voor kiezen om ook nog in de kerk, voor Gods ogen, te trouwen.

Tijdens de huwelijksviering wordt God opgenomen in het huwelijksverbond. Dit betekent in feite dat het een oneindig verbond is en dus is een eventuele scheiding later niet toegestaan binnen het kerkelijk recht. Natuurlijk komt dit tegenwoordig wel voor, ook al is een echtpaar binnen de kerk getrouwd. Daarnaast is het huwelijk een belofte aan God om samen kinderen te krijgen om het voortbestaan van het menselijk ras te garanderen.

Voorwaarden

Wil je als gelovige dit vierde sacrament ontvangen, dan zul je ook het Vormsel moeten hebben gedaan. Dit is voor katholieken een logische stap. Eerst het Heilig Doopsel, daarna de Heilige Eucharistie gevolgd door het Heilig Vormsel en uiteindelijk de Huwelijksviering. Dit is echter niet altijd het geval. Sommige vormelingen haken tijdens de voorbereidingsperiode af en kiezen ervoor om hun geloof niet verder voort te zetten (Derde sacrament: het Heilig Vormsel). Het Vormsel wordt echter ontvangen als een gelovige zich in de pubertijd bevindt. Een moeilijke periode voor de meeste personen en dus kan een gelovige later op zijn of haar beslissing terug komen. Een huwelijk binnen de kerk kan echter meestal niet gesloten worden voordat het Heilig Vormsel is toegediend. De gelovige wordt dus gevraagd om zich als nog voor te bereiden op het Vormsel en deze uiteindelijk nog voor het huwelijk te ontvangen.

Het kan ook voor komen dat één van beide huwelijkskandidaten niet gelovig is en de andere wel gelooft. Een huwelijk binnen de kerk kan wel plaats vinden, echter legt alleen de gelovige de trouwbeloften en ondervragingen af die bij het katholieke geloof horen. De niet-gelovige zal zijn eigen trouwbeloften mogen opzeggen en wordt niet ondervraagd. Ook kan de niet-gelovige er voor kiezen om voor het huwelijk toch nog gelovige te worden. Dit vereist echter een lange voorbereidingsperiode, omdat de niet-gelovige de eerste drie sacramenten vaak nog niet heeft ontvangen. Binnen de kerk bestaat gelukkig de mogelijkheid om in één dienst gedoopt en gevormd te worden en zo tot de geloofgemeenschap toe te treden.

De huwelijksviering

Binnen de meeste katholieke kerken is het een gebruik om de huwelijksviering te vieren tijdens een Eucharistieviering. Dit is enkel goed om te doen als beide personen gelovig zijn (Tweede sacrament: de Heilige Eucharistie). De dienst begint met een welkomstwoord voor het bruidspaar en de gasten en andere gelovigen. Hierbij wordt het bruidspaar gezegend en besprenkeld met gewijd water, ook wel wijwater genoemd.

De dienst neemt nu aanvang en er volgen twee lezingen uit de Bijbel. De lezingen kunnen vaak zelf door het bruidspaar worden gekozen. Na de lezingen vindt de overweging (preek) plaats, waarin normaliter de lezingen worden uitgelegd. Nu wordt hierin vaak het levensverhaal van het bruidspaar verteld of worden er anekdotes uit het leven van beide personen opgenoemd. Hierna begint de viering van het huwelijkssacrament. Er begint een ondervraging van het bruidspaar, met levensvragen waar op zij doorgaans met ‘ja’ antwoorden. Hetzelfde geldt een beetje voor de trouwbelofte, die hierop volgt. Het bruidspaar belooft elkaar en ook God om trouw te zijn en om ‘ja’ te zeggen tegen het leven met elkaar en met God. Deze belofte wordt uitgesproken door beide personen en twee voorgangers (pastor, diaken, deken etc.) treden daarbij op als getuigen voor God.

Na de ondervraging en de trouwbelofte volgt de zegening van de ringen. Het bruidspaar overhandigd elkaar de ringen en deze worden met woorden door de pastor gezegend. Hierna wordt overgegaan tot het tekenen van het huwelijksregister (voor de kerk!) en de zegening van de huwelijkskaars. De huwelijkskaars staat, net als de doopkaars, voor het licht in ons leven dat ons door God en zijn Zoon Jezus is gegeven.

Na de huwelijkssluiting gaat de dienst verder met de voorbeden en de dienst van de Eucharistie. Dit eindigt met de huwelijkszegening. Hierna gaat de dienst voort zoals dit in een normale viering ook zou gebeuren. Vaak zijn de liederen en teksten wel anders, omdat ze zijn gekozen door de bruid en bruidegom. De dienst eindigt met een slotgebed en een slotlied. Het bruidspaar kan nu zeggen dat zij onder het toeziend oog van God zijn getrouwd!