Hoe word je heilig verklaard?
Binnen het christelijke geloof is het vooral de katholieke kerk die zijn heiligen vereerd. De Oosters-orthodoxe kerk kent ook heiligen, het protestantisme wijst het vereren ervan af. Het proces tot heiligverklaring heet canonisatie. Een heilige moet enkele wonderen hebben verricht, vereerd worden door gelovigen, overleden zijn, zalig verklaard of de martelaarsdood zijn gestorven.Inhoud
- De eerste heiligen waren martelaren
- Heiligverklaring in het Vaticaan
- Hoe word je heilig verklaard?
- Heel veel heiligen
- Vereren of aanbidden
- Martelaren zonder wonderen
De eerste heiligen waren martelaren
Het vereren van heiligen ontstaat in de eerste jaren van de christelijke kerk. Het gaat in die moeilijke beginjaren vooral om martelaren, gelovigen die waren gestorven omdat ze christelijk geloof hadden omarmd of het christendom verdedigden. De verering was zeer lokaal en beperkt tot een stad of streek. In veel gevallen werden 'resten', zgn. relieken in een schrijn bewaard. Deze overblijfselen van de martelaren werden soms speciale krachten toegeschreven. In de nabijheid van een reliek kon je krachtiger om de hulp van een heilige vragen. Dit was deels volksgeloof, heiligen bepleiten alleen een zaak bij God, Hij alleen kan het verhoren.Veel gebieden en steden kregen zo hun eigen heiligen waarvan de relieken een speciale plek kregen in de kerk. Soms kreeg zo'n reliek zelfs een plek op het altaar en enkele kerken werden echte bedevaartsplaatsen. Sommige verhalen waren niet helemaal 'waar' en relieken niet helemaal 'echt' of zo af en toe gewoon uit een andere kerk 'gepakt'.
Bron: PoseMuse, PixabayHeiligverklaring in het Vaticaan
Rond de 10e eeuw komen er regels waardoor de heiligverklaring voorbehouden is aan de paus. Udalricus van Augsburg was de eerste mens die door de paus officieel heilig verklaard werd in 993. Udalricus was bisschop van Augsburg geweest en was geen martelaar. De tijd van de martelaar/heiligen was toen ook al even voorbij. De plaatselijke bisschoppen hadden steeds minder te zeggen over de heiligverklaring. Vanaf 1171 bepaalt paus Alexander III, dat bisschoppen de uiteindelijke heiligverklaring moeten overlaten aan de Heilige Stoel. Paus Urbanus VIII maakt in 1625 ook een einde aan het zaligverklaren door lokale bisschoppen.Hoe word je heilig verklaard?
Het proces dat canonisatie wordt genoemd kent enkele stappen:- In de eerste plaats moet iemand jaren na zijn dood nog vereerd worden door gelovigen. Een lokale bisschop onderzoekt het leven van een kandidaat-heilge met enkele medewerkers. Lijkt de overledenen een geschikte kandidaat dan wordt hij/zij aangeduid met 'Dienaar Gods'.
- Het proces gaat verder in Rome, een werkgroep beoordeelt het leven en de wonderen van de kandidaat aan de hand van de informatie uit het bisdom. De bevindingen worden aan de paus doorgegeven en deze kan besluiten dat de titel 'Eerbiedwaardige' op zijn plaats is.
- Hierna start de zaligverklaring. Een panel van vooral medici bepaalt het waarheidsgehalte van de wonderen die worden toegeschreven aan de 'eerbiedwaardige'. Wanneer de medici positief oordelen wordt de uitslag doorgegeven aan een commissie van kardinalen en bisschoppen. De commissie kan de paus adviseren om de kandidaat 'zalig' te verklaren.
- Na de zaligverklaring moet er tenminste nog één wonder worden verrichten. Kan zo'n wonder worden aangetoond dan mag de paus de zalige 'heilig' verklaren.
Het verschil tussen 'zalig' of 'heilig', is dat een zalige plaatselijk vereerd wordt, een heilige wordt over de hele wereld vereerd.
Heel veel heiligen
Bron: Sampo Torgo, Wikimedia Commons (Publiek domein)
