De rol van de kerkelijk werker tijdens een rouwproces

We herkennen de blijvende woede wanneer mensen zijn vastgelopen in een rouwproces maar meestal weten we daar geen raad mee. Aan de andere kant is het eigenlijk ook wel te begrijpen. Hoe ver strekt de professie van een kerkelijk werker in een rouwproces? Het is hierbij ook niet de bedoeling om iemand voortijdig uit een rouwproces te praten. Soms duren rouwprocessen nu eenmaal lang. Het enige wat in een rouwproces helder moet zijn is de hoop op Jezus Christus.

Grenzen stellen

Kerkelijk werkers worden vaak niet serieus genomen als het gaat om het leiden van een rouwdienst of het begeleiden van de familie. Toch is het goed en geruststellend om te beseffen dat ergens je professie ophoudt. Wat je kan doen is blijven begeleiden en/of doorverwijzen naar (andere) professionele hulpverleners. Na doorverwijzing doet de kerkelijk werker er goed aan om de nabestaanden te blijven opzoeken.

Moeilijke dagen

Speciale dagen, feestdagen, kerst zijn ook heel belangrijk voor nabestaanden. Het is goed aan om daar aan dacht aan te geven. Ook kunnen spullen een belangrijke en emotionele plek innemen voor de rest van het leven van de nabestaanden. De pastor doet er goed aan om door de modellen heen te kijken en oordelen met wat we met onze eigen coping kunnen.

Verwerking

Het is goed om te weten dat er een moment komt van verwerking ook al zegt men dat de overledenen in de hemel is. Doel in ons leven is leven tot eer van God en uiteindelijk bij Hem n de hemel komen. Dat is natuurlijk het doel van een gelovige maar het blijft een moeilijk punt voor alle mensen. De predikant is vaak door tijdgebrek niet is staat om nabestaanden de zorg te bieden die men verwacht. De kerkelijk werker heeft de praktische kennis in huis om mensen de nazorg te geven die ze nodig hebben.

Kerkelijk werker

Hoe ga je met een sterfgeval om? Veelal worden kerkelijk werkers ondergewaardeerd door een alternatieve dienst aan te bieden waarin minder krampachtig met de traditionele liturgie wordt omgegaan. De rouwdienst is geen ambtelijk vastgelegde dienst dus een ieder is vrij om deze zo in te vullen zoals hij wil.

Zakelijk?

In de 1e fase van het rouwproces zit een nabestaande niet te wachten op een intensief en langdurig pastorale begeleiding.. Men wil een laatste eer bewijzen aan de overledene. Men heeft het gevoel dat men deze dingen nog als laatste kan doen en daar mag niemand tussen staan. Men leeft ook onder een bepaalde tijdsdruk die de begrafenisondernemer 'oplegt'.

Het is goed om op een ‘zakelijke’ manier te spreken over de invulling van de rouwdienst. Dit ‘zakelijke’ gesprek brengt natuurlijk vragen met zich mee zoals ‘

• Zijn er wensen
• Zijn er wensen van de overledene
• Als pastor zelf dingen aandragen
• Herinneringen in kernwoorden samenvatten zowel positieve als negatieve dingen

André Hazes

Als pastor kun je voor bijzondere situaties komen te staan. Al voorbeeld nemen we de volgende casus: een streng gelovig gezin waarvan de moeder is overleden en vader alleen met de drie kinderen achter blijft. Twee kinderen willen een eigen bijdrage aan de dienst geven in de vorm van een lied van André Hazes. Het andere kind is het daar niet mee eens. Hoe ga je daar als pastor mee om? In dit soort situaties is het verstandig dat de pastor achter de liturgie van de kerk moet blijven staan. Wel moet er ruimte zijn voor een memoriam, een vrij gesproken woord.

Familie

Het moet een uitgangspunt blijven dat de rouwdienst een familiegebeuren is. De pastor doet er goed aan om iedere betrokkenen te horen. Tenslotte is het bijzonder als nabestaanden de zorg voor de overledene zelf op zich nemen, van de bekisting tot het zelf begraven. uit onderzoek blijkt dat diit een goed verwerkingsproces is waar men later altijd op terug kan vallen. In de westerse culturen gaan we misschien veel te krampachtig om met een begrafenis.