De eerste van de Franciscanen: Franciscus van Assisi
Franciscanen laten regelmatig van zich spreken. Bijvoorbeeld door voedsel en kleding aan asielzoekers te geven, zoals in Amsterdam. Of door andere liefdadige dingen te doen. Ze zijn echter ook opvallend door hun levensstijl: eenvoud, kuisheid en nederigheid. Waar komt de orde van Franciscanen eigenlijk vandaan? Wie richtte haar op? Wat zijn de idealen van de Franciscanen? Eén naam staat bij de beantwoording van deze vragen centraal: Franciscus van Assisi.
Zijn jeugdjaren
Franciscus van Assisi wordt in 1182 in Assisi geboren. Zijn vader is een rijke koopman. De jonge Franciscus geniet van het leven. Hij geeft veel geld uit, hij is gezien bij de meisjes en hij is goed in sport. Bovendien is hij aardig in de omgang. Hij komt echter in 1202 in de gevangenis. In 1204 wordt hij ook nog eens erg ziek. Maar daarna wil hij weer verder met zijn oude leven, en gedraagt hij zich weer als voorheen. Er is echter toch iets veranderd. Twee incidenten laten dat zien. Eerst ontmoet hij een arme ridder die hij al zijn mooie kleren geeft. Een tijdje later ontmoet hij een melaatse, die hij omhelst en een aalmoes geeft. Als hij dit gedaan heeft voelt hij zich erg gelukkig, zo zegt hij later.
Kluizenaarsleven
Hij begint zich af te zonderen in de eenzaamheid. Nadat hij van God de boodschap heeft gekregen om een kerkje te herstellen wil hij het kerkje van San-Domiano kopen. Zijn vader is echter woedend en sleept hem voor de rechter. Ze worden doorverwezen naar de bisschop. Deze neemt Franciscus aan als zoon van de kerk, waarna zijn vader niets meer over hem te zeggen heeft. Franciscus neemt vervolgens zijn intrek in het kerkje, waar hij een kluizenaarsbestaan leidt. Hij leidt een armoedig leven en bedelt om rond te komen. Eerst moet hij enorm wennen, maar spoedig is hij dit leven gewend.
Verkondiging van zijn boodschap
Na twee jaar in de afzondering te zijn geweest begint Franciscus te preken. De kern van zijn boodschap is liefde voor God, mensen, dieren en planten. Het duurt niet lang of hij krijgt verschillende volgelingen. In 1209 betrekken ze een huis, waar ze een klooster stichten. Ze gaan ook op reis om goedkeuring van de paus te krijgen voor het klooster. Paus Innocentius III wijst hen in eerste instantie af, maar na een droom roept hij ze terug en geeft hij hen zijn zegen.
De stichting van twee kloosterordes
Franciscus heeft de hoofdrol in het nieuwe klooster. Hij bidt veel en preekt in de kathedraal. Franciscus schrijft ook een zogenaamde regel, een document waarin de regels voor een nieuwe kloosterorde worden neergezet. Deze regel wordt in 1217 door paus Honorius goedgekeurd. Nu vormen Franciscus en zijn volgelingen een nieuwe kloosterorde, die al spoedig bekend wordt als de orde van de Franciscanen. Er zijn ook vrouwen in zijn gevolg, waarvan jonkvrouw Clara Scifi de belangrijkste is. Ook zij verlangen naar een orde. Franciscus sticht een tweede orde, een orde voor vrouwen. Deze wordt de orde der clarissen genoemd.
De grondslagen van de ordes
De orden, van zowel de monniken als de nonnen, hebben grotendeels dezelfde grondslagen. Zij moeten allen arm leven om niet door de weelde te worden verleid. Daarbij hoort ook een eenvoudige levensstijl. Dit staat echter vrolijkheid niet in de weg, de mens hoort volgens Franciscus vrolijk en dankbaar te zijn. Ook moeten ze veel eerbied hebben voor de natuur. Nederigheid is een kenmerk dat in het leven van Franciscus` volgelingen door moet stralen. Ze noemen zich dan ook de Mindere Broeders. Kerkelijke ambten horen niet bij nederigheid volgens Franciscus, daardoor verheft men zich alleen maar.
Franciscus` laatste jaren
Franciscus is alom bekend om zijn helderziendheid. Ook is hij degene die het kerststalletje introduceert, om de geboorte van Christus dichterbij te brengen. Er zijn vele gebeden van hem bekend, zoals het beroemde Gebed om vrede. In zijn laatste levensjaren trekt hij zich terug in Alverna op de Monte Penna. Hij is dan ziek, zeer reumatisch en bijna blind. Op de Monte Penna ontvangt hij ook het stigmata, de tekenen van de wonden van Jezus, zo gaat het verhaal. In 1226 sterft Franciscus. Zijn volgelingen brengen zijn lichaam naar de San-Domiano kerk.
Zijn invloed vandaag de dag
Zijn ideeën zijn echter niet gestorven. Na zijn dood wordt zijn boodschap verder verteld en breiden de ordes uit. In 1274 zijn er al 35.000 volgelingen van de twee ordes. Zij verspreiden zich over heel Europa. Tot op de dag van vandaag bestaat de orde van Franciscanen of de Minderbroeders. Ook de orde der clarissen bestaat nog steeds. Beide ordes zijn te vinden in alle werelddelen in groten getale.
Lees verder