Apostel Jakobus (Sint Jacob, Jakobus de Meerdere)

Jakobus was één van de twaalf discipelen van Jezus Christus. Hij behoorde tot de drie belangrijkste discipelen. De beroemde bedevaartsplaats Santiago de Compostella in Spanje is naar hem genoemd. Op die plek bevindt zich volgens de legende namelijk zijn graf. Apostel Jakobus wordt vaak ‘Jakobus de Meerdere’ genoemd. Jakobus was net als zijn broer Johannes van origine een visser. Mogelijk waren zij neven van Jezus Christus. Toen Jezus op reis ging door Palestina om te prediken, behoorden beide broers tot de discipelen (leerlingen/volgelingen) die Jezus hierbij volgden.

Transfiguratie

De twee broers en de discipel Petrus (die later als de eerste paus werd beschouwd) waren de leerlingen die het dichtst bij Jezus stonden. Deze drie discipelen waren ook de enige getuigen van een aantal belangrijke gebeurtenissen, waaronder de 'Transfiguratie' (oftewel de gedaanteverwisseling van Jezus, waarbij ook de Oudtestamentaire profeten Mozes en Elia verschenen en waarbij een stem uit een wolk tot Jakobus, Johannes en Petrus zou hebben gesproken: 'Dit is mijn geliefde Zoon, in hem vind ik vreugde. Luister naar hem!'

Apostel Jakobus

Nadat de hemelvaart van Jezus Christus en de komst van de Heilige Geest tijdens Pinksteren geschied waren, begon Jakobus aan zijn Apostolaat (=missie). Het woord apostel is afgeleid van het Griekse woord 'apóstolos', wat 'gezondene' betekent. De apostelen kregen de naam 'apostel' aangezien zij de wereld in werden gezonden, om het evangelie te verkondigen.
De apostelen waren merendeels de vroegere leerlingen (de 12 discipelen), die Jezus had opgeleid. (Eén van de uitzonderingen daarop is Paulus, die ook vaak een apostel genoemd wordt, doch die nooit Jezus Christus ontmoet had diens aardse leven).
Jakobus zou in eerste instantie in Juda en Samaria over Jezus Christus gepredikt hebben. Later zou hij met negen discipelen per boot naar het Iberisch Schiereiland zijn vertrokken, om daar te prediken. Dit was indertijd geen groot succes en hij besloot terug te keren naar Judea. Daar had hij vele malen meer succes als prediker.

Behalve veel bewondering van zijn medestanders, wekten zijn preken ook veel ergernis op bij zijn tegenstanders. Met name de joodse hogepriester Abjatar zou het volk zeer tegen Jacobus hebben opgejut. De haatcampagne tegen Jacobus zou ertoe hebben geleid dat deze apostel uiteindelijk op bevel van Herodes Agrippa I zou zijn onthoofd. Dit zou geschied zijn in het jaar 44. Hij zou hiermee de eerste apostel of discipel van Jezus zijn, die een 'martelaarsdood' stierf.

Jacobus en Josias

Vlak voor die dood zou er zich nog een wonderbaarlijk verhaal hebben voltrokken. Op weg naar het schavot voor zijn executie, kwam Jacobus langs een stadspoort van Jeruzalem, waar een lamme man lag die smeekte om genezing. De apostel genas de lamme man. De joodse Schriftgeleerde Josias, die Jakobus richting de plek van zijn executie moest begeleiden, was zo onder de indruk van deze daad van Jakobus, dat hij hem vroeg of hij ook christen mocht worden. De hogepriester Abjatar en koning Herodes reageerden des duivels: eerst liet Abjatar de schriftgeleerde in elkaar slaan en vervolgens gaf Herodes toestemming om Josias, net als Jakobus, te onthoofden. Vlak voor de executie kon Jacobus de beul overhalen om hem wat water te geven, waarmee hij Josias doopte. Hierna werden beide mannen onthoofd.

Santiago De Compostella

Na zijn dood zouden volgens een legende twee leerlingen (Athanasius en Theodorus) het lichaam van Jakobus, op een bootje dat geleid werd door een engel, naar het Iberisch Schiereiland gebracht hebben. Ze zouden hem in de berg Libredon (in Galicië) begraven hebben. Later zou dat graf gevonden zijn. Het graf werd een bedevaartplek en groeide uit tot één van de grootste bedevaartsplaatsen van de christelijke wereld: Santiago de Compostella.

Matamoros

In 844 woedde er een grote veldslag tussen de Moren (moslims) en het leger van de koning van Asturië (christenen). Tijdens die strijd zou een mysterieuze, extreem sterke strijder ineens het christelijke leger te hulp zijn geschoten. Zijn wonderbaarlijke daden op het slagveld, zouden ervoor gezorgd hebben, dat het leger van de koning van Asturië de oorlog won. Velen waren ervan overtuigd dat die wonderlijke ridder eigenlijk de reïncarnatie van Sint Jakobus was. Sindsdien heeft deze heilige in Spanje de bijnaam Matoamoros, hetgeen betekent: de Morenslachter.

Jakobus de Meerdere

De Apostel Jakobus wordt vaak 'Jakobus de Meerdere' genoemd. Dit doet men om hem te onderscheiden van een andere Jakobus die eveneens een belangrijke rol in de Bijbel speelt: Jakobus de Mindere, die ook wel Jakobus de jongere of Jakobus de Rechtvaardige wordt genoemd. Niet Apostel Jakobus (de Meerdere), maar zijn jongere voornaamgenoot Jakobus de Mindere is de auteur waaraan doorgaans het Bijbelboek 'Brief van Jakobus' toe wordt geschreven. Jakobus de Mindere was mogelijk een broer of halfbroer van Jezus Christus (al zijn beslist niet alle theologen en alle kerken het daarover eens).

Heilige met als naamdag 25 juli

Jakobus de Meerdere is uitgegroeid tot één van de bekendste heiligen uit de Rooms Katholieke kerk. Zijn naamdag is 25 juli. Hij is de patroonheilige van onder meer Spanje, Guatemala, Nicaragua, Montreal, Enschede, Den Haag, soldaten, ruiters, arbeiders, bewakers, hoedenmakers, dierenartsen, apothekers, drogisten, pelgrims en nog vele anderen.

Sint-Jakobsshelp

De Sint-Jakobsschelp is naar hem genoemd. Ook zijn er wereldwijd talloze kerken naar hem vernoemd. Binnen de christelijke iconografie is het attribuut van Sint Jacob een sint-jacobsschelp, die doorgaans bevestigt is aan zijn mantel, tas of hoed. Hij wordt beschouwd als een beschermheilige die kan helpen tegen onder meer artritis en reuma. Ook zou hij kunnen zorgen voor goed weer.

In andere talen

In Nederland wordt Jakobus de Meerdere als heilige gewoonlijk Sint Jacob genoemd, maar soms ook Sint Jakobus of Sint Jacobus. In het Engels heet hij Saint James, in het Frans saint Jacques, in het Italiaans heet hij Giacomo of San Jacopo, en in het Spaans Santiago.