Bijstand en de Participatiewet: tips en tricks (2015)

Sinds 1 januari 2015 zijn de Wet Werk en Bijstand (WWB), Wajong en de sociale werkvoorziening samengevoegd onder de naam Participatiewet. De Wet Werk en Bijstand was in 2004 de opvolger van de Algemene bijstandswet (Ab) en is dus in 2015 wederom vervangen. Hoewel bijstand nog steeds dezelfde doelgroep bedient, zijn er indertijd veel regels bijgekomen en veranderd. Waar moet u op letten wanneer u een bijstandsuitkering gaat aanvragen? Tips en tricks.

De Participatiewet en de bijstand

Bijstand

Vanaf 1 januari 2015 hebben bijstandsgerechtigden allemaal dezelfde arbeidsverplichtingen. Als een bijstandsgerechtigde daaraan niet voldoet wordt geld ingehouden op de uitkering. Ook is de wet veranderd voor mensen die samenwonen onder hetzelfde dak, mensen die woonkosten delen krijgen sinds begin 2015 een lagere uitkering. Dit heet de kostendelersnorm. Er zijn nog een aantal zaken veranderd:

• Tegenprestatie: bijstandsgerechtigden moeten sinds begin 2015 een tegenprestatie leveren. Het gaat veelal om vrijwilligerswerk.
• Wangedrag: bij vaststelling van zeer ernstig wangedrag kan de bijstandsgerechtigde worden gekort op de uitkering.
• Individuele inkomenstoeslag: voor langdurig werklozen is de individuele inkomenstoeslag in het leven geroepen.
• Alleenstaande ouders-toeslag: deze ouders vallen in een lagere bijstandsnorm. Er is een hoger kindgebonden budget.
• Taaleis: men moet de Nederlandse taal beheersen. Wanneer dit niet het geval is is scholing verplicht.

Tips en tricks bij een bijstandsuitkering

Er zijn een aantal zaken waarop u moet letten als u een bijstandsaanvraag wilt laten slagen. Dit heeft in eerste instantie te maken met bureaucratische handigheid, niet zozeer met het gevoel of u een rechtvaardige aanvraag indient.

Een aanvraag indienen
Dien ook bij twijfel een aanvraag in. Een bijstandsuitkering wordt alleen bij hoge uitzondering met terugwerkende kracht uitgekeerd. Als startmoment van de uitkering wordt teruggerekend tot de meldingsdatum, tot zoverre betaalt men wel uit met terugwerkende kracht. Vraag bij afwijzing van een aanvraag altijd om schriftelijke bevestiging.

Wijzigingen in de persoonlijke leefsituatie
Bij twijfel of een verandering in de leefsituatie relevant is, is het verstandig dit toch schriftelijk in te dienen. Als wordt bevestigd dat dit geen gevolgen heeft voor de uitkering, vraag hiervan dan ook een schriftelijke bevestiging. Dit voorkomt claims waarin u op een later moment geld moet terugbetalen.

Stort nooit contante bedragen op uw bankrekening
Het is onverstandig om contant geld op de rekening te storten omdat te herleiden moet zijn waar het geld vandaan komt. Iedere vorm van inkomsten moet bij de gemeente bekend zijn, als u de bron niet kunt aantonen kan de uitkering worden beëindigd.

Leg een geldlening altijd schriftelijk vast
Leg leningen altijd schriftelijk vast, voorzien van datum en terugbetalingsverplichting. Geleend geld dat zonder overeenkomst binnen de bijstandsperiode valt (periode van aanvraag tot afhandeling) wordt als een schenking gezien en verrekend met de bijstandsuitkering. Het vastleggen van de terugbetaling is belangrijk vanwege het in mindering brengen op uw vermogen (er is een maximum gesteld aan vrij vermogen, daarboven moet u eerst interen).

Leg huur altijd vast in een overeenkomst
Als u huurt moet u dit kunnen bewijzen aan de gemeente. Leg de huur van uw woonruimte daarom altijd vast in een overeenkomst. De gemeente kan vragen om een bewijs van betaling van de huur, dus regel dit ook formeel via uw bankrekening.

Interen op vermogen
Als u teveel vermogen heeft moet u eerst interen op uw vermogen. Vraag hierbij naar de door uw gemeente opgestelde regels voor interen op vermogen. Het te snel verbruiken van uw vermogen kan gevolgen hebben voor de bijstandsuitkering.

Meld uw erfenis
Krijgt u een erfenis? Meld dit dan gelijk bij de gemeente. Dan komt u te weten of dit gevolgen heeft voor uw uitkering. U kunt overwegen om eerst een voorschot te laten uitbetalen. Bij een te groot geërfd bedrag moet u de bijstand terugbetalen, dat is erg onvoordelig.

Re-integratie is een recht
U hebt recht op re-integratie. De gemeente moet goed motiveren waarom het aangeboden traject voor u passend is. Als het niet voldoende aansluit op uw behoeftes kunt u bezwaar maken. Win dan altijd juridisch advies in.

Bijstand terugbetalen? Win advies in
Als u teveel bijstand hebt ontvangen zal de gemeente een beslissing nemen over de hoeveelheid terug te betalen bijstand. Het komt voor dat de gemeente verschillende beslissingen afgeeft. Ga tegen iedere beslissing in bezwaar en win juridisch advies in.

Wetenswaardigheden van de bijstand

Vermogen

Tot uw vermogen gelden uw bezittingen en uw spaargeld. Ook dure bezittingen zoals een boot en een caravan vallen hieronder, evenals de overwaarde in uw huis. Niet meegerekend worden gebruiksgoederen zoals meubels en keukenapparatuur. Er geldt een vermogensgrens, boven deze grens moet u eerst interen op het vermogen alvorens u aanspraak kunt maken op de bijstand.

De vermogensgrens (2015)

Bron: http://www.antwoordopbijstand.nl/inhoud/index/pid/36

Let op! In bepaalde gevallen telt de auto mee als vermogen. Dit wordt beoordeeld aan de hand van de noodzaak die er is voor uw auto en of deze tot luxegoederen behoort (duur is) of niet.

Een voorschot aanvragen

Bijstandsprocedures duren over het algemeen langer dan de portemonnee van een aanvrager toestaat. De wettelijke procedure is dat binnen acht weken na de officiële aanvraag een besluit moet zijn genomen. U heeft bij wet recht op een voorschot. Dat wordt eens in de vier weken automatisch gestort. Mocht dat niet gebeuren, kom hier dan tegen in verweer.

Verplichting aannemen van aangeboden werk

Wanneer u in de bijstand zit bent u verplicht algemeen geaccepteerde arbeid aan te nemen. Soms ligt dat beneden het opleidingsniveau en verdient het minder goed dan de vorige baan. De maximale reistijd die wordt verwacht ligt op 3 uur per dag. Bij werkweigering kan de gemeente uw uitkering tijdelijk verlagen. Op den duur kan de gemeente zelfs besluiten uw uitkering stop te zetten.

Uitbetaling en beëindiging van de uitkering

Uitbetaling van de bijstandsuitkering vindt plaats aan het einde van de maand. Bij ingaan op de helft van de maand wordt aan het einde van de eerste maand het betreffende gedeelte van de uitkering uitbetaald. Het beëindigen van een bijstandsuitkering gebeurt wanneer u niet meer aan de voorwaarden voldoet. Over het algemeen gaat het daarbij om het vinden van een baan.

Parttime aan het werk
Wanneer men parttime werk aanneemt kan een gemeente beslissen dat voor een maximale periode van zes maanden 25% van de inkomsten mogen worden gehouden, met een maximum van 192 euro per maand.

Bijzondere bijstand

Wanneer men bijzondere kosten maakt, bijvoorbeeld juridische kosten of kosten vanwege een beperking, maakt u mogelijk aanspraak op bijzondere bijstand. De noodzakelijkheid voor de kosten is leidend bij het toezeggen van de bijzondere bijstand. Ook moet u op geen andere manier kunnen beschikken over geld om de kosten te dekken. Ook een rechtsbijstandverzekering kan hieronder worden geschaard.

Juridisch Loket

Voor mensen die weinig financiële middelen hebben en toch juridisch advies willen inwinnen over hun bijstandssituatie (of andere situatie) is er het juridisch loket. Bij twijfel over een van de besproken zaken is het altijd verstandig om daar gratis advies in te winnen. Het Juridisch Loket kan worden bezocht in de (grote) steden of tegen vergoeding worden gebeld.