Ondertrouw/huwelijksaangifte

Ondertrouw, ook wel huwelijksaangifte genoemd, was tot september 2015 in Nederland verplicht als je wilde gaan trouwen. Door in ondertrouw te gaan maakte je het voornemen om te gaan trouwen officieel bij de gemeente. Wat is ondertrouw nou precies, welke verplichtingen heb je na het afschaffen van de ondertrouw nog en hoe gaat dit in zijn werk?

Wat is ondertrouw?

Ondertrouw is in het kort: het voornemen om te trouwen kenbaar maken bij een ambtenaar van de burgerlijke stand. Door in ondertrouw te gaan geef je bij de gemeente aan dat je wilt gaan trouwen. De verplichting om in ondertrouw te gaan is ooit ingevoerd om te voorkomen dat mensen te snel gingen trouwen en hier spijt van kregen. Als je in ondertrouw was gegaan duurde het nog minimaal twee weken voordat je écht gingen trouwen en in deze tijd kon je je eventueel nog bedenken over het huwelijk, zonder dat er meteen een scheiding aan te pas kwam.

Situatie vóór 1 september 2015

Ondertrouw is het aangeven van het voornemen dat je wilt trouwen bij een ambtenaar van de burgerlijke stand in de woonplaats van een van de huwelijkspartners. Ondertrouw wordt ook wel huwelijksaangifte genoemd, na het afschaffen van de ondertrouw wordt alleen deze naam nog gebruikt door officiële instanties. Als je niet in ondertrouw bent gegaan, mocht je in Nederland en België tot 1 september 2015 niet trouwen.

De ondertrouw bij een ambtenaar van de burgerlijke stand is voor het burgerlijk huwelijk. Als je in ondertrouw wil gaan voor de kerk, dan kun je hiervoor terecht bij de parochiepriester van je kerk. Ondertrouw is verplicht om in de periode daarna te kunnen controleren of alle wettelijke en eventueel kerkelijke voorwaarden om te mogen trouwen vervuld zijn. Ondertrouw is geregeld in art. 1:46 en 1:62 BW. Hierin wordt bepaald dat er tussen de ondertrouw en het huwelijk minimaal 14 dagen en maximaal één jaar mogen zitten. Verstrijkt deze tijd, dan moet je opnieuw in ondertrouw. Als er sprake is van bijzondere omstandigheden kan je voor deze termijnen een ontheffing krijgen van het Openbaar Ministerie.

Situatie ná 1 september 2015

Op 26 augustus 2015 is de verplichting om in ondertrouw te gaan afgeschaft, per 1 september hebben alle Nederlandse gemeenten deze wijziging doorgevoerd. Vanaf deze datum hoef je niet meer officieel in ondertrouw, je moet alleen uiterlijk 14 dagen voor de huwelijksdatum melden dat je wilt gaan trouwen. Dit kan op het gemeentehuis, maar ook via de telefoon of op internet. De verplichting om in ondertrouw te gaan is afgeschaft, omdat de overheid hier geen meerwaarde in zag. Door de lange voorbereidingstijd die tegenwoordig bij bijna ieder huwelijk komt kijken, hebben toekomstige huwelijkspartners vrijwel altijd genoeg tijd om het voornemen om te gaan trouwen te overdenken.

Hoe ga je in ondertrouw?

Ondertrouw vindt plaats op het gemeentehuis in de gemeente waar één van de toekomstige huwelijkspartners op een woonadres staat ingeschreven. Na de afschaffing van de verplichting om in ondertrouw te gaan vindt de huwelijksaangifte ook plaats op het gemeentehuis in de gemeente waar één van de toekomstige huwelijkspartners op een woonadres staat ingeschreven. Je hoeft hier echter niet meer speciaal voor naar het gemeentehuis, je kunt dit ook zelf regelen via internet.

Situatie vóór 1 september 2015

Bij het in ondertrouw gaan is het vooral van belang dat de toekomstige huwelijkspartners de juiste documenten bezitten. Zij moeten allebei een geboorteakte overleggen, de datum en de tijd van het huwelijk en de daarbij horende kosten moeten worden vastgelegd en getuigen moeten worden gekozen. Indien een van de toekomstige huwelijkspartners geen Nederlandse nationaliteit heeft, moet de Immigratie- en Naturalisatiedienst toestemming geven.

Situatie ná 1 september 2015

Na 1 september 2015 kun je aangeven dat je wilt gaan trouwen via internet. Via een speciaal formulier doe je dan je huwelijksaangifte, dit kan via de website van de gemeente. De gemeente waar je dit moet doen moet een van de woongemeentes van de toekomstige huwelijkspartners zijn, welke van de twee dit is mag je zelf kiezen.