Bijstand: sollicitatieplicht, huisbezoek en vakantie

Mensen die een bijstandsuitkering ontvangen moeten zich houden aan een aantal verplichtingen. Zo geldt er een sollicitatieverplichting en kan de gemeente je verplichten om mee te werken aan een re-integratietraject. Daarnaast mag je maar een maximum aantal weken op vakantie en ben je verplicht om mee te werken aan controlebezoeken als de gemeente dit nodig acht.

Sollicitatieverplichting

Een persoon die een bijstandsuitkering ontvangt dient te zijn ingeschreven als werkzoekende bij UWV WERKbedrijf. Deze instelling brengt werkgevers en werkzoekenden bij elkaar. Je dient te solliciteren naar ‘normaal werk’. Het Rijk verstaat hieronder alle soorten regulier arbeid. Onder ‘niet normaal werk’ valt onder meer het werken als prostituee. Naar dit soort vacatures hoeft dit niet te worden gesolliciteerd. Ook wanneer je geen ervaring hebt in een bepaald vak, kan de gemeente toch van je verlangen dat je hier naar solliciteert. Als je bijvoorbeeld alleen werkervaring hebt opgedaan als secretaresse, kan de gemeente ook van je eisen dat je reageert op functies als schoonmaker of cateringmedewerker. Je dient minimaal een keer per week te solliciteren.

Ontheffing van sollicitatieplicht

De gemeente is bevoegd om ontvangers van een bijstandsuitkering een ontheffing te geven van de sollicitatieplicht. Die wordt vaak gegeven aan alleenstaande ouders met een kind onder de vijf jaar of wanneer de ontvanger van de uitkering ziek is of fungeert als mantelzorger voor ziek familielid. De gemeente bepaalt uiteindelijk of een ontheffing van de sollicitatieplicht wordt gegeven. Elke gemeente mag hier zelf de voorwaarden voor bepalen. Informeer dus voor meer informatie bij je eigen gemeente. Als de ontheffing is toegekend, kan de gemeente je wel verplichten om in de tussentijd een opleiding te volgen om de kansen op werk te vergroten.

Re-integratietraject

De gemeente kan ontvangers van een bijstandsuitkering een re-integratietraject aanbieden. De uitkeringstrekker is verplicht om hier aan mee te werken. Dat kan door het project ‘Work first’

Work first

De gemeente kan je onder de noemer ‘Work first’ een werkervaringsplaats aanbieden waarbij je voor twee jaar aan het werk gaat met begeleiding bij de gemeente of in een bedrijf. In de tussentijd loopt de bijstandsuitkering door.

Vrijwilligerswerk

De gemeente kan de ontvangers van een bijstandsuitkering ook verplichten om vrijwilligerswerk te doen, een stage te lopen of een cursus te volgen. Vrijwilligerswerk kan worden gedaan om er voor te zorgen dat mensen weer meedoen in de samenleving. De gemeente kan je ook verplichten om stage te lopen bij een bedrijf om zo terug te komen in het arbeidsritme. Daarnaast kan de gemeente een leerwerktraject aanbieden, waarbij de uitkeringsontvanger naar school gaat en tegelijkertijd ook werkt. Dit is meestal in sectoren waar veel vraag is naar nieuwe medewerkers, zoals in de zorg.

Bijstand en op vakantie gaan

Mensen met een bijstandsuitkering mogen maximaal vier weken per jaar op vakantie gaan naar het buitenland. Dit geldt zowel voor mensen met een sollicitatieverplichting als voor mensen die een ontheffing hebben van de sollicitatieplicht. Mensen die naast hun AOW een aanvullende bijstandsuitkering hebben mogen maximaal dertien weken per jaar naar het buitenland.

Bijstand en huisbezoek

De gemeente heeft het recht om bij een ontvanger van een bijstandsuitkering op huisbezoek te gaan om te kijken of de uitkering wel terecht wordt verstrekt. In de meeste gevallen wil de gemeente bekijken hoe je woonsituatie er uitziet. Zo kan bijvoorbeeld worden gezien met hoeveel personen je samenwoont. Er kan ook een huisbezoek plaatsvinden als er geen vermoedens zijn van fraude. Een ambtenaar dient zich voorafgaand aan een huisbezoek te legitimeren en toestemming vragen om de woning te betreden en eventueel kasten en lades te mogen openen. Bij een strafrechtelijk onderzoek mag de ambtenaar ook zonder toestemming het huis controleren. De ambtenaar is verplicht om mee te delen dat je als bewoner niet hoeft te antwoorden op vragen. Ook hoef je niet te helpen bij het onderzoek.