Cognitieve dissonantie

Het woord cognitie stamt af van het Latijnse woord cognoscere, wat weten of kennen betekent. Cognitie is het vermogen om dingen te leren kennen. Geheugen, begripsvorming, redeneren, taal en waarneming vallen hieronder. Dissonantie heeft de betekenis 'afwezigheid van overeenstemming'.

Onaangename spanning

Als individu heeft men eigen opvattingen, meningen, normen en waarden. Normaliter gedijt men het best bij consistentie; innerlijke samenhang en geen tegenstrijdigheden. Wanneer men kennis neemt van opvattingen of feiten die in strijd zijn met eigen mening, waarden of normen, ontstaat inconsistentie tussen wat we verwachten en wat we krijgen of waarnemen. Hierdoor ontstaat een onaangename spanning genaamd cognitieve dissonantie.

Bewust redeneren

Deze spanning kan worden weg genomen door de tegenstrijdige gedachten, waarden of normen nogmaals onder de loep te leggen. Door te rationaliseren, d.w.z. verstandelijk en bewust redeneren, tracht men de tegenstrijdigheid tussen de cognities te verkleinen.

Herziene ervaringen

Afgezien van het feit dat cognitieve dissonantie uiteindelijk onaangename spanning weg neemt, zorgt het eveneens ervoor dat twijfel verdwijnt en we tevreden kunnen zijn met de genomen beslissing(en). Dat komt dus zoals eerder gezegd, doordat (een deel van) de ervaring(en) wordt/worden herzien zodat er geen sprake meer is van tegenstrijd. Er worden nieuwe cognities toegevoegd of bestaande gewijzigd.

Praktijkvoorbeeld

Wegen zoeken om bijvoorbeeld een aankoop te rechtvaardigen hebben we praktisch allen vroeg of laat mee te maken. Tijdens zo'n situatie treedt er spanning op, die zorg draagt voor een tegenstrijdig gevoel, aangezien er een beslissing is genomen(in dit geval een aankoop) waar men (nog) niet geheel achter staat. Door allerlei goede argumenten op een rij te zetten kan men ervoor zorgen dat deze spanning verdwijnt. Aankoop is erg authentiek en/of van uitzonderlijke kwaliteit zijn argumenten die er voor zorgen dat de twijfel weg ebt en zo ook de cognitieve dissonantie.

Grondlegger theorie

De oorspronkelijke theorie is ontwikkeld door Leon Festinger, gepubliceerd in 1957 in 'When Prophecy Fails'. Festinger was een Amerikaanse sociaal psycholoog van Joodse komaf, uit New York.
© 2012 - 2024 Miriiam, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wat is de Cognitieve Dissonantietheorie?"Hij zit nog in de ontkenningsfase!" is een veelgehoorde uitdrukking over iemand die (herhaaldelijk) ontkennend antwoord…
Cognitive Dissonance Theory (cognitieve dissonantie theorie)Cognitive Dissonance Theory (cognitieve dissonantie theorie)De Cognitive Dissonance Theory is een theorie ontwikkeld door Leon Festinger in 1957. De theorie gaat uit van het standp…
Cognitieve dissonantie theorie van FestingerJe zegt of denkt het een, maar doet het ander. Waarom deed je niet waarin je geloofde? De reductie van het onprettige ge…
Cognitieve dissonantie en het streven naar gelukCognitieve dissonantie en het streven naar gelukCognitieve dissonanties kunnen stress veroorzaken. Het verminderen of wegnemen van (de oorzaken van) cognitieve dissonan…

Op weg naar blijdschapOp weg naar blijdschapBlijdschap geeft niet alleen maar een heerlijk gevoel, maar heeft ook vele positieve effecten op onze gezondheid, relati…
Waarnemen, kijken of zien?Waarnemen, kijken of zien?We kijken naar voorwerpen of we zien voorwerpen. Is kijken en zien wel hetzelfde? Wanneer je dit aan een kunstliefhebber…
Bronnen en referenties
  • http://www.ccgt.nl/woordenboek.htm
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Cognitieve_dissonantie
  • http://nl-nl.facebook.com/pages/Cognitieve-consonantie/148328361899949?sk=wiki
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Leon_Festinger
  • http://www.psychologieenbeleggen.nl/2007/06/valkuil-cognitieve-dissonantie/
  • http://www.palaverpsychologie.nl/2011/06/cognitieve-dissonantie-reductie/
  • http://www.verkopersonline.nl/artikel/760/cognitieve-dissonantie-en-hoe-u-ermee-moet-omgaan.html
Miriiam (7 artikelen)
Gepubliceerd: 06-03-2012
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Psychologie
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.