De kracht van de mens als massa

Mensen zijn individuen en toch kan het ook werken als collectief. De mensheid kan zich bundelen en een front vormen, kijk bijvoorbeeld maar naar hoe een vakbond zijn macht uitoefent. De kracht van een groep mensen die eenzelfde mening delen (vaak vanuit een oppositierol) en dit door een gekozen man of vrouw uit laat dragen c.q. verdedigen.

Een weg banen naar je doel

Er zijn boeken vol geschreven over hoe een mensenmassa werkt, maar kijk maar naar de dieren en je ziet direct hoe het werkt. Kuddes antilopen of zebra’s staan samen om zo de bloeddorstige leeuwen, panters, cheeta’s etc. af te houden of eigenlijk de veiligheid te waarborgen. Garanties worden uiteraard niet afgegeven, maar de kans dat je dat voor elkaar krijgt als groep is wel groter en zie hier de gang naar bijvoorbeeld democratie in de Arabische landen.

Dictator

De dictatuur van een aantal leiders aldaar, die al die jaren geaccepteerd is, stopt een keer. En wat het moment is, wie zal het zeggen. Feit is wel dat enig moment –veelal de jongere generatie, omdat die er het meeste van te leiden (gaan) hebben- iets onderneemt om hun stem te laten horen. Het niet meer accepteert dat iemand anders zegt wat jij als individu moet doen. En als dan maar genoeg (jonge) mensen in datzelfde gevoel zitten – of mogelijk zetten ze elkaar aan het denken – gebeurt er iets. Er is plots een gemeenschappelijk belang ontstaan. De dictator die ons iets oplegt ons stagneert etc, moet weg.
Hoe dat dan vervolg krijgt is weer afhankelijk van andere factoren, maar die ene of enkele mensen hebben iets geïnitieerd wat als een dominotraject is gaan werken.

Spiral Dynamics

Spiral Dynamics geeft goed weer hoe de mensheid is fases is opgebouwd en in welke fase bepaalde gebieden op aarde zich in verkeren en hoe mensen naar die nieuwe hogere laag komen. Niet ingegeven door wat iemand zegt, maar iets wat ontstaat als mensen toe zijn, genoeg geleerd hebben wellicht, om zich naar die volgende laag te begeven. Spiral Dynamics geeft het in kleuren weer, maar de kleuren zijn minder relevant dan waar die kleuren voor staan. In wat steekwoorden gaat het om het volgende:

• beige: overleven, het instructieve
• paars: geborgenheid, het clanachtige
• rood: macht, het egocentrische
• blauw: orde, het zingevende
• oranje: succes, de strategische
• groen: gemeenschap, de relativerende
• geel: synergie, het pragmatische
• turkoois: holisme, het mondiale

Gevaren

Daarmee niet gezegd dat als die mensenmassa’s ook daadwerkelijk het ijs kunnen breken, het automatisch goed is. Sterker nog, na een dergelijke activiteit is er vaak een dusdanig euforische stemming, dat het vervolg niet direct opgepakt wordt. En overal waar mensen zijn, wordt er ook misbruik gemaakt van situaties en kan dat andere despoten of fundamentalisten – met een op het oog democratisch en financieel lucratief verhaal - onbewust ruimte tegen.

Leiders

Leiders zijn cruciaal, maar in een grote stuwende mensenmassa is vaak geen duidelijke leider aanwezig. Dat maakt het ook moeilijk om in gesprek te komen, maar dat neemt niet weg dat er op de achtergrond wel degelijk van alles gebeurt. Mensen die centraal binnen een groep actief zijn kunnen snel zaken in gang zetten, mensen mobiliseren en de massa aan het schuiven krijgen.

Tot slot

Met een mensenmassa kan je iets realiseren wat je als individu mogelijk niet voor elkaar krijgt, maar het geeft geen garanties op beterschap. Tenzij de voorbereiding goed is en dat impliceert over het algemeen ook dat er een plan klaar ligt om het vervolg op te pakken. In dat geval zijn de leiders meestal wel bekend. Maar een apart fenomeen blijft het stuwende werk van een mensenmassa wel.