De verwerking van adoptie van baby tot vroege volwassenheid

Adoptie is een mooie manier van kinderen krijgen. Voor een adoptiekind is het een levenslange verwerking van een gebeurtenis uit de vroege jaren. Adoptie is niet een fase maar een proces. Lees verder over de verwerking van adoptie vanaf de babyleeftijd tot en met de vroege volwassenheid. Adoptie is een andere manier van kinderen krijgen. Echtparen kiezen hiervoor om verschillende redenen: vanwege onvruchtbaarheid van een of beide partners of om ideële redenen. Adoptie is niet voor iedereen weg gelegd. Een vaak genoemd argument is dat het kind niet van 'jezelf' is en dat dit enige onzekere gevoelens met zich mee brengt. De ideële reden is vaak dat ze een kindje uit een arm land een kans op een goed leven willen geven.

Wat de reden van een echtpaar ook is als ze een kindje willen adopteren, een ding moeten ze onthouden, geadopteerd zijn eindigt nooit. Een kind draagt dit altijd met zich mee en naarmate het kind zich verder ontwikkelt, krijgt het gevoel bij adoptie ook steeds een andere vorm. De adoptie beïnvloedt het zelfbesef van het kind en hiermee de vriendschappen en intieme relatie(s) die het kind in de loop van de jaren aangaat. Adoptie is niet een fase maar een proces in verschillende contexten. In dit artikel wordt een samenvatting gegeven van de psychosociale context van adoptie tot en met de periode van vroege volwassenheid.

Babyleeftijd

Als eerst beginnen we met de babyleeftijd waarin de basis van het vertrouwen wordt gelegd. Wanneer het kind wordt geadopteerd, moet het zich aanpassen aan het nieuwe gezin. Het ontwikkelt een vorm van hechting. Deze hechting krijgt een speciale vorm en de kans op een onveilige hechting als basis wordt groter wanneer de plaatsing in een nieuw gezin lang op zich doet wachten.

Peuter- en kleuterleeftijd

Peuters en kleuters gaan zich in deze fase losser maken van hun ouders. Ze worden onafhankelijker, ze leren lopen en worden zindelijk. Het kind krijgt voor het eerst te maken met gevoelens als schaamte en twijfel. Tevens leert het een weg te vinden met initiatief en schuldgevoel. Peuters en kleuters leren over geboorte en voortplanting. Voor adoptiekinderen heeft dit een andere vorm en de ouder gaat uitleggen dat het kind niet uit de buik van de moeder voortkomt, maar uit de buik van een andere moeder. De eerste informatie over adoptie wordt gegeven. Het kind wordt zich bewuster van zichzelf en het uiterlijk, waarbij de schaamte om de hoek komt kijken. Het kind begint te beseffen dat het een ander uiterlijk heeft dan de ouders, indien er sprake is van interraciale en interlandelijke adoptie.

Schoolleeftijd

Het kind gaat naar school en wordt geconfronteerd met strijd, competitie en concurrentie. Er wordt verwacht goed te presteren op school en heeft te maken met leeftijdsgenoten waarmee hij of zij vergeleken wordt. IJver krijgt een rol in deze leeftijdscategorie en het gaat zijn waardigheid vormen. De betekenis van adoptie wordt duidelijk voor het kind. Het krijgt te maken met de reacties van leeftijdsgenoten op het feit dat hij of zij geadopteerd is. Er kunnen vragen gesteld worden, waardoor het kind meer gaat nadenken over het geadopteerd zijn. Vragen over de afkomst en de reden van het afstaan komen naar boven. Voor het kind wordt het duidelijker dat het verschilt van zijn gezinsleden en het moet leren omgaan met het stigma van adoptie. Door de vragen van de buitenwereld beseft het kind dat het anders is en dat het een verlies heeft geleden. Het verlies van de biologische ouders.

Adolescentie

De adolescentie is een tijd dat het kind meer op zoek gaat naar zijn identiteit. Voor sommige kinderen is het duidelijk wie zij zijn, andere kinderen komen in een identiteitsverwarring. Afkomst speelt hierbij een grote rol en de adoptie wordt in verband gebracht met de zoektocht naar het innerlijke zelf. Doordat het hypothetische inzicht in de adolescentie groter wordt, kan de betekenis van adoptie voor een adolescent een andere vorm krijgen in deze periode. De fysieke verschillen met de gezinsleden, de afkomst en het verlies van de biologische ouders worden anders ervaren en geïntegreerd in de identiteit van de adolescent. De adolescentie is een periode waarin de zoektocht naar het biologische gezin als een mogelijkheid wordt gezien, om de identiteit voor de adolescent duidelijker te krijgen.

Vroege volwassenheid

In deze fase gaan relaties een grotere rol spelen. Geadopteerd en afgestaan zijn kan de manier waarop het individu relaties aangaat en hoe de relaties verlopen beïnvloeden. De manier waarop het individu zijn verlies heeft ervaren en verwerkt kan kenmerkend zijn voor de verdere relaties die het in het leven aangaat. Sommigen beginnen als jong volwassene aan kinderen en hierdoor wordt het geconfronteerd met de andere kant van de adoptie. Die van de biologische ouder. Het hebben van een kind geeft een ander inzicht in het afgestaan zijn. De vraag hoe een ouder zijn/haar kind kan afstaan komt naar boven en voor het eerst wordt het individu geconfronteerd met een wezen dat qua uiterlijk op/hem haar lijkt. Deze inzichten kunnen de zoektocht naar de roots stimuleren indien dit nog niet gebeurd is.

Proces

Natuurlijk gaat de verwerking van de adoptie na de vroege volwassenheid door en het ene individu krijgt het ene inzicht vroeger of later dan het andere individu. Geen enkel persoon is hetzelfde en de verwerking van adoptie zal bij ieder persoon anders gaan. Maar de verwerking is er wel en bepaalde inzichten komen vroeg of laat naar boven. Het is belangrijk dat adoptieouders hierbij stil staan en hier open voor staan. Adoptie is een zwaar proces waarbij het voor een adoptiekind fijn is om op de adoptieouders terug te kunnen vallen, indien het vast zit in de verwerking van zijn of haar verlies. Het kind wijst zijn adoptieouders niet af, maar zoekt enkel een weg om zijn verlies, adoptie en het afstaan een vredige plek in zijn of haar bestaan te geven.