Zelfrealisatie en ego behoeften

Wat is Zelfrealisatie? Wat is de rol van het ego? Hoe bevredig je je behoeften? Welke spelletjes en rollen speel je om je doelen te bereiken? Herken je de drama driehoek met de redder, de aanklager en het slachtoffer? Hoe kom je in contact met je Zelf?

Ego versus Zelf

Het Zelf of de ziel is de bron van je wezen. Het Zelf is een grotere kracht dan je Ego. Het Zelf is het middelpunt en de omtrek die bewustzijn en onbewuste omgeeft. Het Ego is het centrum van je bewustzijn.

Zelfrealisatie wil zeggen; de behoeften van jouw Zelf erkennen en bevredigen en zijn wie je bent. De behoeften van je Ego staan hier soms lijnrecht tegenover. Je Zelf realiseren wil zeggen dat de energie van je ziel geïntegreerd is in je persoonlijkheid. Je organisme functioneert als een geheel; lichaam, ziel en geest in voortdurend contact met elkaar. Behoeften vanuit je Zelf zijn gericht op groei. Vanuit geblokkeerd contact met je Zelf kunnen er behoeften ontstaan die je groei belemmeren.

Behoeften

Een behoefte leidt tot een actie in de richting van een bepaald doel. Als deze actie wordt onderbroken (door je omgeving, door een ander of door jezelf) dan wordt je gefrustreerd en dat leidt tot spanning. De actie wordt door je systeem onthouden en kan niet worden losgelaten. De energie zit als het ware opgesloten in jezelf. Als je behoeften onbevredigd blijven zullen er bepaalde klachten of problemen ontstaan, die als signalen be schouwd kunnen worden.

Grofweg kun je de verschillende soorten behoeften onderverdelen in;

• behoeften op fysiek niveau,
• behoeften op emotioneel niveau,
• behoeften op mentaal niveau,
• behoeften op spiritueel niveau.

Behoeften op alle niveau's kunnen zich manifesteren als:

• bewuste behoeften
• onbewuste behoeften: deze uiten zich vaak dmv 'schijn'behoeften, deze zijn dan een kanaal voor andere behoeften.

Behoeftenbevrediging

Soms bevredig je een 'valse' behoefte die jezelf beschadigt, omdat deze je belemmert om in contact met je Zelf te komen, bv: roken, overmatig alcohol gebruik, te weinig rust nemen etc. Deze behoeften belemmeren je vaak de onderlig­gende behoefte te zien. Zo kan een extreme behoefte aan zoetigheid een kanaal zijn voor een behoefte aan aandacht en liefde. Voor ieder individu zal dit weer verschillen. Overmatige eetlust kan een kanaal zijn om een leegte te vullen. En wat is de onderliggende behoefte achter het leggen van een rookgordijn? Zo kan iemand soms ook ziekte nodig hebben uit de behoefte zichzelf te straffen (schuldgevoel) of vanwege de zorg van anderen die daaruit voortvloeit. Kortom, iedere behoefte kan een uiting zijn van een diepere behoefte. Alle behoeften staan met elkaar in relatie en proberen soms via een zijweg bevredigd te raken.

Spelen

Een andere omweg om bepaalde behoeften te bevredigen is het spelen van een spel. Je manipuleert dan je omgeving om zo een bepaald doel te bereiken, een bepaalde behoefte via een omweg te bevredigen. Voorbeelden van spelen zijn: 'arme ik', 'ja maar','nu heb ik je ellendeling', 'ik probeer je alleen maar te helpen', 'kijk nu eens wat je me hebt
aangedaan', enz.

Rollen

Ook de drama driehoek uit de transactionele analyse schetst heel duidelijk een bepaalde behoeftebevrediging via een gekozen sociale rol. Deze rollen zijn:

• de redder
• de aanklager
• het slachtoffer

Redder

Negatieve houding
Deze redder maakt en houdt anderen door zijn hulp afhankelijk. Hij denkt, voelt en handelt voor de ander zonder dit eerst met de betrokkene te overleggen. Hierdoor bevordert hij de passiviteit en maakt zich tenslotte onmisbaar.

Positieve houding
Deze redder reageert in het belang van de ander als hij bijvoorbeeld ingrijpt op het moment dat de ander werkelijk niet in staat is om zelfstandig te functioneren. Hij zet de ander weer op eigen benen of leert hem op eigen benen te staan.

Aanklager

Negatieve houding: Iemand die er genoegen in schept om anderen te pakken op hun zwakke plekken, of met schuldgevoelens op te zadelen, hij reageert niet in het belang van zichzelf of de ander, maar is een aanklager (ego-behoefte).
Positieve houding: Iemand die boos is op een ander en deze aanklaagt omdat de ander zich misdragen heeft, reageert adequaat, namelijk uit zorg en in het belang van de ander (en zichzelf).

Slachtoffer

Negatieve houding
Een slachtoffer is iemand die zich steeds in het water laat vallen en doet alsof hij niet kan zwemmen. Hij begint te schreeuwen in de hoop dat anderen hem uit het water zullen vissen.

Positieve houding
Iemand die werkelijk de dupe is geworden van een ge­beurtenis, die in het water is gevallen en werkelijk niet kan zwem men, die is een slachtoffer dat eerst gered moet worden voordat hij zwemles kan krijgen.

Deze drie rollen vullen elkaar aan. Als iemand een slachtofferrol kiest, zullen anderen hem gaan aanklagen of redden. Vaak ook wisselen de rollen afhankelijk van de situatie kan het slachtoffer een aanklager worden en de redder een slachtoffer etc.

Welke rol is jouw favoriete? Waarin herken je jezelf het meest? Welke behoefte ligt daaraan ten grondslag? Ken jezelf! Bewustwording brengt nieuwe keuzemogelijkheden aan het licht. Vraag je regelmatig af welke behoeften voortkomen uit je Ego en welke uit je Zelf.

Contact met je Zelf

Je komt in contact met je Zelf door je maskers af te leggen en eerlijk te zijn in gedachten, woorden en daden.

Belangrijke punten hierbij zijn:

• Ervaren van gevoel, het contact met je gevoel aangaan.
• Openstaan voor ervaringen in het algemeen.
• Vertrouwen in je eigen organisme.
• Verantwoordelijkheid nemen en goed zorgen voor jezelf.
• Afweer laten varen, de ontkenning van het Zelf loslaten: weg van facades, weg van wat hoort, weg van het beantwoorden aan verwachtingen, weg van het anderen behagen
• Meditatie! De stilte in jezelf zoeken. Dit brengt je in contact met je innerlijke wijsheid, je ziel, je Zelf.

Wees je Zelf!