Liegen is fout, maar als je toch liegt doe het dan wel goed

Met een stalen onbewogen gezicht een leugen vertellen is moeilijk. Omdat we angst hebben dat de leugen van ons gezicht is af te lezen. Angst is namelijk een emotie die tot uiting komt via lichaamstaal. Dat beseffen we en maakt ons nog onzekerder tijdens het jokken. Zeker als een man tegen een vrouw onwaarheid spreekt. Een grote neus zullen we niet krijgen, maar een opvallende blos, oftewel het schaamrood op de kaken, is op dat moment ook niet aangenaam.

Leugens horen bij de natuur

Niemand spreekt steeds de volle waarheid of zegt altijd precies wat ie denkt. Elke vrouw die zich voor de spiegel mooier maakt, jokt in feite over haar uiterlijk. TV-presentatoren en politici kunnen er ook wat van met hun geverfde haren. Leugens horen trouwens niet alleen bij de mens, maar bij de gehele natuur. Zoals de Koekoek die haar ei in het nest van een ander legt. En zegt eigenlijk niet elk dier met schutkleur: ik ben er niet? Als het gaat om een klein smoesje of onbetekenend leugentje maakt een mens er gemiddeld twee per dag. Of zegt u wel altijd eerlijk hoe oud u een ander schat?

Liegen is een natuurlijk verschijnsel, dat in veel gevallen noodzakelijk is. Bijvoorbeeld de leugen om bestwil, van onszelf of van een ander. Niet alle leugens zijn natuurlijk even moeilijk, maar als je chef plotseling aan je vraagt of je stiekem aan het solliciteren bent en je ontkent ten onrechte, blijkt liegen ineens topsport. Ons lichaam is dan onze tegenstander, want het geeft verschillende signalen dat we een leugen aan het uitspreken zijn.

Welke uitingen van lichaamstaal kunnen verraden dat we aan het liegen zijn?

• we voelen dat we een blos krijgen
• van dat blozen schrikken we zo, dat we een knalrood hoofd krijgen
• onze hand gaat soms haast als vanzelf nerveus aan ons gezicht friemelen
• we wrijven zonder het te willen plotseling met onze vingers langs onze neus
• onze pupillen schieten zenuwachtig van links naar rechts zonder dat we het in de gaten hebben
• we spreken met een hoger stemgeluid of nog erger met een benauwd stemmetje
• we gaan sneller spreken dan normaal, of we gaan gladder spreken dan normaal
• het kan zijn dat we nerveus heen en weer gaan schuiven op onze stoel, maar het kan ook zijn dat we juist verstarren
• ook kan dat we de ander niet in de ogen durven kijken
• maar omdat we weten dat we dat juist wel moeten doen, gaan we de ander veel te lang aankijken

Omdat we zo vreselijk bang zijn om door de mand te vallen, gaat liegen altijd gepaard met emoties, die we in bedwang moeten houden. We weten dat het in bedwang houden van die emoties niet eenvoudig is en dat doet nog een extra schep op de onzekerheid. Kunnen we onze lichaamstaal in toom houden? Ja als we er ons bewust van zijn dat we bepaalde signalen kunnen afgeven, kunnen we ze ook zo goed mogelijk voorkomen. Een rode kleur krijgen valt niet te voorkomen, maar je kunt wel van te voren met jezelf afspreken, dat je in geen geval met je handen aan je gezicht gaat zitten wrijven en dat je vooral in normaal tempo blijft praten.

Vrouwen zijn wandelende leugendetectors

Onderzoek naar lichaamstaal heeft aangetoond dat tijdens communicatie onder vier ogen, dus van dichtbij, de non-verbale signalen zo'n 60-80% van de invloed van het bericht voor hun rekening nemen. Het stemgeluid 20-30%, terwijl de woorden slechts voor 10% invloed doen gelden. De zintuiglijke uitrusting van een vrouw is superieur aan die van de man, en zij signaleert en interpreteert alle signalen. Daarom vinden mannen het des te moeilijker om recht in het gezicht van een vrouw te liegen, terwijl het andersom veel makkelijker gaat. Als je dus als man tegen een vrouw moet liegen, kun je dat beter via de telefoon doen. Via een app of e-mail is nog gemakkelijker, maar dan bestaat het risico dat je alsnog mondeling tekst en uitleg moet geven.