Affective forecasting: het voorspellen van emoties

Affective forecasting: vrij vertaald naar het Nederlands staat het voor het voorspellen van gevoel. Psychologen vroegen zich af hoe goed men is in het voorspellen van het eigen gevoel. Wat bleek? De meeste mensen denken dat gevoelens langer aanhouden dan ze daadwerkelijk doen. Wat is affective forecasting precies en waarom zijn mensen slecht in het voorspellen van hun gevoel? Hoe is affective forecasting in de praktijk terug te zien?

• Wat is affective forecasting?
• Waarom zijn we niet goed in het voorspellen van ons gevoel?
• Affective forecasting in het dagelijks leven

Wat is affective forecasting?

Affective forecasting betekent het voorspellen van gevoel. De term is bedacht door sociaal psychologen Timothy Wilson en Daniel Gilbert. Mensen maken beslissingen op basis van de gevoelens die ze in de toekomst denken te ervaren. Als mensen iets heel graag willen, denken ze dat ze zich lang goed zullen voelen als ze dit eenmaal hebben. Andersom geldt hetzelfde; willen mensen iets niet en gebeurt het toch, dan denken ze dat de negatieve emotie lang aanhoudt. (Wilson, T. & Gilbert, D., 2005).

Affective forecasting is onder te verdelen in vier categorieën:

1. Het voorspellen van de waarde van de emotie die we in de toekomst denken te ervaren: Hiermee wordt bedoeld; hoe belangrijk denken we dat een bepaalde emotie voor ons in de toekomst zal zijn? Zal blijheid in de toekomst net zo belangrijk voor ons zijn als het nu is? Of vinden we dan een andere emotie belangrijker?
2. Het voorspellen van de specifieke, door ons gevoelde emotie in de toekomst: Dit staat voor de daadwerkelijk gevoelde emotie; we denken dat we in de toekomst blij zullen zijn als we een reis naar Afrika maken.
3. De duur van de emotie: Als we in de toekomst deze reis naar Afrika maken, zullen we hier heel lang blij mee zijn.
4. De intensiteit van de emotie: De blijheid die ontstaat door het maken van een reis naar Afrika, is enorm.

(Wilson, T., & Gilbert, D., 2003).

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat mensen overschatten hoe lang de voorspelde emoties duren. Daarnaast blijken mensen de intensiteit van de voorspelde emoties ook te overschatten. Voorspelde emoties duren dus meestal korter dan verwacht én zijn ook niet zo heftig als men dacht. Dit geldt zowel voor de positieve als de negatieve emoties, waarbij het effect bij negatieve emoties groter is. (Wilson, T. & Gilbert, D., 2005).

Waarom zijn we niet goed in het voorspellen van ons gevoel?

Dit heeft ten eerste te maken met de focus die we hebben; we hebben de neiging te overschatten hoeveel we in de toekomst met een situatie bezig zullen zijn, terwijl we onderschatten hoeveel we in de toekomst met andere situaties bezig zullen zijn. Als een sollicitant wordt afgewezen na een sollicitatiegesprek, denkt hij op het moment zelf dat hij zich hier lang vervelend door zal voelen. Hij overschat de impact van de uitkomst van dit gesprek en 'vergeet' hoeveel andere situaties er in de toekomst nog zullen ontstaan die invloed hebben op zijn gevoel. (Wilson, T. & Gilbert, D., 2005).

Ten tweede heeft dit te maken met zogenaamde copingstrategieën waarover we als mens beschikken. Met coping wordt bedoeld; de manier waarop we met gebeurtenissen omgaan. Zonder dit te weten, beschikken we over een heleboel van deze strategieën die ingezet kunnen worden als we psychologisch leed ondervinden. Onze psyche regelt dit zelf, net zoals het lichaam dit doet bij lichamelijke aandoeningen. Denk aan een schaafwond; deze kan flink pijn doen. Ons lichaam zorgt ervoor dat het bloeden stopt, dat er een korstje op de wond komt en dat de pijn overgaat. Mensen weten niet dat zij over zoveel copingstrategieën beschikken; zij weten niet dat ze juist hierdoor beter met gevoelens om kunnen gaan. Dat ze - door deze strategieën - veel flexibeler zijn dan ze zelf denken. Onze hersenen zetten vanzelf deze strategieën in wanneer dit nodig is; ze zijn uitstekend in staat om te reageren op onverwachte situaties (Fiske, S., 2004).

Affective forecasting in het dagelijks leven

Als je relatie net verbroken is en verdriet zich van je meester heeft gemaakt, is het moeilijk te geloven dat betere tijden komen. Toch is dit zo. Je mag erop vertrouwen dat ook jouw psyche een strategie ontwikkelt om met de negatieve situatie om te gaan, waardoor de negatieve emotie minder lang aanhoudt dan je denkt.

Andersom is het ook zo. Als je eenmaal de loterij hebt gewonnen, zul je merken dat je ook dan weer nieuwe wensen krijgt. Hoewel je vooraf dacht volledig gelukkig te zijn na het winnen van de loterij, blijkt dat je in de praktijk snel aan de situatie went en je minder lang gelukkig voelt dan je vooraf dacht.

Het blijkt dat we dus niet alleen over een lichamelijk immuunsysteem beschikken, maar ook over een psychologisch immuunsysteem. Omdat dit systeem vooral onbewust functioneert, staan mensen hier niet bij stil. Dat ons lichaam reageert vinden we logisch. Dat onze psyche reageert niet. Waarom? Mensen denken dat ze hun psyche vooral zelf reguleren. Affective forecasting heeft aangetoond dat dit niet zo is.