De psychosociaal werkende

De psychosociaal werkende( HBO opgeleid) is een vrij onbekend fenomeen. In onderstaand artikel zal ik in kort bestek trachten uit te leggen wat het beroep inhoudt en welke plaats het inneemt in hulpverlenersland. Belangrijkste kenmerk van de benadering van een psychosociaal werkende is het werken met gezinnen. Hij richt zich met name op clienten met een lagere sociaal economische status.

Een psychosociaal werkende is in de eerste plaats een gezins- relatietherapeut

In bovengenoemde hoedanigheid is het de primaire taak van de PSW om hulp te bieden wanneer de onderlinge relaties, de zakelijke relaties en de maatschappelijke relaties zijn verstoord.

In de praktijk zal het vaak voorkomen dat een van de gezinsleden als de zogenaamde geidentificeerde client naar voren wordt geschoven. Hij of zij is degene die de problemen veroorzaakt. Hij is als het ware het zwarte schaap. Vaak zal al spoedig- na een eerste kennismaking met het gezin- blijken dat het systeem als geheel het probleem vormt.

Om dit te verduidelijken een voorbeeld:

Vader en moeder onderhouden een afstandelijke relatie met elkaar. Dat hoeft op zichzelf geen problemen te geven, maar het kan wel zijn weerslag hebben op de andere gezinsleden. Wanneer nu een van die gezinsleden voelt dat er in de affectieve sfeer tussen vader en moeder iets niet in de haak is, kan hij of zij daar op allerlei manieren op reageren, afhankelijk van de leeftijd, het karakter en de persoonlijkheid.Een van de mogelijkheden zou kunnen zijn dat hij op school voor problemen zorgt. Is dit eenmaal het geval, dan heeft het gezin, waarin wellicht op diverse niveaus nog allerlei andere problemen spelen , zijn eigen zwarte schaap.

Een probleem van een van de gezinsleden kan niet los worden gezien van het gezin, waar hij of zij deel vanuit maakt

Dat is het belangrijkste uitgangspunt! Het ligt naar mijn overtuiging ook voor de hand, omdat mensen elkaar nu eenmaal beinvloeden. Er vindt interactie plaats. Een ander uitgangspunt werd reeds gememoreerd. Problemen kunnen zelden los worden gezien van de problemen die ouders onderling met elkaar hebben. De cirkel is rond, wanneer blijkt dat de ouders er zelf kennelijk ook niet uitkomen.

Belangrijkste taken van een PSW

Het ligt op de weg van de PSW om het zogenaamde rechtvaardige leiderschap van de ouders en een constructief lidmaatschap van het kind te herstellen. Dat is een ingewikkeld proces en vergt een toelichting. Een rechtvaardig leiderschap kan worden gezien als een wijze van opvoeding, waarin de ouders in de dagelijkse omgang met elkaar laten zien dat zij als een "team" leiding geven aan hun kinderen. Vanzelfsprekend kiest iedere ouder daar zelf de stijl voor die bij hem past. Echter, wanneer evident is dat deze stijl ten koste gaat van de kinderen is een bijstelling noodzakelijk. Daarbij is vanzelfsprekend niet het uitgangspunt dat ouders bewust kiezen voor een averechts uitpakkende wijze van leiding geven aan een gezin. Kennelijk is een dergelijke funeste houding in de loop der jaren ontstaan en is hulp nodig om de harmonie te herstellen.

De legitimiteit van de positie van de ouders moet als het ware worden hersteld. De PSW zal hierbij te allen tijden moeten vermijden de ouders te wijzen op de fouten die zij maken, maar zich vooral moeten richten op datgene wat wel goed gaat. Vervolgens dient hij te kijken op welke wijze hij deze constellatie zodanig kan uitbouwen dat de verstoring in het gezin opgeheven -, dan wel hanteerbaar gemaakt kan worden.

Wanneer de harmonie eenmaal is hersteld ligt het voor de hand dat het kind vanlieverlede een constructievere rol binnen het gezin zal gaan vervullen.