Oost west, thuis best: wat zeggen 'thuis' en 'thuisgevoel'?

Thuis is voor iedereen verschillend, maar we hebben wel allemaal dezelfde basisvoorwaarden nodig om ons thuis te kunnen voelen. Oost west, thuis best is een combinatie van veiligheid, vertrouwdheid, voorspelbaarheid, de situatie kunnen overzien. Je merkt pas hoe belangrijk dat thuisgevoel is als je jezelf niet meer thuis voelt. Door het wegvallen van contacten kunnen mensen eenzaam worden en zich niet langer thuis voelen in de eigen vertrouwde omgeving. Om ons thuis te kunnen voelen moeten we ons veilig voelen op de plek waar we wonen, eveneens speelt controle een belangrijke rol bij ons thuisgevoel.

Wat bepaalt of je je thuis voelt?

Je thuis voelen heeft te maken met wie jij bent, hoe je je leven inricht, wat jouw positie op deze aardbol is, de kwaliteit van je leven en hoe jouw verbondenheid met de rest van de wereld is. Thuis is een persoonlijk gevoel, maar je kunt dit gevoel ook met andere mensen delen. Je thuis voelen is een existentiële emotie waarvan je pas ontdekt hoe belangrijk het is op het moment dat jij jezelf niet meer thuis voelt omdat jouw thuisgevoel onder druk staat. In het algemeen kun je dan ook zeggen dat bij gebrek aan een thuisgevoel je het gevaar loopt om meer stress te ontwikkelen. Toch kan het zo zijn dat wat voor de een veilig en vertrouwd voelt door een ander juist als bedreigend wordt ervaren.

Er zijn basisvoorwaarden die we allemaal nodig hebben om ons ergens thuis te voelen, dit is een combinatie van veiligheid, vertrouwdheid, voorspelbaarheid en de situatie kunnen overzien. Echter als je mensen vraagt wat thuis betekent zal iedereen daar verschillend op antwoorden.

Thuis is:

• een veilige haven
• waar je je geborgen kunt voelen
• waar je je kunt terugtrekken
• waar je jezelf kunt zijn
• de plek waar je de controle over hebt
• waar jij bepaalt wie er binnen mogen komen
• waar de mensen wonen waar jij van houdt
• waar je tot rust kunt komen
• de plek waar je aan bent gewend

Oost west, thuis best

Een mooi voorbeeld is Oost-Duitsland na de val van de muur. Al heel snel verlangden de Oost-Duitsers terug naar het oude communistische systeem, hierin was alles geregeld, iedereen was gelijk en iedereen had ook werk. Voor de bevolking voelde het vertrouwd, voorspelbaar en beheersbaar. Ze konden niet omgaan met hun pas verworven vrijheden, dit bracht ook concurrentie met zich mee waardoor het gevoel van solidariteit verdween.

Vooral in Noord- en West-Europa staan persoonlijke vrijheid en onafhankelijkheid hoog in het vaandel. Dit geldt zeker voor de grote steden. Wij hebben de neiging om wanneer het ons uitkomt om te gaan met gelijkgestemden, dat geeft ons een thuisgevoel.
Maar wat als die beheersbaarheid wegvalt en je geen netwerk van mensen meer om je heen hebt en je ook geen (nieuw) netwerk meer op kunt bouwen? In Nederland voelen steeds meer mensen zich eenzaam en door de vergrijzing zijn ook steeds meer mensen aan huis gebonden, waardoor ze zichzelf opgesloten voelen en ze zich niet langer thuis voelen in de eigen vertrouwde omgeving. Het onderhouden van relaties met andere mensen bij wie je je prettig voelt is daarom belangrijk voor je thuisgevoel.

Geen thuisgevoel zonder contacten

Dat verklaart ook waarom asielzoekers moeite hebben om zich in Nederland thuis te voelen. In Nederland moet iedereen onafhankelijk zijn maar zonder een netwerk en contacten met anderen zul je jezelf nooit ergens thuis voelen. Dat geldt helemaal als je uit een land komt waar individualiteit en onafhankelijkheid minder belangrijk zijn maar juist het samenzijn en er voor elkaar zijn. Als je je thuis kwijtraakt zullen mensen onmiddellijk beginnen om zichzelf in veiligheid te brengen en op zoek gaan naar een vaste plek om te wonen. Uiteraard gaat thuis niet om het gebouw, maar om het thuisgevoel, waarbij het belangrijk is om te kunnen gaan en staan waar je wilt.

Veiligheid en je veilig voelen

Mensen willen ook veilig zijn in de wijk, stad, het land waar ze wonen. Het land staat symbool voor het huis. Wij zijn van mening dat we meer rechten hebben dan migranten, want wij zijn de "echte" Nederlanders en wij zijn de bezitters van het huis. Over dat huis heb je de controle en kun je zelf bepalen wie er binnen mag komen.

Als je jezelf niet meer thuis voelt omdat je je bedreigd voelt uit zich dat op de volgende manieren:

• er bestaat angst voor verandering;
• men trekt zich terug in eigen kring; dit is makkelijker voor mensen met geld, niet zelden zie je dat rijke mensen hun domein of zelfs hun wijk hermetisch afsluiten van de buitenwereld.

Controle is belangrijk voor ons thuisgevoel

Aan alles wat we ondernemen zit een bepaald risico. Zaken kunnen verkeerd lopen, maar als je niets doet gebeurt er ook niets. We willen onze omgeving controleren, toch kan niemand alles in de hand houden, volledige controle bestaat nu eenmaal niet. Naarmate die behoefte om controle te houden sterker wordt neemt de angst ook toe, immers veel zaken zijn niet te voorspellen zeker als het om angst gaat.

Zaken die van invloed zijn op ons thuisgevoel:

• de economische crisis; we maken minder kans op een vaste baan
• onze gezondheid; in het algemeen voelen mensen zich meer thuis als ze gezond zijn en de kwaliteit van leven beter is
• terrorisme/oorlog; de dreiging komt steeds dichter bij huis

Uitdrukkingen waaruit het thuisgevoel spreekt

• Oost west, thuis best
• Zoals het klokje thuis tikt tikt het nergens
• Doe maar of je thuis bent
• Home is where the heart is
• My home is my castle
• Home sweet home
• There's no place like home