Je eigen identiteit zoeken

Het is niet eenvoudig om je eigen identiteit te omschrijven. Een mens heeft verschillende identiteiten. Er is een persoonsidentiteit, maar ook een erfelijke identiteit. Daarnaast zijn er nog sociale, culturele en nationale identiteiten. De identiteit wordt vaak bepaald door uiterlijke factoren: tot welke groep behoort een persoon of wat is iemands beroep? Het beeld dat anderen van je hebben, hoeft helemaal niet overeen te komen met de werkelijke eigen identiteit. Er kan sprake zijn verkeerde beeldvorming en stereotypen. Mensen kunnen ook een verwrongen zelfbeeld hebben (gevoelens van minderwaardigheid of hoogmoed). Probeer het eigen “zelf” te ontdekken met de zwakke en sterke kanten van je karakter. Het zal je helpen om beter te functioneren als je een meer zuiver zelfbeeld hebt. Kortom, de vraag is: wie ben ik?

Wie of wat bepaalt de identiteit?

Je leven wordt voor groot deel bepaald door de vraag: wie ben ik? Er zijn drie antwoorden op deze vraag waardoor je je meestal laat leiden: je bent wat je doet, je bent wat anderen over je zeggen en je bent wat je bezit. Hoe mensen tegen je aankijken, wordt anders gezegd dikwijls bepaald door je succes, je populariteit en je macht in bezit, geld (Henri Nouwen). Echter ga op zoek naar je eigen werkelijke persoonsidentiteit die niet gedefinieerd wordt door anderen.

Reputatie is kwetsbaar

Je bent je niet altijd bewust hoe kwetsbaar je bent. Plotseling word je ernstig ziek, je vrouw gaat uit met een ander, je mooie zaak gaat failliet, verhoudingen worden verstoord door leugens en ruzie, de kinderen komen niet meer thuis, enz. De eigen identiteit kun je maar moeilijk opbouwen op grond van wat de mensen van je zeggen of wat je allemaal wel niet gepresteerd hebt. Het kan ook zijn dat je jezelf geweldig vindt (zelfoverschatting) of dat je juist heel min van jezelf denkt en wakker ligt over eigen functioneren (zelfonderschatting). Ontdek je eigen zelf los van wat anderen over je oordelen en wat je van jezelf denkt. Probeer eerst de eigen kwaliteiten te vinden.

Benoem je eigen positieve kwaliteiten

Elk mens heeft sterke en zwakke kanten. Het zal je helpen, wanneer je je eigen positieve kwaliteiten ontdekt en benoemt. Kwaliteiten die echt bij jou horen en waarvan je kunt zeggen: zo ben ik, dat typeert mij. Positieve kwaliteiten kunnen zijn: daadkrachtig, betrouwbaar, behulpzaam, openheid, humor, ordenend, samenbindend, volgzaam, bescheiden, harmonieus, accuratesse, enz. Zoek de positieve sterke kant van je eigen zelf. Hoe meer je je bewust bent van je eigen kwaliteiten, hoe meer inspirerend je kunt zijn voor jezelf en anderen.

Kernkwaliteiten

Het zijn de kwaliteiten die tot je wezen behoren. Het zijn jouw specifieke sterktes die jou helemaal typeren en in feite altijd aanwezig zijn (verborgen of openlijk) en jouw identiteit kleuren. In het management spreekt men in dit verband vaak over kernkwaliteiten. De bedenker van het begrip kernkwaliteiten en kernkwadrant is Daniel Ofman. Hij benoemt de specifieke sterktes van een persoon, de kwaliteiten die een mens kenmerken (zie bronnen). Het zijn veelal ook de positieve kenmerken die een ander het eerst zal noemen als hij jou zou moeten typeren.

Maar het kan ook gebeuren dat jouw kwaliteiten niet worden gezien en gewaardeerd. Door je bewust te zijn van je eigen kwaliteiten ben je in staat om beter te functioneren en met anderen te communiceren. Neem eens de tijd, eventueel met een coach, om aan zelfreflectie en zelfanalyse te doen.

Kernkwadrant

Door gebruik te maken van het zogenaamde kernkwadrant ontdek je eigen kernkwaliteiten, maar ook je valkuil, uitdaging en allergie. Voorbeeld: Je kernkwaliteit is flexibiliteit. Je valkkuil is: wispelturigheid (teveel van het goede). Je allergie is: starheid (tegenovergestelde van jouw kwaliteit) en je uitdaging (waar je meer van nodig hebt, verbeterpunt) is: ordelijkheid. Het invullen en overdenken van het eigen kernkwadrant kan je helpen om beter om te gaan met moeilijke mensen en tegelijk blijf je zelf werken vanuit je eigen positieve kwaliteit en ben je meer alert op valkuilen.

Vorming van de persoonlijke identiteit

De opvoeding en de gebeurtenissen in je jeugdjaren hebben een grote invloed op de ontwikkeling van je persoonlijke identiteit. Erik Erikson noemt acht fasen in de identiteitsontwikkeling. De babyfase is reeds van belang: ontwikkeling van vertrouwen of wantrouwen. Heeft een kind voldoende “basic trust” of wordt die juist gemist? Na de kindertijd begint de adolescentie (14 jaar tot midden 20) waarin de identiteit wordt ontwikkeld of er is rolverwarring (identiteitscrisis). In de latere fase (jong volwassenheid, tussen midden 20 jaar tot 40) gaat het om de ontwikkeling van intimiteit of isolatie.

Het kan zijn dat bepaalde kwaliteiten in je jeugd door allerlei oorzaken niet tot ontwikkeling zijn gekomen. Ze werden niet gestimuleerd of misschien wel onderdrukt. Echter een mens hoeft zich niet blijvend een slachtoffer te voelen van het verleden. Je kunt je eigen leven richting geven en je bent niet de automaat van je eigen instincten en alleen het product van beschadigingen en teleurstellingen. Probeer door de identiteitscrisis heen je eigen positieve zelf te vinden.

…in het sociale oerwoud van het menselijk bestaan is het niet mogelijk zich levend te voelen zonder het besef van identiteit" (Erik Erikson).


Zelfonderzoek

Het is jammer dat mensen zo weinig de tijd nemen tot zelfonderzoek. Wil je de rest van je leven blijven zoals je nu bent? Wil je veranderen? Als je groei wenst van je persoonlijkheid is het noodzakelijk om in het diepst van je wezen te kijken. Wees eerlijk over je zwakke en sterke punten. Benoem de beschadigingen, angsten en frustraties. Welke negatieve stemmen hebben je leven beïnvloed? Luister je nog steeds naar hen? Blijf je hangen in het verleden of wil je een werkelijk nieuw begin maken?

Er zijn drie principes waardoor een mens meer zelfvertrouwen kan geven: ken jezelf, aanvaard jezelf en wees jezelf. Het kan zijn dat je een verwrongen zelfbeeld hebt door bepaalde ervaringen. Gevoelens van onbekwaamheid kunnen er zijn dikwijls zonder enige grond. Je hoeft geen laag beeld van jezelf te hebben. Te hoog denken van jezelf werkt ook niet. Besef dat ieder mens gaven heeft en dat anderen dingen beter kunnen dan jij. Dat hoeft geen probleem te zijn, omdat jij ook een gave hebt die anderen missen. Zo kunnen mensen elkaar aanvullen en hebben ze dus elkaar hard nodig.

Gaven zijn dus complementair en de een kan niet zonder de ander. Een ieder heeft een talent, maar ook zijn beperking. Het komt erop aan om met de gegeven talenten vruchtbaar te werken. Zoek je schatten en mogelijkheden in je eigen identiteit. Talenten kunnen worden ontwikkeld die jaren verborgen bleven. Er wordt gezegd dat de meeste mensen nog geen tien procent bereiken van wat met hun gaven mogelijk zou zijn geweest. Sommigen beginnen in hun ouderdom aan schilderen en ze blijken dat fantastisch te kunnen! Laat je niet ontmoedigen door wat anderen van je zeggen en wees niet bang om met je gaven te woekeren. Beter laat dan nooit.

Een nieuwe identiteit?

Zelfs in je beste doen blijf je onvolmaakt en kun je struikelen. Bepaalde fouten en beschadigende ervaringen uit het verleden kun je niet ongedaan maken. Je karakter kan blijvend aangetast zijn door allerlei vervelende ervaringen. Daarom wijzen christelijke schrijvers, zoals Neil T. Anderson en Henri Nouwen, op de nieuwe identiteit die je kunt vinden in God (zie bronnen).

Je identiteit wordt dan niet gevormd door wat anderen van je zeggen of door het beeld dat je van jezelf hebt, maar door wat God van je zegt, namelijk: je bent geliefd. Je identiteit wordt dan ook niet bepaald door je gedrag. Het is precies andersom: je gedrag wordt bepaald door je identiteit die je hebt door God: je bent waardevol en een kind van God (Neil T. Anderson). Allerlei stemmen zijn luid en aanhoudend en laten je in een val lopen: de val van de zelfafwijzing (Henri Nouwen). De waarheid over ons leven is dat we geliefden zijn. Streef er naar die waarheid gestalte geven: een geliefde worden.
© 2015 - 2024 Commandeur, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Zelfvertrouwen stimulerenHet is voor cliënten heel belangrijk dat ze zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren. Hoe zelfstandiger ze kunnen fun…
KernkwaliteitenKernkwaliteiten zijn eigenschappen van iemand die diegene zo uitstraalt en uitdraagt dat het echt bij hem/haar hoort. De…
Het kernkwadrant; kernkwaliteiten, valkuilen en uitdagingenHet kernkwadrant; kernkwaliteiten, valkuilen en uitdagingenDoor middel van het opstellen van een kernkwadrant kan een persoonlijkheid worden samengevat; waar liggen de sterktes en…

Ziekte: ziek, ziektewinst en de diagnoseZiekte: ziek, ziektewinst en de diagnoseHoe kijken patiënten tegen ziekte aan en hoe is dat voor artsen? Voor de meeste mensen geldt dat ze het niet prettig vin…
Rondom autisme: het omgekeerde Cassandra effectRondom autisme: het omgekeerde Cassandra effectWanneer men het heeft over een relatie waarin één van de partners autistisch is, wordt het Cassandra effect nog wel eens…
Bronnen en referenties
  • Robert A Liston, Kijk op mensen, 3 e druk 1978, ISBN 90 6069 223 3
  • Ralph Heynen, De kunst om als christen te leven, jaartal onbekend.
  • Henri Nouwen, Een parel in Gods ogen, 13e druk 2005, ISBN 90 209 6061 x- NUR 705
  • Neil T. Anderson, Overwinning over de duisternis, 4e druk 2000, ISBN 90 6067 750 i- NUGI 635
  • Daniel D. Ofman, Bezieling en kwaliteit in organisaties, 1992, ISBN 90 6325 491 1.
Commandeur (18 artikelen)
Laatste update: 14-06-2015
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Psychologie
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.