Wat onmacht met je doet

Als je het gevoel hebt machteloos te zijn, dan kan de geest vreemde dingen doen. Je zoekt naar de juiste “vorm” in je leven, ofwel hoe je graag je leven wilt leven (met alles wat daarbij hoort). Iets in dit kader wordt je – om wat voor reden dan ook – ontnomen zonder dat je wat aan de situatie kunt veranderen. In dit artikel gaat het niet zozeer om de reden van onmacht, maar wat het gevoel met je kan doen en hoe groot de impact kan zijn. Zorg – eventueel met hulp – voor herstel van evenwicht.

Wat is het?

Onmacht kan je en ernstig gevoel geven. Niet in staat te zijn om een situatie – waarin je om wat voor reden dan ook verzeild geraakt bent – te veranderen. Het kan mensen een down gevoel geven en soms zelfs volledig platleggen. Het is een behoorlijke vorm van inperking van “gelukkig zijn”(waar iedereen weer een eigen definitie aan kan geven).
De uitleg volgens de online woordenboeken is in grote lijnen als volgt:

• Machteloosheid
• Onvermogen
• Inperking levensvrijheid

Het gevoel

Onmacht voelt voor veel mensen als alle grip / alle controle weg en het proces niet kunnen beïnvloeden. De meeste mensen leven met controle, dat geeft een vorm van zekerheid, wat uiteraard maar heel beperkt is, maar het gevoel “oordeelt” anders. Als dit wegvalt, dan kan je er in berusten of je gaat dat doen wat je mogelijk weer die macht geeft waar je je goed bij voelt. Daarmee niet gezegd dat het om “grootste” macht vraagstukken gaat, het kunnen ook de kleine(re) aspecten van het leven zijn die je levensvrijheid inperken of je het machteloze gevoel geven.

Voorbeelden

• Het kan al om je eigen functie gaan waar een nieuwe leidinggevende met taken schuift en je de controle over je eigen functie denkt kwijt te raken. Het gaat in deze vaak niet eens over goed of fout, maar het gevoel van onmacht.
• Maar het kan ook gaan over als je geen baan hebt. Je kent je eigen kwaliteiten, maar de arbeidsmarkt is slecht en behalve frustratie kan het iedere keer naast die leuke baan grijpen een gevoel van onmacht geven. Immers, wat kan je nog doen om dit proces te keren.
• Het kan ook gaan over de thuissituatie waar jij of je partner niet prettig meer in de relatie zitten. Je ziet / voelt het bij je eigen partner of bij jezelf en je bent alle “normale” aspecten van een relatie al nagegaan en hebt niets kunnen ontdekken. Dat je je relatie af ziet glijden en er niets aan kunt doen, kan je een enorm gevoel van onmacht geven.
• Je kind heeft een verslaving ontwikkeld en je ziet je kind afglijden. Wat je ook doet, de situatie wordt niet anders en de pijn en onmacht dat je niets kunt doen, kunnen verstikkend werken.
• Maar ook een praktisch probleem als het kopen van een huis en het niet kunnen verkopen van je huidige huis. Welke interieurstilist je er op af stuurt, promotie die je maakt, verkoopbedrag wat omlaag gaat … je krijgt het niet verkocht en je “potje” waaruit je dubbele lasten komen, raakt leeg. Je weet niet meer wat te doen en met het einde in zicht, grijpt de onmacht je naar de keel. Er komt iets snel op je af je leven zomaar grootst zou kunnen verstoren.

Je kunt niet zeggen dat het een erger is dan het ander. Het gaat om het gevoel dat je je onmachtig voelt en dat kan in verschillende situaties het geval zijn.

Hoe kom je weer in je kracht?

Het proces overzien

Het is lastig om een machteloze situatie zomaar om te vormen. Immers, als je wist wat je zou kunnen doen, dan had je het wel gedaan. Wat wel kan is dat je hetgeen er nog te doen is, niet helemaal overziet. Dit kan allerlei oorzaken hebben en kan je jezelf ook niet verwijten. Soms overzie je door alles wat er speelt, het proces niet en kan een buitenstaander het – met enige afstand – beter bekijken.

Wat kan je wel?

Een ander aspect wat je uit die onmacht-situatie kan halen is dat je de focus legt op datgene wat je wel kunt. Wat je hiermee kunt bewerkstelligen is dat je door de focus van je onmacht te halen, ruimte in je hoofd krijgt en mogelijk enig moment het aspect van het proces overzien, weer boven tafel kunt halen. Daarnaast kan het je uit die “put” halen die onmacht heet. In die put blijf je immers alleen maar rondjes lopen en zal er niets veranderen. Focus op datgene wat je wel kunt, kan je gevoel veranderen. Dit kan je ook een vorm van kracht geven.

Tot slot

Onmacht is een vreselijk gevoel en als je er eenmaal in ronddraait is het niet eenvoudig er uit te komen. Soms komen mensen er wel zelf uit en soms lukt het ook niet en kan je de hulp van een professional inschakelen. Uiteindelijk doe je het dan ook zelf, alleen met wat hulp.