Transactionele Analyse

De Transactionele Analyse therapie onderzoekt de relationele contacten tussen twee mensen en tracht ze tot harmonie te brengen.

Ontstaan

Deze therapie werd aan het einde van de vijftiger jaren van de twintigste eeuw ontwikkeld door de Canadese psychiater Eric Berne (afkorting van zijn werkelijke naam Eric Bernstein) (1910-1970).

Principe

Het principe draait rond de communicatie tussen twee personen. Deze zgn. relationele contacten of uitwisselingen worden in dit systeem transacties genoemd, vandaar de naam Transactionele analyse. Bij deze transacties nu, nemen we een van de drie zijnswijzen of egotoestanden aan, de ouder, de volwassene of het kind. Deze egotoestanden vormen eigenlijk een totaliteit van gevoelens, die gekoppeld zijn met typische gedragspatronen. De andere partner in de transactie doet dit natuurlijk ook.

Combinaties

In een transactie tussen twee personen kunnen dus een aantal van deze combinaties ontstaan.

De ouder

• Dit is de exteropsychische toestand.
• In deze toestand is onze reactie een imitatie van wat onze ouders of leraars met ons gedaan hebben.

De volwassene

• Dit is de neopsychische toestand.
• Dit is de ideale toestand voor een volwassene. Hij reageert zoals een normaal, evenwichtig persoon met levenservaring.

Het kind

• Dit is de archeopsychische toestand.
• De persoon reageert zoals hij deed toen hij kind was, bijvoorbeeld met woede of schaamte wanneer hij werd terechtgewezen.

We moeten beseffen dat deze drie toestanden in feiten het naspelen zijn van eerder beleefde toestanden in relatie tot andere mensen. Wanneer we van toestand veranderen, is dit voor een ander merkbaar. Als we in de kind toestand treden, gaan we misschien naar omlaag kijken en stiller spreken, terwijl we bij het betreden van de volwassene toestand, we misschien met luide autoritaire stem gaan praten.

De levensposities

In relatie tot de ander zijn vier levensposities mogelijk:

• Ik ben OK – Jij bent OK
• Ik ben niet OK – Jij bent niet OK
• Ik ben OK – Jij bent niet OK
• Ik ben niet OK – Jij bent OK

Enkel de eerste positie behoort bij een volwassene. De andere drie behoren bij het kind. We moeten dus proberen die eerste na te streven.

De therapie

Zoals de naam zegt, is TA in de eerste plaats een analyse. Het gaat onderzoeken welke egotoestanden en posities bij elke transactie spelen. Bij Transactionele analyse sluit de therapeut een contract met de cliënt. Dit contract geeft het uiteindelijke doel van de therapie aan en de wijze waarop therapeut en cliënt dit samen gaan verwezenlijken.

Thomas Harris

De grote promotor, volgens sommigen eveneens vulgarisator van de TA is de Amerikaanse psychiater Thomas Harris (1910-1995). Met zijn boek Ik ben OK, jij bent OK bracht hij in 1969 de TA onder de aandacht van het grote publiek. In 1985 publiceerde hij een vervolg hierop: Blijf OK.

Harris vs. Berne

Een groot verschil tussen beide TA-auteurs is dat Berne er van uitgaat dat we allen worden geboren in de Ik ben OK-positie, terwijl Harris overtuigd is dat we starten vanuit de inferieure positie Ik ben niet OK, Jij bent OK.

Lees verder

• Psychotherapie: Wegwijs in de psychotherapieën (special)