Zien is onthouden

Zien is onthouden We kennen het allemaal wel, je komt ergens voor het eerst en de navigatie heeft je er feilloos naar toe gebracht. Ideaal … en toch lukt het menigeen niet een volgende keer zonder navigatie de route foutloos te rijden. Reden? We hebben het niet gezien, niet echt. Je hebt de route niet in je opgenomen, zoals je dat doet als je met een ouderwets kaartje naast je in de auto zelf zoekt, op bordjes kijkt, nog een rondje maakt en dan op de plaats van bestemming aankomt. Écht kijken dus.

Wat zie je?

Het begint met het gegeven dat kijken eigen altijd subjectief is. Je ziet wat je wilt zien en als je bijvoorbeeld denkt ergens een wit kunstwerk in een voortuin te hebben gezien, en je richt je daar ook daadwerkelijk op, dan kan je dat gezien hebben (in je hoofd). Toch kan blijken dat als je er later nog een keer langs rijdt, het geen wit kunstwerk is, maar bijvoorbeeld een grote witte lamp in de voortuin. Je ziet wat je wilt zien.

Daarnaast moet je zaken echt zien, om het te kunnen onthouden en om er vervolgens nog iets mee te kunnen doen. Neem het bewust in je op, anders maakt de geest er mogelijk iets anders van of je bent het totaal vergeten. Dat laatste zie je regelmatig gebeuren.

Werken de oren minder dan de ogen?

Mensen zijn over het algemeen visueel ingesteld en dit impliceert dat je iets het beste kunt onthouden als je het ook echt gezien hebt. Daarmee worden de oren niet uitgeschakeld, maar zien zet – aldus verschillende onderzoekers - beter vast in het brein. Soms is een hulpmiddel daarbij handig om het vast te “haken” in je hersenen (denk hierbij aan het boodschappenlijst maken).

Voorbeelden waar beelden een rol spelen

  • Je moet boodschappen gaan doen en je partner roept enkele zaken. Kans is relatief groot dat je het vergeet. Schrijf je vervolgens de boodschappen één voor één op een boodschappenlijstje en kijk je naar de woorden die je opschrijft dan is de kans al groter dat het beklijft. Echter, als je in de kast de betreffende verpakking ziet staan, dan is de kans dat je het gaat onthouden, nog groter.
  • De eerdergenoemde routebeschrijving werkt ook hetzelfde. Als je zelf moet navigeren kijkt je om je heen en van een kaartje naar een daadwerkelijke straat en je neemt van alles in je op. Een navigatiesysteem wijst je dan weer links en dan weer rechts en meer dan dat doe je niet. Je kijkt dus niet echt wat je in je omgeving ziet. Voor het verkeer veiliger, maar de kans is groot dat je het een volgende keer niet zonder navigatie kunt vinden.
  • Je komt ergens en je denkt “dit ken ik”, terwijl het toch echt de eerste keer is in je gedachten. Mogelijk ben je vele jaren geleden geweest en zit die herinnering niet meer in je hoofd, maar wel de omgeving. Dan heb je de omgeving – om wat voor reden dan ook – eerder goed in je opgenomen en/of was de impact groot.
  • Je moet iets doen wat je nog nooit gedaan hebt en iemand legt het je netjes uit. Dan ga jij het doen en blijkt het plots toch allemaal wat complexer. Ga je echter aan de slag met naast je de man of vrouw die het je uitlegt terwijl je ziet wat je zelf aan het doen bent, dan de kans van slagen veel groter is.
  • Bewust iets in je opnemen, zoals in een grote omgeving als het bos, kan herkenning opleveren terwijl het daar allemaal groen is. Iemand legt de te volgen route uit of je gaat achter op de fiets om de route te rijden. Echter, als je herkenningspunten in het bos bekijkt, volg je de route ook en beter dan achter op de fiets bij degene die het je uit wilt leggen. Herkenningspunten kan van alles zijn, denk aan een sterk afwijkende boom met vreemd blad zijn, een grillige boom waar een tak van afgebroken is of een plek op de grond waar mooie paddenstoelen een oude boomstronk opsieren. Een prima navigatiemanier.

"Zij die lezen weten veel, zij die kijken weten soms nog meer." Alexander Dumas

Op het netvlies gebrand

Dat lijkt er daadwerkelijk te hebben plaatsgevonden. Je kijkt ergens bewust naar, dus met je hersenen erbij, en het lijkt in je hersenpan te worden opgeslagen als een foto die je op op kunt roepen. Dit kan in feite voor alles werken en als je bepaalde zaken op wilt roepen, bijvoorbeeld je boodschappenlijstje, dan zou je dit feilloos kunnen doen zonder daadwerkelijk papiertje. Maar daar is wel een goede concentratie voor nodig en dat lukt vaak niet in de supermarkt.
Veel mensen om je heen en/of continue angst dat je toch maar niets gaat vergeten, maakt dat je je hoofd niet kunt “leegmaken” en kunt focussen op datgene wat je komt doen en de foto’s in je hoofd als het ware de revue laat passeren.

Tot slot

Daarmee niet gezegd dat alle mensen een fotografisch geheugen hebben, maar deze vorm van herkenning helpt wel heel nadrukkelijk in het proces van onthouden. Wat dus weer wel kan helpen als je moet studeren voor je examen. Ondersteun je studiemateriaal dus met voldoende foto’s die je ook daadwerkelijk in je opneemt.
Pas de methode toe waar je denkt er iets aan te hebben, maar combineer het altijd met voldoende concentratie, anders kunnen die foto’s net zo snel weer vervagen.
© 2014 - 2024 Annastaal, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Geheugen: Beter onthouden door eenvoudige techniekenGeheugen: Beter onthouden door eenvoudige techniekenJe geheugen heb je voor een groot deel zelf in de hand. Door enkele eenvoudige technieken toe te passen kun je veel zake…
Geheugen: Beter onthouden door associatie en visualisatieHet onthouden van een presentatie of toespraak wordt een stuk makkelijker wanneer je gebruik maakt van associatie en vis…
Beter Onthouden wat je Leest: 10 TipsBeter Onthouden wat je Leest: 10 TipsEen tekst lezen is niet hetzelfde als een tekst onthouden. Ons geheugen slaat niet automatisch alles op wat we lezen, ma…
Geheugen: Namen en gezichten beter onthoudenGeheugen: Namen en gezichten beter onthoudenNamen en gezichten onthouden is voor veel mensen moeilijk. Wanneer we aan iemand voorgesteld worden, vergeten we zijn of…

Het belang van sociaal zelfvertrouwenHet belang van sociaal zelfvertrouwenWat durf jij, hoeveel lef heb je om bijvoorbeeld in het openbaar te spreken? Kortom, hoe gaat het met je sociaal zelfver…
De werking van het geheugen: hoe sla je informatie op?Gedurende je hele leven moet je informatie opslaan. Soms gebeurt dat bewust, zoals op school, maar veel vaker onbewust.…
Bronnen en referenties
  • Universiteit van Toronto (2012)
Annastaal (2.955 artikelen)
Laatste update: 21-09-2016
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Psychologie
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.