Gedreven door angst

Nog relatief veel mensen leven hun leven deels of geheel gebaseerd op angst. Angst om kwijt te raken wat ze hebben, angst om ziek te worden en angst om niet dat te krijgen wat ze zo graag willen of menen recht op te hebben. Kortom, veel mensen leven het leven gedreven door angst. Ook al is dat niet een bewust proces, we hebben een soort mechanisme wat scharniert als we (dreigen) iets te moeten missen.

Wat heb je? … en wat heb je nodig?

Waar het feitelijk om gaat is wat je echt hebt als mens en wat je nodig hebt. Behalve eten en een dak boven je hoofd (zorgen voor je gezin), is belangrijk dat je de mensen waar je om geeft in de buurt hebt of gemakkelijk bereikbaar zijn (op wat voor manier dan ook). Echter, die basis hebben we al vele jaren geleden losgelaten.
Immers, als je meer gaat verdienen, ga je meer geld uitgeven aan de dingen die je mooi vindt, waar je vrolijk van wordt etc. Dat dit extra is, is sinds de doorontwikkelde consumptiemaatschappij ook min of meer losgelaten. Want het gaat niet alleen meer om die basis en wat extra, we willen steeds meer, de kwaliteit van leven staat onder invloed van wat we hebben of denken te moeten hebben.

Steeds meer willen

Daar zijn nogal wat mensen in doorgeslagen, mede op aangeven van de commercie onder het motto “kopen kopen kopen”, wat we ook vele jaren gretig gedaan hebben (en wat deels natuurlijk ook compensatie gedrag is). Alsmaar meer kopen en dus vergaren is op zich niet erg, maar er zijn drie “maren” aan gekoppeld, te weten:

• Het gegeven dat je het alleen voor jezelf en/of directe omgeving moet doen. Bijvoorbeeld een groter huis is leuk als je het je kunt veroorloven en je hebt de ruimte voor je gezin nodig, maar niet omdat een groter huis een volgende stap op de sociale ladder is of andersoortig oneigenlijke reden.
• Maar ook het gegeven dat wat je allemaal extra kunt kopen een cadeautje is. Accepteer niets als vanzelfsprekend, want dan kan het alleen maar tegenvallen in de toekomst. Bovendien een cadeautje krijgen of jezelf geven, is altijd omringt met blijheid en vrolijkheid.
• Koop iets, omdat het iets voor je doet. Blij worden door iets aan die ander te geven (of aan jezelf), maar compenseer er geen leegte mee. Vul eerst die leegte op. Leegte herken je door je wegebbende blijheid in geen tijd (na aankoopdatum). Dan is het alleen de kick van het kopen geweest en heeft het je geest even “gesust”.

Cadeau of recht hebben op…

Als er dus geen oneigenlijke redenen zijn waarom je gretig aan de consumptiemaatschappij deelneemt, is er nog niet zoveel aan de hand. Echter, voor de meeste geldt dat ze vinden dat ze er enig moment recht op hebben. Zo zijn er in enkele grote Europese steden op gemiddelde kantoren, in winkelcentra op universiteiten in 2012 een aantal grootschaliger steekproven genomen waar mensen concreet de vraag is voorgelegd waar ze angst voor hebben. Daar kwam, behalve ziekten en verlies van dierbaren, ook het verlies van hetgeen is opgebouwd, uit naar voren.

Dat impliceert dat we iets waar we slechts beperkt invloed op uit kunnen oefenen, zijnde de gezondheid en het verlies van dierbaren, ook iets waar wel volledig controle over hebben, als ernstig verlies zien en wat dus angst inboezemt, namelijk hetgeen we hebben opgebouwd (wat dat in de praktijk dan ook mag zijn).

We zien dit laatste dus niet als iets extra’s, maar als een verworvenheid. Verschillende mensen gaven teksten in de trend van: “Ik werk er hard voor, dus heb ik er recht op.” aan als reden. Dat er hard voor gewerkt wordt is evident en dat je je dat dus wat extra’s kunt veroorloven, is ook nog oké. Het gaat een stap verder als we denken daar ook recht in de toekomst aan te kunnen ontlenen. Bovendien geeft het de indruk dat degene die het zich niet kunnen veroorloven, dan misschien geen harde werkers zijn.
Dit alles met in het verlengde de angst om het kwijt te raken, want dat is nog het meest vervelende. Immers, je wordt dan gedreven door de angst dat je weer los moet laten wat je ooit had. Dan levert dat laatste weer de vraag op, in hoeverre dat erg is?

Loslaten

Loslaten is een mooi gegeven, maar voor de meeste mensen verschrikkelijk moeilijk. Immers, die luxe is lekker en daar wentelen we ons graag in. Als je die luxe vervolgens – om wat voor reden dan ook – weer los moet laten, dan is dat zuur en blijven relatief veel mensen hangen in “wat ooit was”. Terwijl je voor hetzelfde geld kunt denken “ik heb dit toch maar mooi meegemaakt”.
Dat is een heel andere insteek en geeft veel vrijheid, in ieder geval niet in die angst te hoeven leven. Immers, genieten wat je nu hebt en maar zien of je het straks nog hebt, is misschien in het begin niet gemakkelijk, maar na verloop van tijd geeft het je veel rust in het hoofd en kan je weer ademhalen, zonder die last van de angst mee te torsen. Kortom, loslaten geeft lucht … alleen gaat er voor de mensen die uit de westerse verzamelmaatschappij komen, relatief veel tijd overheen om het ook echt zo te gaan ervaren.

Waarom nog angst?

Als je dit soort stappen kunt zetten, maak je het behalve jezelf, ook de omgeving een stuk gemakkelijker. Je druk van moeten presteren is er af en je kunt het op de manier doen die bij je past. Misschien iets minder carrière gericht (of het gaat juist beter), misschien niet dat volgende nog grotere huis en bijpassende auto en misschien niet dat aanzien waar je een stukje van je eigenwaarde vandaan gehaald hebt.

Maar als al die angst losgelaten kan worden, zal je zien dat het uiteindelijk gemakkelijker gaat. Je vaart mee op de flow van het leven. De controle wordt niet angstvallig gehouden, maar je kunt de teugels wat laten vieren en dat voelt wel zo ontspannen. In veruit de meeste gevallen, gaat het stressniveau enorm omlaag.