Je rijk ruiken aan geuren

Hoe rijk ruik jij? Elke dag ademen we zo'n 23000 maal in en uit en verplaatsen we meer dan 430 kubieke meter lucht. Elke ademtocht gaat over onze area olfactoria. We ruiken of iets nog goed is om te eten. We keuren de geuren van elkaar. Onze reukzin werkt als haarlemmerolie. Ook ons hart, longen en bloed bevatten geurreceptoren! Alleen al het zien van parfum- en wijnruikers geeft aroma van wonderolie. Hoe doen ze dat?

Beschrijven van geuren

Dat is best moeilijk. We halen er alles bij: rokerig, zwavelig, bloemig, fruitig, zoet. Daarbij geven we onze ervaring: walgelijk, bedwelmend, misselijkmakend, afschuwelijk, hypnotiserend, aangenaam, heerlijk, opwindend. Na enige oefening kun je al je geursensaties in geuren en kleuren vertellen.

Hoe werkt de reukzin?

Als we iets ruiken, zweven geurmoleculen naar ons slijmvlies achterin onze neus. De 5 miljoen receptorcellen in het slijmvlies bezitten kleine trilhaartjes, de ciliën. Deze cellen vuren impulsen af naar het reukcentrum van de hersenen: geheugen (hippocampus), emoties (amygdala) en lichamelijke reacties (hypothalamus). De neuronen in de neus worden om de 30 dagen vervangen. Het reukslijmvlies is lichtgeel bij de mens en donkergeel bij dieren. Hoe donkerder geel hoe beter je kunt ruiken. Overigens hebben schaapherdershonden 220 miljoen receptorcellen, zij ruiken dus 44 maal beter dan de mens, een beetje bescheidenheid zou ons wel passen.

Het onthouden van geuren

Geuren onthoud je voor lange tijd. Stel, je moet iets van buiten leren en je laat je kamer naar bloemen of brandende wierook ruiken dan sla je twee vliegen in één klap. Je onthoudt de geur, de sfeer en datgene wat je hebt geleerd.

De zeven hoofdcategorieën van de geur

Geuren worden in zeven hoofdcategorieën verdeeld:

• muntachtig (pepermunt)
• bloemengeurachtig (rozen)
• etherachtig (peren)
• muskusachtig (musk)
• harsachtig (kamfer)
• rottend (rotte eieren)
• scherp (azijn)

Het ruiken van een parfum

Je ruikt eerst de 'topnoot', daarna het 'coeur' (hart) en tenslotte het 'fond' (bodem) dat het langst blijft hangen.

Wanneer ruiken we iets?

Acht moleculen van een stof zijn genoeg om een impuls naar een zenuweinde te zenden. We ruiken iets als veertig zenuweinden geprikkeld worden. In een gewichtloze ruimte ruiken en proeven we niets. Als je iets goed wilt proeven, moet je bewust uitademen. De lucht stroomt zo langs de reukreceptoren en je ruikt beter.

Vijf basissmaken

We proeven vijf basissmaken: bitter, zoet, zout, zuur en umami. 'Umami' komt van een Japans woord dat 'heerlijkheid' of 'hartig' betekent.

Nationaliteit en geur

Elke nationaliteit heeft een eigen geurvoorkeur.

• Duitsers houden van dennengeur
• Fransen van bloemengeuren
• Japanners van subtiele luchtjes
• Noord-Amerikanen houden van zware geuren
• Zuid-Amerikanen van sterke geuren

Vet en geur

Vet absorbeert geur. Ons haar bevat vet dus allerlei luchten en geuren blijven erin hangen. Leg je een ui naast boter dan zal de boter naar ui gaan ruiken.

Nieuw-Guinea

Leden van een stam in Nieuw-Guinea stoppen een hand onder elkaars oksel waarna ze die hand over hun lichaam strijken. Zo nemen ze de geur mee van hen van wie ze afscheid nemen. De Masai in Afrika voegen koeienmest toe aan hun haar: het haar krijgt een oranjebruine gloed en een krachtige geur. Zo zie je maar weer: een lekkere geur hangt af van cultuur, leeftijd en smaak. Ieder mens heeft trouwens een eigen specifieke geur zoals ieder mens ook een unieke vingerafdruk heeft. Sommige vrouwen houden een stukje appel onder hun oksel en geven het daarna aan hun vriend om het te ruiken. Ik zou zeggen: probeer het eens.

Katten en honden

Katten hebben geurklieren op hun wangen. Kopjes geven betekent dat ze zoveel mogelijk van je geur willen genieten. Een hond snuffelt niet zo maar, als hij aan een boom snuffelt weet hij precies welke hond daar is geweest, hij 'ruikt' leeftijd, geslacht, stemming en gezondheid. Als hij na een week terugkomt weet hij precies hoe het nu met de-hond-van-verleden-week is gesteld. Geef dus je hond de ruimte en de tijd voor veel 'leesplezier'.

Gelijktijdige menstruatie

Een feromoon is een signaalmolecuul dat boodschappen overbrengt tussen individuen van eenzelfde soort. Nu zit er zo'n feromoon in ons zweet. Als vrouwen lang naast elkaar leven zullen ze daarom 'automatisch' op dezelfde dagen menstrueren. Het is maar dat we het weten.

Bananen

Bananen geven etheen af tijdens het rijpen waardoor bananen in hun omgeving ook beginnen te rijpen.

Helen Keller

De in 1880 geboren Helen Keller was 19 maanden oud toen zij doof en blind werd ten gevolge van een hersenvliesontsteking. Dit belette haar niet ten volle van het leven te genieten. Met haar wonderneus ontwikkelde ze zich tot kampioenruiker. Zij kon een onweersbui vele uren van tevoren al ruiken aankomen.

Helen Keller: 'De mannelijke adem is sterker, intenser en gevarieerder dan die van de vrouw.'