Verwerken heftige ervaring

Iedereen maakt in zijn/haar leven een aantal heftige ervaringen mee en waar de een er al op jonge leeftijd mee geconfronteerd wordt, kan dat bij de ander op een later tijdstip het geval zijn. Maar om welke leeftijd het ook gaat, iedere heftige ervaring moet je op je eigen manier verwerken. Toch gaat het bij menig mens nogal eens fout met alle mogelijke gevolgen van dien.

Het een plek geven…

Het klinkt zo populair, maar de heftige ervaring ‘een plek geven’ is wel waar het om gaat. Je hoeft traumatische ervaringen niet te vergeten en ze vooral niet weg te drukken, ze maken deel uit van het leven. Om er in de toekomst geen last van te hebben (in die zin dat het je belemmert in je functioneren), is het wel van belang iets te doen met deze heftige ervaring.

Een film

Voor veel mensen kan een heftige ervaring zich met enige regelmaat in het hoofd afspelen als een film. Een film die maar niet wil eindigen én een film die je net iets te vaak voorbij ziet komen. Dit kan betekenen dat het je leven zelfs gaat beheersen of minimaal invloed heeft op je leven.

Op zich is het in eerste instantie niet eens zo’n vreemd gegeven, want een heftige ervaring als een film voorbij te zien komen, kan je ook helpen in je verwerking. Je ziet zaken in een ander daglicht, misschien zelfs wel objectiever (het proces is zo te overzien) dan wanneer je er bovenop staat. Bovendien zijn de hersenen in staat om een heftige ervaring iets bij te tekenen.

Kleur je herinnering

Als zich zo’n moment voordoet dan wordt je zintuiglijk en emotioneel centrum van het brein ingeschakeld. Het is een stortvloed aan beelden, geluiden, gevoelens en zelfs geuren die samen de herinnering weer tot een film in elkaar zetten en je laten herbeleven. Dit is het moment dat je, desgewenst, een herinnering aan kunt passen. Een scherp beeld of geluid kan je net een slag minder heftig maken in je eigen herinneringsfilm. Dat wil niet zeggen dat je je herinnering als een nieuw verhaal in elkaar zet, maar wel dat je bijvoorbeeld een prettiger gedeelte iets meer benadrukt, wat het heftigste wat naar achteren doet drukken. Als je dit doet en je bergt deze herinnering als zodanig op, dan zijn de scherpste kantjes er vanaf. Vaak onbewust werkt het proces van de herinneringsfilm al op deze wijze.

Te heftig

Als je dit bij heel erg heftige ervaringen ook zou kunnen doen, dan zou dat prettig zijn, maar dat lukt vaak niet. De meeste mensen proberen de herinneringen namelijk te mijden. Als deze dreigen de kop op te steken, worden ze als vanzelfsprekend weer onderdrukt. Het bijbehorende gevoel is vaak zo heftig dat we het moment wegdrukken, maar niet verwerken. Door er geen aandacht aan te geven, kom je ook niet toe aan het verwerken. Sterker nog, de herinnering blijft in de bestaande vorm min of meer hangen en kan zelfs regelmatig in de hoge gedachte terugkomen. Het bijtekenen van een herinnering en het dus juist niet wegdrukken is een proces wat je kunt leren, maar wat wel wat van je vergt. Als het je hoge gedachten beheerst, dit zijn je dagelijkse beslommeringen in de geest, dan kan het je dagelijkse leven beïnvloeden en dus zinvol om in ieder geval een poging te wagen en het niet te negeren.

Hoe verwerk je?

Iedere heftige ervaring verwerk je het snelst door er over te praten, de een zal dit meer doen dan de ander, maar het volledig in de eigen geest verwerken, werkt in principe voor bijna niemand. Er over praten geldt dus ook als het als een film in de geest rond blijft hangen. Wat hier wel van essentieel belang is dat je volledig vrij kunt zijn in het vertellen en dat wil weer zeggen dat je met iemand in gesprek moet gaan die je honderdprocent moet kunnen vertrouwen. Er mag niets ‘achterblijven’ in de geest, omdat je niet zeker weet of je hem of haar kunt vertrouwen. Dat stagneert het proces en de verwerking wordt niet maximaal doorgezet.

Waar de een een bekende in zal zetten die hij of zij als totaal betrouwbaar definieert, zal de ander juist een onbekende – bijvoorbeeld een professional – inzetten. Een bekende kan variëren van een nauw familielid tot een goede vriend of vriendin. Bij de onbekende maakt het niet uit en kan variëren van een psycholoog, psychotherapeut tot vrijwilliger van een bepaalde instantie is. Hij of zij moet voelen als absoluut te vertrouwen en in dit geval dus onbekend voor de persoon in kwestie. Ook de getrainde vrijwilligers van bijvoorbeeld slachtofferhulp zijn regelmatig een goed luisterend oor. Zit het dieper en heb je een psycholoog of psychotherapeut nodig, dan kunnen zij ook vaak gespecialiseerde mensen aanraden.

Tot slot

Van belang dus dat je die alsmaar afdraaiende film of ‘bijkleurt’ of op een andere manier verwerkt. Een heftige herinnering moet niet in het hoofd rond blijven dolen, maar moet een plek krijgen. Aangezien de meeste mensen meerdere heftige ervaringen in het leven te verwerken krijgen en je toch nog wel op een prettige manier oud wilt worden, is het goed hier af en toe bij stil te staan en te overzien of die ‘rugzak’ alsmaar zwaarder wordt of dat je er af en toe ook iets uit kunt halen.