Het leven van Stalin

Stalin heeft veel gedaan in de geschiedenis van Rusland. Rusland had een achterstand van economie op de andere landen en dat wou Stalin zo snel mogelijk inhalen via de 5-jarenplannen. Ook was hij actief in de tweedewereldoorlog. Door Stalin zijn ongeveer 22 miljoen russen gestorven. Uiteindelijk is hij gestorven op 5 maart 1953.

De achtergrond van Stalin

Schooltijd

Stalin is geboren op 21 december 1879, in een klein stadje dat Gori heet. Dat ligt in Rusland. Zijn vader, Wisarion Dsjoegaswili, kwam uit Georgië en was schoenmaker. De moeder van Stalin was Jekaterina Geladse. Van de vier kinderen uit dit huwelijk bleef alleen de jongste in leven. En dat was Jozef Wissarionowitsj Dsjoegaswili. Later kreeg hij de naam Stalin. Doordat zijn vader een alcoholist was, had dat een nadelige invloed op Stalin en zijn moeder. Zijn vader stief in 1890 toen Stalin pas 11 jaar was. Hij zat op een basisschool waar hij zich niet thuis voelde. Maar omdat hij zelf niet werd gepest wou worden, ging hij anderen pesten. Hij hield erg van lezen. In een boekwinkel in Gori kon hij boeken krijgen die door de school verboden werd. In één van deze boeken kwam het romantische en wraakzuchtige karakter Koba voor. Nadat hij het boek uit had, was hij zo gek op dit karakter dat hij zijn vrienden dwong om hem zo te noemen. Toen hij klaar was met de basisschool gingen ze verhuizen naar Tiflis. Op de school waar hij toen terecht kwam waren hele strenge regels. Hij kwam daardoor in de problemen omdat hij vaak verboden boeken las. Stalin ging zijn eigen Marxistische groep oprichten omdat hij zich het meest aangetrokken voelde tot het Marxisme. In 1899 werd hij wegens opstandig gedrag van school getrapt. Sindsdien was hij illegaal bezig door zich in te zetten voor de politieke bewustwording van arbeiders in Transkaukasië. Een aantal keer werd hij gearresteerd en verbannen, maar steeds wist hij te ontsnappen.
In 1901 werd Stalin lid van een Georgische socialistische partijen en was druk bezig om het revolutionaire gevoel over te brengen bij de Georgische arbeiders. Hij kreeg een belangrijke rol in het plaatselijke comité. Een jaar later werd Stalin opgepakt voor revolutionaire activiteiten en werd verbannen naar Siberie. Maar hij slaagde er weer in om te ontsnappen en keerde terug naar de kaukasus.

Huwelijken
In 1904 trouwde hij met Jekaterina Svanidze en kreeg een zoon, Jakov. Zijn vrouw ging na 4 jaar na hun huwelijk dood. Tussen maart 1908 en maart 1917 was hij bij elkaar maar een anderhalf jaar vrij. Tijdens zijn verblijf in de gevangenis las hij veel over marxisme (communisme is afgeleid van het marxisme). Zijn zoon Jakov wou zelfmoord plegen maar dat mislukte. Stalin gaf niks om zijn zoon, want hij vond het niet eens erg dat zijn zoon zelfmoord wou plegen. Later werd Jakov door de Duisters gevangen genomen. Hij pleegde zelfmoord in een concentratie kamp door tegen een hoogspanningsdraad aan te lopen. Stalin kreeg bij zijn tweede vrouw Nadezjda Alliloejeva nog een zoon, Vasili Stalin, en een dochter, Svetlana Alliloejeva. Nadezjda stierf in 1932 aan een ziekte. Mogelijk heeft ze zelfmoord gepleegd door zichzelf neer te schieten na een ruzie met Stalin. Vasili ging bij de Sovjetluchtmacht en stierf omdat hij teveel alcohol dronk in 1962. Zijn dochter Svetlana emigreerde in 1967 naar de Verenigde Staten.

Stalin aan de macht

Tussen 1901 en 1917 bestond het leven van Stalin uit illegale activiteiten, vluchten met schuilnamen, schuiladressen en vervolgingen. Ook werd hij een paar keer gearresteerd, gevangen gezet en verbannen. In 1905 maakte Stalin voor het eerst kennis met Lenin. Als Stalin in de gevangenis zat, las hij veel. Hierdoor leerde Stalin veel van de Marxistische geschriften. Een belangrijk deel van de ervaringen die Stalin op deed kwamen door zijn onderbrekingen vanwege arrestatie, gevangenschap, verbanning en voortvluchtig. Weinig leiders van de bolsjewieken of de mensjewieken hadden dit ook allemaal meegemaakt. Daarom beval Lenin Stalin aan als een leider. In 1912 werd Stalin bij de partijconferentie tot lid van het Centrale Comité gekozen. Pas toen kreeg hij zijn naam Stalin. Dat betekent: Een man van staal. In 1917 kreeg hij een belangrijke rol bij de Bolsjewieken. 2 jaar later werd hij één van de leden van het pas opgerichte dagelijkse bestuur van de partij. In 1922 werd Stalin benoemd als secretaris-generaal. Lenin wilde dat graag omdat hij vond dat Stalin de discipline moest herstellen bij de Bolsjewieken. Stalin deed het vooral om zijn positie in de partij versterken, want hij wilde niet dat Trotski aan de macht kwam na de dood van Lenin. Stalin en Trotski hadden namelijk al jaren de strijd over wie Lenin op zou volgen. Daarom vormde Stalin een driemanschap met Zinovjev en Kamenev. Lenin ging dood in 1924. Stalin en Trotski hadden al jaren ruzie dus het werd na de dood van Lenin nog een hevige strijd. Het driemanschap stemde de ideën die Trotski maakte voor het land af. Daardoor werd Stalins positie steeds versterkt, en zo won hij uiteindelijk de strijd. Stalin werd de opvolger van Lenin.

De 5-jarenplannen

Voordat Stalin aan de macht kwam, heeft Lenin de ‘NEP’ ingezet. De Nieuwe Economische Politiek. Een combinatie van het socialisme en het kapitalisme. De staat had controle over de industrie, de bankzaken en transport. Maar de boeren mochten blijven werken op hun eigen boerderijen. De staat was wel eigenaar van het land. Lenin beloofde ook dat de boeren de grond zelf zouden krijgen. Dit systeem werkte redelijk goed. Er was meer voedsel voor de boeren en er waren spullen te krijgen in de winkels. Maar Stalin wilde een hele andere manier. Toen hij uiteindelijk aan de macht kwam in 1929 zei hij: ‘We liggen vijftig tot honderd jaar achter op de andere landen. Die landen zijn veel verder ontwikkeld.’ Stalin vond dat ze deze achterstand zo snel mogelijk moesten inhalen, anders zouden de andere landen ze misschien gaan vernietigen. Stalin had in 1928 al een manier gevonden om de economie van de Sovjet-Unie beter te maken. Dit moest gebeuren via industrialisatie en collectivisatie.
Dit plan groeide uit tot de eerste 5 –jarenplannen.
Industrialisatie betekent dat de mensen moeten verhuizen van het platteland naar de stad. Dat moest omdat in 1925 driekwart van de bevolking nog op het platteland woonde.
Collectivisatie betekent dat alle boerderijtjes grote, goed opgezette boerderijen moesten worden. Ze moesten zoveel mogelijk produceren. Dan moesten ze een groot deel van hun opbrengst naar een grote boerderij brengen, die je sovchozen noemde. Dat voedsel werd gebruikt om de industriearbeiders te voeden.
Er moest dus in vijf jaar een grote, zware industrie worden opgebouwd. In de plannen werd beschreven hoeveel elk bedrijf moest produceren en welk bedrijf het moest produceren. De collectivisering van de landbouw was niet zo succesvol. In het begin lieten veel boeren hun vee zelfs slachten, zodat de staat het niet kon afpakken. De ‘rijkere’ zelfstandige boeren (dat waren boeren die tenminste één dier hadden zoals een paard, koe of varken of een boer die andere boeren voor hem betaalt liet werken) werden koelakken genoemd. Ze stonden vaak in hoog aanzien in traditionele gemeenschappen en werden vermoord of opgepakt en weggevoerd naar werkkampen (goelag) of gevangenissen. In een razendsnel tempo moest opeens van alles opgebouwd worden. Hier was een hoop geld voor nodig. Dit geld werd verdiend door het exporteren van voedsel. De industriebedrijven konden met behulp van dit verdiende geld opgebouwd worden en het leger kon gemoderniseerd worden. Als arbeiders hard genoeg werkten, konden ze een soort promotie krijgen. Ze kwamen in de krant te staan en kregen een medaille. Ook kregen ze meer loon. Als ze dan nog meer hun best deden, konden ze een hogere functie krijgen in de partij. Zo wilde Stalin ervoor zorgen dat de arbeiders nog harder gingen werken. De manier waarop Stalin de 5 –jarenplannen van de economie doordreef, heeft miljoenen mensenlevens gekost en het land tijdelijk op de rand van de afgrond gebracht.

Het eerste vijfjarenplan van 1928 tot 1933 ging zo snel, dat eigenlijk alle plannen in 4 jaar waren afgewerkt. Dit vijfjarenplan was ook het belangrijkste, omdat het een stevige ondergrond moest vormen voor de opvolgende vijfjarenplannen. Maar met deze plannen ging het niet allemaal even goed. Het tweede vijfjarenplan sloot aan op het eerste plan en zorgde ervoor dat de ondergrond verstevigd werd. Het derde vijfjarenplan werd onderbroken door de Tweede Wereldoorlog. Het vierde plan zorgde er vooral voor dat Rusland weer opgebouwd werd na de oorlog. In het vijfde plan ging men hiermee door. Het zesde vijfjarenplan werd verworpen doordat de vraag naar beschikbare bronnen groter was dan het aanbod. Daarna ging Stalin dood. Na zijn dood waren er nog zes plannen geweest. Het laatste (twaalfde) plan was van 1986 tot 1990. Langzaam aan werd het hele economische systeem arm en de economie zakte totaal in.

De grote Zuivering

In 1934 (dat was dus onder de vijfjarenplannen) wilde een meerderheid van het kabinet Stalin’s persoonlijk bewind minderen. Als tegenactie begon Stalin de Grote Zuivering die ongeveer vier jaar duurde. Het ‘startsein’ om de Grote Zuivering te beginnen was de moord op een politieke tegenstander van Stalin. Dat was Sergej Kirov. Naast politieke tegenstanders werden talrijke trouwe partij- en staatsfunctionarissen, kunstenaars, wetenschappers en burgers omgebracht of in strafkampen opgesloten omdat men die beschuldigde van spionage, verraad en 'trotskisme'. Ook werd 70 % van de leidinggevende militairen vermoord. Er waren schijnprocessen zodat het voor de buitenwereld leek alsof het er in de Sovjet-Unie rechtvaardig aan toe ging. Op het hoogtepunt van deze zuiveringen weigerde Stalin ook een nieuwe grondwet aan te nemen, die de burgers meer democratische rechten en vrijheden zou geven. Doordat de Tweede Wereldoorlog in aantocht was, namen de zuiveringen toch geleidelijk af.

Stalin in de Tweede Wereld Oorlog (De grote vaderlandse oorlog)

Rond 1938 hielden de zuiveringen plots op: zo plotseling als ze waren begonnen, werden ze beëindigd. Stalins koers veranderde langzaam maar zeker. In 1939 verving hij minister van Buitenlandse Zaken Maksim Litvinov door Vjatsjeslav Molotov, die tevens sinds 1930 premier van USSR was. Litvinov, een gematigd man, probeerde als minister toenadering te zoeken tot het Westen om een blok te vormen tegen het nationaalsocialisme in Duitsland (Hitler) en het fascisme in Italië (Mussolini). Toen dit mislukte zorgde Stalin voor een verrassende wending. Op verzoek van Duitsland kwam het Molotov-Ribbentrop pact. Dat was een verdrag dat allebei de landen niet mochten vechten tegen elkaar. 30 november 1939 viel het Rode leger van Rusland Finland binnen. Deze duurde tot 12 maart 1940, deze is bekend als de Winteroorlog. Het was een gevolg van het Molotov-Ribbentrop pact. In geheim toegevoegde afspraken van de op 23 augustus 1939 getekende overeenkomst, werden de invloedssferen van de beide partijen bepaald. Finland werd in de geheime afspraken aan de invloedssfeer van de Sovjet-Unie toegevoegd.

Inval Polen

De Duitsers vielen Polen in september 1939 binnen. Op 17 september 1939 vielen ook de Russen Polen vanuit het oosten binnen. Dit was ook een afspraak van het Molotov-Ribbentrop pact. Hierna werd Polen verdeeld in een westelijk deel dat van de duitsers was en een oostelijk deel wat van de USSR was. Stalin gaf vervolgens in 1940 opdracht om vele duizenden Poolse krijgsgevangen te vermoorden, onder andere in Katyn. Toen de Sovjet-Unie eenmaal Oost-Polen had gekregen, begon het zich van de noordwestelijke toegangswegen tot zijn gebied te verzekeren, speciaal van de Baltische toegang via zee en land tot Leningrad. Tussen 28 september en 11 oktober 1939 werden de Baltische staten Estland, Letland en Litouwen gedwongen verdragen van wederzijdse bijstand te tekenen, op grond waarvan de Sovjets hun legers en marinebases binnen hun landsgrenzen mochten legeren. In feite behoorden de Baltische staten nu bij de Sovjet-Unie. De volgende logische stap was dat de Sovjet-Unie een soortgelijke "regeling" met Finland zou treffen.
Op 22 juni 1941 viel het Duitse leger de Sovjetunie binnen (Operatie Barbarossa). Het rukte razendsnel op. Meteen na het begin van de oorlog ging Stalin Rusland maken tot een samenleving van een volledige oorlogseconomie. Stalin riep de Russische bevolking op de tactiek van de verschroeide aarde toe te passen, verzetsacties te ondernemen en de industrie naar het oosten te evacueren. Hij spoorde de Russische bevolking bovendien aan om een vaderlandse oorlog te voeren, waarbij hij met geen woord sprak over het communistische ideaal.

Door zijn in 1936 aangenomen wet voor godsdienstvrijheid haalde Stalin de Kerk over, met de bedoeling om de vaderlandsliefde van het Russische volk verder aan te wakkeren.In oktober kwamen de Duitsers in Moskou. De grote evacuatie van honderden industrieën vanuit het westen van Rusland naar het Oosten was beslissend voor het winnen van deze oorlog. Daarnaast koos Stalin om gewoon te wachten tot de winter begon. Begin december 1941 stond het Duitse leger voor Moskou, en werd in een tegenaanval een paar honderd kilometer teruggeslagen. Dit was de slag om moskou. In het voorjaar 1942 ging Duitsland opnieuw aanvallen. In het zuiden trok een breed front honderden kilometers verder naar het oosten. Pas in de winter van 1942/1943 bij de slag om Stalingrad kregen de Russen de kans om aan te vallen en keerden de kansen. De slag om Stalingrad wordt gezien als een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog. Bij de Slag om Stalingrad die in februari 1943 plaatsvond kon Stalin het Duitse leger tegenhouden. Bij deze slag verloor Hitler zijn beste leger en Stalin duizenden militairen. Daarna ligt het initiatief bij het Rode Leger, dat de Duitsers uit Rusland verdrijft en in 1945 Berlijn verovert. Toch duurde het ruim twee jaar voor de Duitsers verslagen waren.

De oorzaken waarom de Duitsers zover in Rusland konden komen

De oorzaken waarom de Duitsers zover in Rusland konden komen waren o.a:

• - De Sovjetunie had zich in de jaren dertig zwaar bewapend, toch was het land niet goed op een oorlog voorbereid
• - Stalin had de meest ervaren officieren laten vermoorden
• - Stalin had zich laten misleiden door het niet-aanvalsverdrag die hij in 1939 met Hitler had gesloten.
• - Het gebrek aan voorbereiding kwam door een kenmerk van het totalitaire systeem: niemand durfde iets te doen met informatie die de leiding niet wilde horen.

De oorzaken waardoor de Duitsers niet verder kwamen

De oorzaken waardoor de Duitsers niet verder kwamen dan bijvoorbeeld Moskou en Stalingrad waren:

• - Stalin had vanaf 1929 een groot leger-industrie uit de grond gestampt, een prestatie die in een democratie nauwelijks denkbaar was geweest en daardoor bouwde de Sovjetunie tijdens de oorlog meer tanks en gevechtsvliegtuigen dan Duitsland.
• - De massale transporten van miljoenen mensen en honderden fabrieken van de Oeral naar Siberië waardoor ze niet konden worden aangevallen in Rusland.
• - Stalin verving de slechtste generaals door kundige militairen en hij luisterde naar zijn topmilitairen. Wat hij aan het begin van de oorlog niet wou doen.
• - Stalin slaagde er goed in de nationale gevoelens te bespelen
• - Stalin sloot weer vrede met de Russisch-orthodoxe kerk zodat hij ook de gelovigen achter zich kreeg.
• - Aan de vervolgingen en atheïstische propaganda kwam een eind

Europa wordt aan het einde van de Tweede Wereldoorlog opgedeeld in 2 gebieden. Het imperium van Stalin strekt zich over Oost-Europa uit (het Oostblok). In de loop van 1944 werden de toekomstige Oostbloklanden al gedeeltelijk door het Rode Leger ingenomen. Na de Duitse nederlaag in 9 mei 1945 werd Stalin gezien als de Grote Leider die de Grote Vaderlandse Oorlog had gewonnen.

Het einde van Stalin

Na de tweede wereldoorlog was erin Europa veel veranderd, en de Sovjet Unie had er meeste van geprofiteerd. Het land was een wereldmacht geworden samen met Amerika. Maar daardoor zijn er wel 22 miljoen russen gestorven. De terreur keerde terug en de Sovjetkrijgsgevangenen die uit de Duitse kampen waren bevrijd werden veroordeeld tot dwangarbeid in Siberië wegens "lafheid". Duitse en Japanse krijgsgevangenen werden overigens ook naar Siberië gestuurd, of moesten de schade van de oorlog helpen herstellen in grote projecten. De strafkampen liepen weer vol. Een van de redenen kan zijn dat Stalin zijn verwoeste land weer snel op wilde bouwen, een andere is wellicht Stalins angst dat oorlogshelden als Georgi Zjoekov populairder zouden worden dan hijzelf. Ondertussen gaf Stalin Lavrenti Beria opdracht tot het uitbreiden van het Russische atoomprogramma, wat in 1949 leidde tot de test met de eerste Russische atoombom.
In 1948 was in Tsjecho-Slowakije als laatste een communistische regering aan de macht gekomen. De Geallieerden sloeg de schrik om het hart. Stalin wilde echter niets meer dan een buffer in het oosten van Europa, en was eerder bang dat de geallieerden zouden aanvallen nu de Sovjet-Unie verzwakt was door de oorlog. Stalin probeerde hoever hij kon gaan, maar trok zich terug wanneer er serieuze problemen waren waardoor hij de Verenigde Staten gelijk gaf. In het oosten bezette hij Turkestan en Mantsjoerije dat hij op Japan had veroverd, wat Mao niet goed vond. Na besprekingen met de Chinese leider trok Stalin zijn troepen terug uit de gebieden en gaf deze terug aan China. In 1952 schreef hij de veel bediscussieerde Stalin-nota, waarin hij een neutraal en verenigd Duitsland voorstelde.
De landbouw en industrie was voor een groot deel verwoest. Daarom zorgde Stalin ervoor dat zijn volk het land weer opbouwde. Daar slaagde hij in, maar op het volk lag een grote druk om de vijfjarenplannen te voldoen. In 5 jaar zou dan de productie heel erg moeten stijgen. Er werd niet naar gekeken of er vraag was naar een product. De kwaliteit maakte ook niet uit, als de hoeveelheid maar groot genoeg was. Dit alles deden ze om de VS voorbij te gaan. Aan het begin van 1950 begon Stalin’s wantrouwen weer. Stalin had zijn voorbereidingen tot nieuwe zuiveringen al klaar liggen voor hij stierf op 5 maart in 1953. Niemand weet wat er precies gebeurd is maar volgens officiële berichten is hij gestorven aan een hersenbloeding.
Toch is dit niet helemaal duidelijk want in een krantenknipsel uit de Rijn en Gouwe van dinsdag 25 februari 2003 staat dat de Stalin een dodelijke injectie heeft gekregen van Lavrenti Beria om een nieuwe wereldoorlog te voorkomen. Beria zou in de gaten hebben gekregen dat Stalin hem uit de weg wilde ruimen omdat hij te machtig zou zijn geworden. Waarschijnlijk zou Beria er voor gezorgd hebben dat er geen arts bij Stalin kwam toen hij zo ziek was van de dodelijke injectie.
Toen men over de dood van de 'Vader der Volkeren' vernam, ging men huilend de straat op. In de enorme drukte die daarop ontstond werden duizenden mensen vertrapt. Na de dood van Stalin werd er drie dagen afscheid van hem genomen. Stalin werd met veel eerbetoon bijgezet in het mausoleum van het Kremlin naast het lichaam van Lenin.