Kabinet Lubbers I

Het kabinet Lubbers I was het eerste van de 3 kabinetten die werden geleid door premier Ruud Lubbers. Dit eerste kabinet was actief 4 november 1982 tot 1986 en werd gevormd door het CDA en de VVD.

Aanloop naar verkiezingen

Voorganger van het eerste kabinet Lubbers was het rompkabinet Van Agt III, bestaande uit de CDA en D66. Dit 'overgangskabinet' was nodig na de val van het tweede kabinet Van Agt, waaruit de PvdA was opgestapt. De ministers van de PvdA hadden hun portefeilles ingeleverd nadat deze zich niet konden vinden in de bezuinigingen die in de minsterraad werden besloten in mei 1982.

Op 13 mei 1982 boden de PvdA-ministers hun ontslag aan bij de koningin, waarna van 29 mei tot 4 november het tijdelijke kabinet Van Agt als minderheidskabinet de honeurs waarnam.

Verkiezingen en vorming

Met de verkiezingen van 1982 wist het CDA zijn zetelaantal van 48 nagenoeg te handhaven, ze hielden er 45 over. Ditmaal werd een meerderheid gevonden door samen te werken met het VVD, dat met 36 zetels een meerderheid van 81 zetels vormde met het CDA. Door de relatief plotselinge aankondiging van Dries van Agt dat hij aftrad als CDA-kopman, kwam Ruud Lubbers in beeld als minister-president.

Na de mislukte pogingen van informateur Jos van Kemenade van het Pvda werd Willem Scholten namens het CDA de nieuwe informateur. Dit leidde na 30 dagen tot het aanstellen van formateur Ruud Lubbers, die er na 6 dagen uit was met de VVD. In totaal duurde het gehele formatie-proces iets minder dan 2 maanden. Op 4 november 1982 werd het kabinet beëdigd.

Belangrijkste beleidspunten

Het kabinet trad aan op een moment dat Nederland flinke bezuinigingen door moest voeren. De economie verkeerde al enige tijd in een dip en dit had een grote werkeloosheid tot gevolg, ook de overheidsschuld was ver opgelopen. Er werden zodoende ook grote bezuinigingen doorgevoerd en er werden taken van de overheid geprivatiseerd. Zo werd de PTT ondergebracht bij de Postbank N.V. Ook werd er bezuinigd op de sociale zekerheid en salarisen van ambtenaren, wat tot veel weerstand leidde.

Tijdens de kabinetperiode kwam er ook groot verzet over het plaatsen van Amerikaanse kruisraketten, wat vooral door grootschalige demonstraties werd gekenmerkt. Verder werd onder meer het gebruik van de katalysator voor auto's verplicht gesteld, om zure regen te bestrijden, en werd er een perlementaire enquête gehouden naar de RSV-werf.

Afloop en vervolg

Het kabinet Lubbers I zat de termijn van 4 jaar uit en won ondanks de grootschalige bezuinigingen flink met de verkiezingen van 1986, ze gingen van 45 naar 54 zetels. De VVD verloor 9 van hun 36 zetels maar kon dus alsnog met hetzelfde aantal van 81 zetels samen met het CDA een nieuw kabinet Lubbers II vormen. Dit kabinet diende de rit echter niet geheel uit en zou worden opgevolgd door het kabinet Lubbers III, dat werd gevormd door het CDA en PvdA. Dit zou het langstzittende kabinet na de Tweede Wereldoorlog worden en had een meerderheid van liefst 103 zetels; 68% van de kamer.

Ministers en staatssecretarissen

Ministers:

• Minister-president/Algemene Zaken: Ruud Lubbers (CDA)
• Vice-president/Economische Zaken: Gijs van Aardenne (VVD)
• Buitenlandse Zaken: Hans van den Broek (CDA)
• Justitie: Frits Korthals Altes (VVD)
• Binnenlandse Zaken: Koos Rietkerk (tot overleiden op 20-02-86), Frits Korthals Altes als interim tot 12-03-86 en vervolgens Rudolf de Korte (allen VVD)
• Onderwijs en Wetenschappen: Wim Deetman (CDA)
• Financiën: Onno Ruding (CDA)
• Defensie: Job de Ruiter (CDA)
• Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer: Pieter Winsemius (VVD)
• Verkeer en Waterstaat: Neelie Smit-Kroes (VVD)
• Landbouw en Visserij: Gerrit Braks (CDA)
• Sociale Zaken en Werkgelegenheid/Nederlands-Antillianse Zaken: Jan de Koning
• Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur: Elco Brinkman
• Ontwikkelingssamenwerking: Eegje Schoo (VVD)

Staatsecretarissen:

• Buitenlandse Zaken: Wim van Eekelen (VVD)
• Justitie: Virginie Korte-van Hemel (CDA)
• Binnenlandse Zaken: Marius van Amelsvoort (CDA)
• Onderwijs en Wetenschappen Nell Ginjaar-Maas (VVD) en Gerard van Leijenhorst (CDA)
• Financiën: Henk Koning (VVD)
• Defensie: Jan van Houwelingen (CDA), Charlse Schwietert en Willem Hoekzema (VVD)
• Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer: Gerrit Brokx (CDA)
• Verkeer en Waterstaat: Jaap Scherpenhuizen (VVD)
• Economische Zaken: Frits Bolkenstein (VVD) en Piet van Zeil (CDA)
• Sociale Zaken en Werkgelegenheid: Annelien Kappeyne van de Coppello (VVD) en Louw de Graaf (CDA)
• Landbouw en Visserij: Ad Ploeg (VVD)
• Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur: Joop van der Reijden (CDA)