De Europese verkiezingen en Het Europees Parlement

Tussen 4 en 7 juni 2009 mogen 375 miljoen kiezers in de 27 EU landen (waarvan in een aantal landen de kiezers overigens geen keuze hebben, maar een verplichting) naar de stembus om een nieuw Europees Parlement te kiezen. Het is sinds 1979 de zevende keer dat inwoners van de EU mogen kiezen. Waaruit bestaat het Europees Parlement? En waarvoor kiezen mensen het Europees Parlement?

Nu nog 27 leden uit Nederland, straks 25

Het Europees Parlement telt nu nog 785 leden, maar na de verkiezingen 736. Dat zijn er 25 uit Nederland (nu nog 27). Voor elke Nederlandse zetel is dus 4 procent van de stemmen nodig. In Nederland wordt gestemd op donderdag 4 juni, maar de meeste EU landen gaan op zondag 7 juni naar de stembus.

Politieke partijen

De fracties in het Europees Parlement zijn niet samengesteld naar nationaliteit. De leden komen uit verschillende lidstaten en zijn tevens van uiteenlopende politieke kleur. De grootste partij momenteel is de christendemocratische Europese Volkspartij. Deze heeft 288 van de 785 zetels. Daarna komt de Europese Socialistische Partij met 217 zetels. De Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa hebben 100 zetels.

Milieubewusten en uiterst linkse partijen

Daarnaast zijn er fracties voor milieubewusten, christenen en uiterst linkse partijen. Ook zijn er 30 leden die op zichzelf staan en niet georganiseerd zijn. Overigens is het voor partijen wel belangrijk dat ze bij een grotere fractie. Zij verdelen namelijk de voorzitterschappen van commissies en hebben veel meer spreektijd tijdens debatten.

Vertegenwoording vanuit Nederland

• Vanuit Nederland zitten er momenteel 7 CDA-ers het Europese Parlement. Zij zitten in de Europese Volkspartij fractie.
• De 7 zetels van de PvdA zitten in de Europese Socialistische Partij fractie.
• De VVD heeft met 4 leden zitting in de fractie van de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa.
• D66 zit met 1 zetel in de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa.
• Groen Links zit met 2 zetels in de Groenen Fracti.
• De ChristenUnie/SGP heeft met 2 man zitting in de fractie Democratie en Diversiteit.
• De SP ten slotte heeft zitting in de fractie van de Europees Unitair Links fractie.
• Europa Transparant hoort bij de Groenen. Deze laatste partij heeft 2 zetels.

Europees Parlement is een besluitvormend orgaan

Het Europees parlement is een besluitvormende instantie van de Europese Unie. De andere twee zijn:

1. De Europese Commissie (treedt op als algemeen bestuur en heeft het recht om Europese wetsvoorstellen te doen)
2. De Raad van Ministers (daarin overleggen de 27 lidstaten met elkaar en bespreken ze wetten en keuren ze goed)

Gebieden waarover beslist wordt

Het Europees Parlement beslist mee over meer dan 65 procent van alle wetsvoorstellen. Daarbij gaat het dan onder andere om:

• Milieubeleid
• Verkeer
• Immigratie
• Interne markt

Het verlagen van de tarieven voor mobiele bellen binnen de Europese Unie komt bijvoorbeeld uit de koker van het Europees Parlement. Ook moet het Europees Parlement de EU begroting goedkeuren.

Adviserende rol

Over andere kwesties mag het Europees Parlement alleen maar adviseren. Besluiten over bijvoorbeeld landbouw of buitenlands beleid moeten nu nog gemaakt worden door de Raad van Ministers. Als het verdrag van Lissabon overigens van kracht wordt (in oktober 2009 – vervangt de Europese grondwet als de Ieren zich in een referendum hebben uitgesproken) krijgt het parlement veel meer te zeggen over allerlei zaken. Dan ook hebben de leden inspraak in de benoeming van de voorzitter van de Europese Commissie. Op dit moment wordt die nog door de regeringsleiders van de lidstaten aangewezen.

Het ontstaan van een Europese wet

• De raad van Ministers en het Europees Parlement krijgt van de Europese Commissie een wetsvoorstel.
• In fracties en speciale commissies wordt over dat voorstel uitgebreid gedebatteerd en gesproken.
• Dan neemt het volledige parlement een standpunt in.
• Ondertussen hebben de ministers van de 27 landen dit in een soort vakverenigingen ook gedaan. Dus op financieel gebied, op het gebied van verkeer, handel en justitie en ga zo maar door.
• Vaak zijn de partijen het niet direct met elkaar eens. In dat geval wordt onderhandeld over wat voor iedereen acceptabel is. Dit gebeurt in maximaal twee rondes. De achterban wordt dan wel steeds op de hoogte gesteld.
• Worden de partijen het eens dan is een Europese wet geboren.
• Blijven de Europese Commissie en de Raad van Ministers en het Europees het oneens dan wordt het voorstel van tafel geveegd. Het wachten is dan op een nieuw en beter voorstel.

Verdrag van Lissabon

Het Verdrag van Lissabon is eigenlijk de vervanger van de Europese grondwet. Deze werd in Nederland en Frankrijk door de kiezers van tafel geveegd. Over het nieuwe verdrag moeten de Ieren in oktober 2009 via een referendum nog stemmen. Bovendien moet het verdrag nog door Tsjechië, Duitsland en Polen bekrachtigd worden.

De hoofdpunten van het Verdrag van Lissabon

Het Europees Parlement krijgt meer bevoegdheden en medezeggenschap op veel meer beleidsterreinen
Lidstaten kunnen veel minder vaak nee zeggen tegen wetsvoorstellen
De roulerende president (elk half jaar) maakt plaats voor een voorzitter die 2,5 jaar blijft zitten. Die voorzitter wordt door de lidstaten benoemd en het parlement heeft geen medezeggenschap.
De Europese besluitvorming wordt veel meer bepaald door nationale regeringen
Er wordt een gemeenschappelijk buitenlands beleid gevoerd

Wie zitten in het Europees Parlement en wat kosten zij?

Het Europees parlement bestaat uit 785 leden en duizenden ambtenaren, fractiemedewerkers en 1500 tolken en vertalers.
Al deze mensen samen kosten per jaar 1,4 miljard euro.
Alleen al het vertalen van stukken en van wat mensen zeggen en het tolken tussen de verschillende talen (23 in totaal) kost in 2009 al bijna 500 miljoen euro.
De vergaderingen die eens in de maand plaatsvinden in Straatsburg kosten nog eens 200 miljoen euro extra. Het Europees Parlement zit hoofdzakelijk in Brussel, maar eens per maand moeten dus al die leden, ambtenaren, fractiemedewerkers, tolken en vertalers naar Straatsburg om daar te vergaderen. De vertaaldienst en het secretariaat van het Europees Parlement zijn ook nog eens in Luxemburg gevestigd.

Lonen van Europarlementariërs

De lonen van Europarlementariërs lopen nu nog heel erg uiteen en zijn vaak gebaseerd op wat een parlementariër in eigen land zou verdienen. In Nederland is dat 7211,00 euro per maand bruto, maar een Spanjaard krijgt bijvoorbeeld maar 2600 euro. Vanaf juni 2009 krijgt echter iedere Europarlementariër hetzelfde namelijk 7665 euro per maand. Dit wordt betaald uit de Europese begroting. Ook de onkostenvergoeding die bij sommigen de spuigaten uitliep wordt vanaf dat moment veel strenger gecontroleerd.