Theresa May, Britse premier tijdens voorbereidingen brexit

Van 13 juli 2016 tot 24 juli 2019 is Theresa May premier van het Verenigd Koninkrijk. Zij is de opvolger van David Cameron die aftreedt als gevolg van het voor hem teleurstellende resultaat van het Britse referendum over het EU-lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk, de zogeheten brexit. Ondanks dat May eveneens tot de tegenstanders van de brexit kan worden gerekend, respecteert ze de uitslag en stelt ze zich namens de Conservatieve Partij kandidaat als premier. Buiten Groot-Brittannië is ze vóór haar premierschap hooguit bekend als Minister van Binnenlandse Zaken in het kabinet van Cameron. Wie is deze Theresa May die de brexit tot een succes had willen maken maar haar deals telkens door het Britse Lagerhuis zag weggestemd?

Theresa May, premier

Theresa May wordt geboren als Theresa Mary Brasier May op 1 oktober 1956 in Eastbourne in het graafschap East Sussex. Zij is in het Verenigd Koninkrijk na Margaret Thatcher de tweede vrouwelijke partijleider van de Conservatieve Partij (The Conservative Party). Deze liberaal-conservatieve partij behoort met Labour tot de twee grootste partijen in Groot-Brittannië en is de meest succesvolle in voorgaande verkiezingen.

Op 13 juli 2016 volgt Theresa May partijgenoot David Cameron op als premier van het Verenigd Koninkrijk; Cameron dient zijn ontslag in na het voor hem teleurstellende resultaat van het Britse referendum over het EU-lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk. Op 23 juni 2016 heeft een kleine meerderheid van 51,9% van de Britse bevolking ingestemd met een vertrek uit de EU, de zogeheten brexit.

Brexit means brexit

Ondanks dat May een tegenstander is van de brexit stelt ze zich kandidaat om de vertrekkende Cameron als premier op te volgen. ‘Brexit means brexit and we are going to make a success of it,' aldus May. Dat het geen succes wordt blijkt als premier May op 24 mei 2019 aankondigt te vertrekken als premier nadat een derde poging van haar om een deal door het Britse Lagerhuis te loodsen wordt verworpen. Een vierde poging met een tiental concessies die begin juni in stemming had moeten worden gebracht zou het draagvlak van haar leiderschap onherstelbare schade hebben toegebracht.

Artikel 50 van het EU-verdrag

Met het versturen van een brief op 28 maart 2017 aan de Europese Unie stelt May de gang van zaken in werking die nodig is voor het definitieve vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Met de brief begint de procedure omtrent Artikel 50 van het EU-verdrag, het verdrag dat op 7 februari 1992 in Maastricht is gesloten, waarin bepalingen zijn opgenomen in het geval een lidstaat zich uit de Unie wil terugtrekken.

Vervroegde Britse parlementsverkiezingen

In juni 2017 worden in het Verenigd Koninkrijk vervroegde parlementsverkiezingen gehouden. Op dat moment heeft de partij van May in het Lagerhuis slechts een kleine meerderheid, namelijk 330 van de 650 leden. Na deze vervroegde verkiezingen hoopt ze in het parlement op een grotere steun voor de brexit waardoor de onderhandelingen met de EU over het Britse vertrek voor Groot-Brittannië mogelijk gunstiger kunnen verlopen.

Gedoogsteun Noord-Ierse Unionistische partij DUP

De verkiezingen lopen uit op een grote teleurstelling voor premier May; de Tories moeten dertien zetels inleveren (van 330 naar 317) waardoor de partij, ondanks dat ze nog steeds de grootste is, haar meerderheid in het Britse parlement kwijtraakt. De regering is sindsdien afhankelijk van de gedoogsteun van de tien parlementsleden van de Noord-Ierse Unionistische partij DUP.

Domineesdochter

Theresa Brasier wordt in 1956 geboren als enig kind van Hubert Brasier (1917-1981) en Zaidee Mary (1928-1982). Haar vader is dominee, haar moeder een fervent aanhanger van de Conservatieve Partij. Om geen tweedracht in de kerk van haar man te zaaien houdt Theresa’s moeder haar politieke overtuiging binnenskamers. Maar Theresa groeit er wel mee op. Als lid van de Church of England bezoekt ze regelmatig kerkdiensten. ‘Mijn christelijke opvoeding is een deel van mij, het bepaalt wie ik ben en hoe ik de zaken benader,’ zegt ze hierover in 2014 in een BBC-interview. Haar ouders overlijden korte tijd na elkaar; haar vader door een auto-ongeluk en haar moeder aan de gevolgen van multiple sclerose.

Minister

Theresa May studeert geografie aan de Universiteit van Oxford. Na haar studie werkt ze vanaf 1977 onder meer voor de Bank of England en vanaf 1985 als financieel adviseur bij The Association for Payment Clearing Services. In 1997 wordt May gekozen als lid van het Britse parlement in het Lagerhuis (House of Commons), in kiesdistrict Maidenhead, het Engelse graafschap Berkshire. Vervolgens is ze onder meer schaduwminister en partijvoorzitter.

In de twee kabinetten van premier Cameron is ze tussen 2010 en 2016 minister van Binnenlandse Zaken. Op één maand na is May de langstzittende naoorlogse Britse minister op dit departement. Van 2012 tot 2014 is ze tevens minister van Emancipatiezaken. Als bewindsvrouwe op dit departement verklaart ze een voorstander te zijn van invoering van het homohuwelijk in het Verenigd Koninkrijk.

Huwelijk met Philip May

Op 6 september 1980 trouwt Theresa met bankier Philip May en heet ze voortaan Theresa Mary Brasier May. De twee leren elkaar kennen in hun studententijd via Benazir Bhutto, de latere premier van Pakistan, die in Oxford studeert. Het echtpaar heeft geen kinderen. De ongewenste kinderloosheid van Theresa May komt pijnlijk ter sprake in haar strijd met Andrea Leadsom om het leider- en premierschap van de Conservatieve Partij. Leadsom, zelf moeder van drie kinderen, zou hebben verklaard dat een moeder een betere premier zou zijn voor de uitdagingen in de hedendaagse samenleving. Leadsom biedt hiervoor later haar excuses aan. In het kabinet van premier May is ze sinds juli 2016 minister van Milieuzaken.

Angela Merkel

Theresa May, de machtigste vrouw bij de Conservatieven sinds Margaret Thatcher, wordt in eigen land dikwijls vergeleken met haar Duitse collega Angela Merkel. Beiden zijn domineesdochter, hebben geen kinderen en zijn fervente bergwandelaars. May staat niet graag in de schijnwerpers en probeert haar privéleven zoveel mogelijk af te schermen.

Diabetes type 1

In november 2012 wordt bij May diabetes type 1 vastgesteld, de auto-immuunziekte waarbij het lichaam stopt met het aanmaken van insuline. Mensen met diabetes type 1 moeten zelf insuline spuiten (minstens twee maal per dag). De constatering van type 1 bij May op de leeftijd van 56 jaar is redelijk zeldzaam omdat het zich doorgaans ontwikkelt bij mensen onder de 40 jaar en meer in het algemeen bij kinderen.

Women2Win

In 2005 is May samen met baroness Anne Jenkin of Kennington oprichtster van de activistengroep Women2Win. De campagne van Women2Win probeert meer (Tory)vrouwen te bewegen zich kandidaat te stellen voor het Britse parlement. Het kabinet van May bestaat overigens uit acht vrouwen met ministers op onder meer de departementen Binnenlandse Zaken, Onderwijs en Justitie.

Schoenen

Elton John heeft iets met brillen, Jort Kelder met bretels maar Theresa May staat bekend om haar opvallende keuzes wat betreft schoenen die niet zelden onderwerp van gesprek zijn. Aan fotografen gaat dit ook niet onopgemerkt voorbij; in het verleden is May gefotografeerd met onder meer pumps met luipaardprint en exotische schoenen met zebraprint en slangenleer. ‘I wore a pair of leopard-print kitten heels to a Conservative Party Conference a few years ago and the papers have continued to focus on my feet ever since,’ zegt de ‘Britse Imelda Marcos*’ hierover.

* Imelda Marcos is de weduwe van Ferdinand Marcos, de voormalige president van de Filipijnen. Als de familie Marcos na een volksopstand in 1986 op de vlucht slaat blijkt Imelda onder andere een enorme schoenenverzameling te bezítten.

Lees verder

• Wie is Emmanuel Macron, de president van Frankrijk?