George McGovern was een held van links Amerika

Er is nog nooit geen presidentskandidaat geweest die zoveel hoon over zich heen kreeg dan de Democratische uitdager van de Republikeinse president Richard Nixon in 1972. George McGovern was de kandidaat van progressief Amerika en wilde een einde maken aan de Vietnamoorlog. Maar het boegbeeld van links Amerika verloor verpletterend. Hoewel Nixon vals had gespeeld, was McGovern volgens velen te links. De Watergate-affaire begon in het kantoor van de McGoverncampagne. ‘Loodgieters’ plaatsten afluisterapparatuur maar werden betrapt. Op het moment van de verkiezingen in november 1972 was nog niet bekend dat Nixon zelf achter deze inbraak had gezeten. Nixon won, na een campagne met vuile trucs waarin hij alles uit de kast had gehaald om McGovern kapot te maken. Uiteindelijk keerde het venijn zich tegen Nixon zelf. In 1974 moest hij aftreden naar aanleiding van de Watergate-affaire.

South Dakota

McGovern werd geboren in 1922 in een klein plaatsje in South Dakota. Zijn vader was een trouwe Republikein en dominee. Er was veel armoede in deze streek en ook in huize McGovern. De dominee verdiende niet meer dan 100 dollar per maand. Kerkgangers brachten eten om het gezin te steunen. George was een stil en braaf jochie maar toen hij wat ouder was, ging hij stiekem naar de film. Iets wat niet mocht van zijn vader.

Zelfvertrouwen

Debatteren leerde hij op de middelbare school en dat ging hem buitengewoon goed af. De verlegen McGovern kwam hier uit de verf. Hij wierp zijn verlegenheid af door zichzelf de opdracht op te leggen te leren vliegen. Toen hij na veel inzet en het overwinnen van doodsangsten voor zijn eerste solovlucht slaagde, gaf hem dat zelfvertrouwen. Hij ging geschiedenis studeren aan de kleine Dakota Wesleyan University in Mitchell. Hij werd er door mede-studenten en docenten opgemerkt als een zeer goede student.

Bommenwerper

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was McGovern piloot van een B24-bommenwerper. Hij bombardeerde Nazi-Duitsland en werd daarvoor ook onderscheiden. Tijdens een verlof leerde hij zijn latere vrouw Eleanor kennen. Het stel bleef tot haar dood in 2007 bij elkaar.

Armoede

Hoewel McGovern van huis uit een Republikein was, veranderde dat door Democratische president Franklin Roosevelt. Hij was onder de indruk geraakt van Roosevelts armoedebestrijding. Het tegengaan van armoede bleef voor McGovern tijdens zijn politieke loopbaan een van de belangrijkste politieke onderwerpen.

Politiek

McGovern besloot zich aan te sluiten bij de Democratische Partij en om ook actief de politiek in te gaan. In 1956 werd hij Congreslid voor de Democraten, zes jaar later werd hij ook senator. Hij maakte zich met name sterk voor burgerrechten en armoedebestrijding. Toen de Vietnamoorlog steeds urgenter en groter werd, keerde hij zich ook tegen de Amerikaanse betrokkenheid. Zijn oppositie tegen deze oorlog, maakte hem in de jaren 60 geliefd bij zijn vele progressieve geestverwanten.

Verkiezingen 1972

In 1968 lukte het hem niet om presidentskandidaat te worden voor de Democraten. In 1972 waren er nieuwe ronden, nieuwe kansen. McGovern nam het op tegen zittend president Nixon. Die maakte een vreugdedansje nadat hij het programma van zijn opponent had gelezen. Dit was veel te links voor de gewone Amerikanen, dacht Nixon. Het Democratische verkiezingsprogramma was inderdaad zeer vooruitstrevend, zeker voor Amerikaanse begrippen. Denk aan een onmiddellijke beëindiging van de Vietnamoorlog, afschaffing van de militaire dienstplicht, een miljarden bezuiniging op het leger, een baangarantie en een gegarandeerd ruim inkomen voor alle Amerikanen. Nixon maakte gehakt van McGovern. Deze ‘extremist’ was een ‘regelrechte bedreiging’ voor de veiligheid van de VS en had 'lak aan de oude traditionele Amerikaanse waarden'.

Daarnaast blunderde McGovern bij de keuze voor zijn vice-presidentskandidaat Thomas Eagleton. De Republikeinen kwamen er achter dat Eagleton onder behandeling was geweest bij een psychiater en daarbij electroshocks had ondergaan. Nixon maakte er een flink nummer van. Hij riep het beeld op van ‘een psychiatrisch patiënt met toegang tot de atoomknop’. McGovern zei in eerste instantie dat hij voor ‘duizend procent’ achter zijn vice-president stond, maar liet Eagleton bij nader inzien een paar dagen later toch vallen. De Republikeinen wisten toen: McGovern is een twijfelaar en daar houden de kiezers niet van.

Het kwam niet meer goed met de kandidatuur van McGovern, hij werd verpletterend verslagen. Nixon won 61% van de stemmen, McGovern 37%. Nooit eerder was het verschil tussen deze percentages zo groot. Nixon won in 49 van de 51 staten en had maar liefst 18 miljoen stemmen meer dan McGovern. Zelfs in 'linkse' staten als Californië en New York stemde de meerderheid op Nixon. McGovern won slechts twee staten: Massachusetts en The District of Columbia (het gebied rond de hoofdstad Washington).

Ten slotte

Tot 1980 bleef hij in de politiek actief en een boegbeeld voor progressief Amerika. Hij was historicus en werd professor op de universiteit. Hij ging lesgeven en boeken schrijven. Een van zijn boeken ging over zijn alcoholistische dochter die op 45-jarige leeftijd doodvroor in de sneeuw. ‘De grote tragedie van mijn leven’, aldus McGovern.

McGovern overleed op 21 oktober 2012 op 90 jarige leeftijd.