Horen kinderen het woordje 'nee' genoeg?

Het woordje 'nee' met betrekking tot verzoeken van kinderen is een klein woord, maar het heeft grote gevolgen. Wat gaat er gebeuren als we er een 'ja' van maken? Wat leert een kind als je consequent bent? Hoe ontstaan woede buien van kinderen en hebben wij daar een rol in? Wat houdt het in als je geen 'nee' durft te zeggen omdat je bang bent voor de reactie van een kind?

Horen kinderen het woordje 'nee' genoeg?

Voor veel ouders blijkt het woordje 'nee' een lastig woord te zijn! Veel kinderen zijn niet gewend dat iets niet mag of kan. Wat zijn de gevolgen als kinderen niets ontzegd wordt? Boosheid, woede aanvallen zijn vaak het gevolg en uiteindelijk leert een kind niet met de frustraties van het leven om te gaan. Gek genoeg worden de woede aanvallen dus door onszelf als opvoeder in gang gezet.

Een praktijk voorbeeld

Neem het voorbeeld van het kind van 3 dat mee gaat naar de winkel en als rechtgeaard kind bij de kassa een chocoladereep tevoorschijn tovert en stralend voorstelt deze ook te kopen. Menig ouder raakt geagiteerd en zegt 'nee' daar komt niets van in! Het befaamde woord is uitgesproken, maar dan volgt de scene die ontstaat; het kind begint te schreeuwen dat hij het wel wil en de ouder, met het schaamrood op de kaken, zegt: 'Nou eentje dan en dan ophouden met zeuren!' Op dat moment gaat het echter gebeuren dat de kleine spruit ontdekt dat het woordje 'nee' zojuist 'ja!' is geworden en komt opgewekt met twee repen aan. De ouder, gefrustreerd en wel, spreekt opnieuw het magisch woord 'nee!' uit en de scene begint opnieuw. Maar nu met meer geluid en armbewegingen en soms zelf met het ter aarde storten. 'Toe dan maar en nu ophouden' klinkt het boos en vooral vermoeid. Uiteindelijk is de les die het jongetje van 3 krijgt: nee wordt ja als ik er genoeg energie in stop! Het vraagt van ons opvoeders dat we ons bewust worden van het feit dat we ons kind tekort doen en uiteindelijk onszelf als we verzoeken van kinderen niet kunnen weigeren. Dat we iets in gang houden! Hoe lastig ook dat de hele winkel mee kan genieten, maak je kind duidelijk dat het niet gaat gebeuren. Geef complimenten als het goed is gegaan en vooral ook aan jezelf als je niet toe hebt gegeven. Het zal even duren, maar de boze buien zullen afnemen. Hoe jonger een kind leert dat niet alles kan en mag, dus hoe meer een kind leert dat het leven beperkingen heeft, hoe gemakkelijker het wordt en blijft in de omgang.

Waarom uitleggen zo belangrijk is:

Verder is het belangrijk om kinderen veel uitleg te geven over waarom we dingen niet willen, wat niet verstandig is. Kinderen, vooral jonge kinderen, hebben geen enkel overzicht in hun leven. Wij, ouders en opvoeders, hebben de helikopter view. Wij kunnen gevolgen overzien en dat ontbreekt bij kinderen totaal. Een kind is gericht op zichzelf en het vervullen van eigen behoeften. Daar is, in de ontwikkeling, niets mis mee, maar het is een beperkt zicht. Het helpt ook om afspraken met jonge en oudere kinderen te maken. Wat gaat er gekocht worden, wat mag wel en niet gekozen worden. Laat jonge kinderen zelf dingen in de kar leggen door bv te zeggen:' Ga jij beschuiten zoeken in dit pad. Je mag ze zelf in de kar doen! Goed gevonden hoor, heel knap. Jij mag de bananen wegen en de sticker er opdoen. 'Fijn dat je me zo goed helpt'. Natuurlijk is een grote winkel voor een jong kind zoiets als een pretpark voor ons. Onze kinderen hebben hulp nodig en beslistheid om te leren omgaan met de veelheid aan indrukken. Je bent daar als opvoeders verantwoordelijk voor. En 'nee' hoort daarbij. Maar leg wel uit waarom niet! Daarmee leer je een kind hoe de wereld in elkaar zit, wat kan en wat niet. Als jonge kinderen het woordje 'nee' niet jong leren, zullen ze toekomstige dwarse pubers zijn, die hun behoefte ogenblikkelijk vervuld willen zien.

Woede aanvallen kunnen voorkomen worden:

Veel woede aanvallen van jonge kinderen kunnen zo voorkomen worden. Boosheid is oké en de teleurstelling die eronder ligt mag benoemd worden (je bent nu heel teleurgesteld dat je geen chips mag meenemen uit de winkel of: jammer dat we bijna gaan eten en we daardoor nu niet meer snoepen). Maar we wakkeren de boosheid juist aan als we het woordje 'nee' niet uit durven spreken, bang voor de woedende reacties die kinderen door hun teleurstelling nu eenmaal geven. We staan als ouders niet met lege handen. Maar eerst moeten we ons realiseren wat het effect is als nee uit onze vocabulaire is geschrapt en inzien dat als we ons nee laten omdraaien naar ja, we kinderen denken te geven wat ze nodig hebben. Echter, we onthouden ze iets fundamenteels: nee, hoort bij het leven!

Frustratie tolerantie, je bent een levend voorbeeld:

Omgaan met frustratie moet jong beginnen en zal leiden tot het leren accepteren dat niet alles mogelijk is. Dat het leven beperkingen heeft. Hoe gaan wij als opvoeders eigenlijk om met onze frustraties? Kinderen leren vooral door wat ze zien dat jij doet. Hoe leef jij dat voor? Kan jij als opvoeder bij eigen frustraties hardop zeggen: niet alles kan, dat is lastig, maar helemaal oké! Daar leren kinderen van.